Πρέπει να είμαστε αγωνιστές και όχι μόνο θαυμαστές. Δεν ωφελεί να θαυμάζουμε μόνο τους Αγίους, χρειάζεται να μπούμε στο στάδιο, να ανασκουμπωθούμε και να παλαίψουμε. Πολλοί συνηθίζουν να κάθωνται αναπαυτικά στις πολυθρόνες, να τρώνε πασατέμπο και να χειροκροτούν, χωρίς να αγωνίζωνται. Έτσι όμως δεν γίνεται προκοπή.
Να δινώμαστε στον αδελφό για να μας δοθή ο Χριστός.
Ρίξτε το μεγαλύτερο βάρος του αγώνα στην προσευχή. Η προσευχή είναι το πνευματικό μας βαρόμετρο. Κάντε ολόκληρη την ζωή σας μία προσευχή στον Θεό.
Να δεχώμαστε όλες τις δοκιμασίες με ταπείνωση και υπομονή.
Ο Θεός δεν ζητά τίποτε άλλο από μας παρά την καρδιά μας καθαρή.
Φιλότιμο χωρίς ταπείνωση και αγάπη δεν γίνεται. Το φιλότιμο έχει αφάνεια. Αλλοιώς πατάμε σε άλλο κουμπί, τον εγωισμό. Έχουν τόση διαφορά το φιλότιμο και ο εγωισμός όσο η μετάνοια από την μεταμέλεια. Ο Ιούδας μετεμελήθη από εγωισμό. Ο Πέτρος μετενόησε κι έκλαυσε πικρώς από φιλότιμο.
Όταν ζη κανείς πνευματικά ανοίγουν οι οφθαλμοί της ψυχής του και βλέπει τα παραμικρά σφάλματα πολύ μεγάλα και σιχαίνεται τον εαυτό του. Τότε νιώθει συγχρόνως και θεϊκή παρηγοριά, γιατί ταπεινώνεται και έρχεται η Χάρις του Θεού.
Ενώ στην πνευματική ζωή προσπαθεί κανείς να δη όλη την βρωμιά που υπάρχει μέσα του, στην κοσμική ζωή προσπαθούν να την καλύψουν με το να θέλουν να φαίνεται καλός ο εξωτερικός άνθρωπος. Φτιάχνουν καλούπια εξωτερικής συμπεριφοράς που γίνονται μονωτικό υλικό, τοίχος, και δεν έρχεται μέσα η θεία Χάρις.
Όταν δεν δικαιώνης τον εαυτό σου, τότε δέχεσαι όλη την χαρά του κόσμου. Αλλά όταν θέλης να τον δικαιώνης, δεν βρίσκεις ανάπαυση.
Όσο θέλουμε οι άλλοι να μας φέρωνται καλά, τόσο αυτοί δεν μας υπολογίζουν. Όταν όμως ταπεινωθούμε το σκηνικό αλλάζει.
*
Από το βιβλίο: Από την ασκητική και ησυχαστική Αγιορειτική παράδοση. Τέταρτο μέρος, Ρήσεις και διηγήσεις Γέροντος Παϊσίου (αποσπάσματα). Άγιον Όρος 2011.