Γράφει ο Αρχιμ. Νεκτάριος Πόκκιας, Ηγούμενος της Ι. Μονής ΘΑΡΡΙ Ρόδου
Πάει αρκετός καιρός που επισκέφθηκα ένα σχολείο σ΄ένα χωριό του νησιού μας και, ξαφνικά, δέχθηκα από ένα μικρό παιδί της έκτης τάξης του δημοτικού σχολείου, (γύρω στα δώδεκα τον έκανα), την παρακάτω ερώτηση: Γιατί, πάτερ, να μην γνωρίζουμε πότε θα πεθάνουμε για να προετοιμαστούμε;
Ομολογώ ότι για άλλο σκοπό πήγαινα στο σχολείο, οπότε, έπρεπε πολύ γρήγορα να μαζέψω το ξάφνιασμα και την αμηχανία μου και να απαντήσω.
Ο κάθε Ιερέας, άλλωστε, όπου και να βρεθεί, είναι σημείο αναφοράς. Σ΄αυτόν καταφεύγουν όσοι θέλουν να λύσουν τυχόν απορίες ή απορίες τους. Και καλό είναι αυτό, για να μη ρωτούν τα παιδιά ακατάλληλους ανθρώπους και λαμβάνουν πρόχειρες απαντήσεις. Έπρεπε, λοιπόν, να απαντήσω σ΄αυτή την ερώτηση, έστω και εάν δεν μου πέρασε ποτέ, από το μυαλό.
Σκέφθηκα ότι ο θάνατος είναι το πιο σίγουρο γεγονός στη ζωή μας αλλά και το πιο αναμενόμενο. Η ώρα του θανάτου είναι άγνωστη, όπως και η ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας και αυτό συμβαίνει γιατί είναι ανεξιχνίαστες οι βουλές του Θεού.
Ο Ιερός Χρυσόστομος, αυτός ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας μας, που έγραψε σπουδαία συγγράμματα, λέει ότι η απόκρυψη της ημέρας του θανάτου από τον καθένα είναι έργο της φιλανθρωπίας του Θεού. Άλλωστε, εάν ωφελούσε την σωτηρία της ψυχής μας, είναι σίγουρο ότι ο Θεός θα μας το απεκάλυπτε. Για να μην γίνεται αυτό, υπάρχει λόγος. Σημαίνει απλά, ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος, από την δική μας πλευρά, να βλέπαμε τον θάνατο ωφελιμιστικά και μόνο τις τελευταίες ώρες και στιγμές να μετανιώναμε.
Για φανταστείτε έναν άνθρωπο που δεν θα προσπαθούσε σε όλη του την ζωή να κάνει αγώνα μετανοίας και θα τα άφηνε όλα αυτά μόνο όταν πλησίαζε το τέλος του, επειδή θα φοβόταν! Ένας τέτοιος, όμως, πειθαναγκασμός, πόσο θα συμβάδιζε με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, που διαλαλεί την ελευθερία του κάθε ανθρώπου;
Το γεγονός ότι κάθε άνθρωπος δεν γνωρίζει την ώρα του θανάτου του, αυτό τον εμποδίζει από το να πραγματοποιήσει τα σχέδια του, τα οποία πολλές φορές δεν είναι και τα καλύτερα. Αν ήξερε π.χ. ότι θα ζήσει πολλά χρόνια, μπορεί να αντιμετώπιζε με εκδίκηση αυτούς που τον έβλαψαν και να μην τους συγχωρούσε ποτέ.
Αλλά, και εάν κάποιος γνώριζε ότι αργεί να πεθάνει, θα έλεγε μέσα του, το πιο απλό σενάριο: έχω ακόμη πολύ καιρό. Θα γλεντήσω όσο περισσότερο μπορώ, θα αμαρτήσω, αφού έχω καιρό για να πεθάνω, και θα αδικήσω αφού έχω χρόνο να αποκαταστήσω την αδικία που έκανα. Αυτή όμως, η μετάνοια και πάλι δεν θα ήταν ειλικρινής και βαθειά, για τον απλούστατο λόγο ότι θα γινόταν μόνο και μόνο για τον φόβο του θανάτου.
Η Εκκλησία μας τα έχει όλα τόσο όμορφα και τόσο ωραία διατυπωμένα, μέσα από την αγιογραφική και αγιοπατερική διδασκαλία της που δεν χρειάζονται προσθαφαιρέσεις. Το σύνθημα που ακούμε τακτικά και που πρέπει να κυριαρχεί σε κάθε αγωνιζόμενο χριστιανό είναι το: «γρηγορείτε».
Επειδή, ακριβώς, δεν ξέρουμε πότε θα μεταβούμε στην αιώνια ζωή, γι΄αυτό προετοιμαζόμαστε πάντοτε και είμαστε συνεχώς, όπως έλεγε ένα χαριτωμένο γεροντάκι του Αγίου Όρους, με τις αποσκευές έτοιμες. Και οι αποσκευές μας πρέπει να έχουν αγάπη, πίστη, καλά έργα, αφοσίωση στο Θεό και ελπίδα της αιώνιας ζωής. Και κάτι ακόμη: Σκεφθήκαμε ποτέ, εάν γνωρίζαμε την ώρα του θανάτου μας, πόσο θα φοβόμασταν περισσότερο; Ειδικά τις τελευταίες ώρες, κάποιοι που ξεψυχούν στο κρεβάτι του πόνου, βλέπουν φοβερά και άρρητα πράγματα. Θα άντεχαν να τα βλέπουν όταν ήξεραν το τέλος τους; Ή θα πέθαιναν πιο πριν από τον φόβο τους;
Στην εκκλησία μας όλα είναι ενέργεια και όχι περιέργεια, γι΄αυτό και δεν μπαίνουμε στην όλη διαδικασία τέτοιων σχολαστικών ερωτήσεων, αλλά στην πιο αληθινή και πειστική απάντηση που συγκεφαλαιώνεται σε τρεις λέξεις: «Θανάτω θάνατον πατήσας». Ότι δηλαδή, ο Χριστός, με τον θάνατό Του, νίκησε τον θάνατο.
Επομένως, ας αποβάλουμε τον φόβο τον οποίο καλλιεργεί ο μισόκαλος για να μας πανικοβάλλει, θέλοντας να κλονίσει την εμπιστοσύνη μας και ας σκεφθούμε ότι η πίστη μας στον Αναστάντα Θεό μπορεί να νικήσει οποιαδήποτε μορφή του θανάτου.