Μάξιμος ο Ομολογητής: Ένας Άγιος που επηρέασε όσο λίγοι την Θεολογία
Επηρέασε όσο λίγοι Πατέρες της Εκκλησίας όχι μόνο τη βυζαντινή, αλλά και τη δυτική θεολογία. Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του καταπολεμά τις αιρέσεις του Μονοφυσιτισμού και του Μονοθελητισμού και ανατρέπει τις διδασκαλίες τους που απαξιώνουν την ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού…
Ο Μάξιμος ο Ομολογητής (580-662) υπήρξε ο σημαντικότερος Πατέρας της Εκκλησίας του 7ου αιώνα. Η παιδεία του εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τον αυτοκράτορα Ηράκλειο, ο οποίος τον προσέλαβε ως αρχιγραμματέα του. Λίγο αργότερα όμως θέλησε να αποτραβηχτεί από τα εγκόσμια και να γίνει μοναχός.
Μόνασε στη μονή της Χρυσούπολης, όπου αργότερα έγινε ηγούμενος. Οι επιδρομές όμως των Περσών τον ανάγκασαν να επιστρέψει και πάλι στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στη Β. Αφρική, όπου και ανέλαβε δράση κατά της αιρέσεως του Μονοθελητισμού και του Μονοφυσιτισμού.
Γρήγορα από τα γραπτά θα περάσει σε συντονισμένες πράξεις αφύπνισης της εκκλησιαστικής συνείδησης, οργανώνοντας επί τρία χρόνια στη Ρώμη τη σύνοδο του Λατερανού (649). Στο μεταξύ είχε διακόψει την κοινωνία του με τους πατριαρχικούς θρόνους που είχαν εκπέσει ήδη στην αίρεση και είχε στραφεί στον ορθοτομούντα τότε τον λόγο του Θεού παπικό θρόνο και τον πάπα Μαρτίνο.
Ο αυτοκράτορας όμως Κώνστας Β΄, φοβούμενος αναταραχές στην αυτοκρατορία είχε ήδη εκδόσει το 647 διάταγμα με το οποίο απαγορεύονταν οι συζητήσεις περί μιας ή δύο θελήσεων και ενεργειών. Γι’ αυτό και διέταξε την προσαγωγή του στην Κωνσταντινούπολη, με την κατηγορία της απείθειας σε αυτοκρατορικό πρόσταγμα, της συνωμοσίας και της συμμετοχής σε στάση.
Το 653 μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου δικάστηκε γι’ αυτές τις κατηγορίες και καταδικάστηκε σε εξορία στη Βιζύη της Θράκης και αργότερα πάλι καταδικάστηκε σε εξορία στη Λαζική του Πόντου αφού αναθεματίσθηκε, κακοποιήθηκε και διαπομπεύθηκε. Λίγο μετά την άφιξή του στην περιοχή υπέκυψε στις ταλαιπωρίες και τα γηρατειά και πέθανε το 662.
Επηρέασε όσο λίγοι Πατέρες της Εκκλησίας όχι μόνο τη βυζαντινή, αλλά και τη δυτική θεολογία.
Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του καταπολεμά τις αιρέσεις του Μονοφυσιτισμού και του Μονοθελητισμού και ανατρέπει τις διδασκαλίες τους που απαξιώνουν την ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού, υποτιμώντας έτσι κατά τα πρότυπα των Μανιχαίων την ανθρώπινη φύση, τον κόσμο και τη δημιουργία.
Όχι μόνο αντικρούει οποιαδήποτε αρνητική θεώρηση του κόσμου, αλλά θεωρεί τα θεμελιώδη συστατικά του, ελεύθερα από οποιαδήποτε ηθική απαξίωση. Η κοσμολογία του αποπνέει αποδοχή και σεβασμό προς τον υλικό κόσμο, ενώ ένα πνεύμα αισιοδοξίας διαπερνά τη θεώρηση του κόσμου, καθώς εντός του πραγματώνεται ο υπέρτατος σκοπός του ανθρώπου, η θέωση.
Το μεγαλύτερο μέρος των έργων του έχει εκδοθεί από την Ελληνική Πατρολογία (Patrologia Graeca) του Migne, ενώ τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.
Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 21 Ιανουαρίου και από την Καθολική στις 13 Αυγούστου. Θεωρείται επίσης άγιος από την Λουθηρανική και την Αγγλικανική εκκλησία.
