Μήπως κάποιος από εσάς είναι Θεός
Γράφει ο π. Δημήτριος Μπόκος
Κομβικό σημείο στη θεολογική πορεία της Εκκλησίας μας αποτελεί η διδασκαλία του επιφανούς θεολόγου αγίου Γρηγορίου Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης(14ος αι.).Είναι ο κατ’ εξοχήν εκφραστής της μεγάλης ησυχαστικήςμας παράδοσης.
Ο ησυχασμός είναι το δυναμικότερο πνευματικό ρεύμα της εκκλησιαστικής ζωής και αποβλέπει στην άνοδο του ανθρώπου μέχρι το ανώτατο πνευματικό στάδιο, που είναι η θέωση, η αγαπητική δηλαδήένωση με τον Θεό (και όλα τα δημιουργήματά του). Είναι η αληθινή κοινωνία, ο έρωτας προς όλους, η έξοδος από την ατομικότητα και τη ναρκισσιστικήμόνωση, η τέλεια αγάπη.
Σκοπός μας δηλαδή δεν είναι η ηθικοποίηση, το να γίνουμε απλώς καλύτεροι, δικαιότεροι, εγκρατέστεροι, ηθικότεροι. Ο αυτόνομος ηθικισμός (συνήθως φίλαυτος) περιορίζει τον άνθρωπο. Δεν του δίνει πραγματική ικανοποίηση. Αφήνει μέσα του ένα κενό. Η απόκτηση αρετών είναι απλώς ο δρόμος, το προστάδιο. Όχι ο τελικός σκοπός. Ο μεγάλος στόχοςπου έβαλε ο Θεός στον άνθρωπο, είναι η θέωση. Όχι μια εξωτερική, συναισθηματική προσέγγιση του Θεού, αλλά μια πραγματική, οντολογική ένωση μαζί του, μια αληθινή μετοχή θείας και ανθρώπινης φύσης. Το τολμηρότερο όραμα, η ύψιστη κλήση και πρόκληση του Θεού προς τον άνθρωπο. Δεν θα σφάλουμε αν πούμε, ότι η θέωση είναι ο αντίποδας του ηθικισμού.
Καμμιά φιλοσοφία ή θρησκεία δεν μπόρεσε ποτέ να μας δώσει κάτι υψηλότερο. Καμμιά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον εσώτερο πόθο μας για κάτι τόσο μεγάλο και αληθινό. Ο άνθρωπος είναι «κεκελευσμένος θεός».Προορισμένος να γίνει θεός, κατά μετοχή στη Θεία Χάρη. Κάτι τέτοιο, εντός της Εκκλησίαςκαι μόνο μπορεί να επιτευχθεί. Γι’ αυτό άλλωστεκαι όχι για κάτι άλλουπάρχει η Εκκλησία. Από οργανισμούς με ενδοκοσμικές μόνο βλέψεις ασφυκτιούμε.
Η προοπτική της θέωσης επηρεάζει άμεσα και τον τρόπο θέασης και αντιμετώπισης των συνανθρώπων μας. Αν βλέπουμε μπροστά μας (και όχι βέβαια απέναντί μας) υποψήφιους θεούς, ο σεβασμός, η αγάπη, η καλωσύνη μας θα αυξηθούν κατακόρυφα. Ακόμα και για την πιο θρυμματισμένη, άσημη, τιποτένια, περιθωριοποιημένη ανθρώπινη ύπαρξη. Την επόμενη φορά που πειρασμός παραγκωνισμού ή κατάργησης των άλλων σηκώσει κεφάλι μέσα μας, ας κάνουμε στον εαυτό μας το ερώτημα: «Μήπως κάποιος ανάμεσά τους είναι θεός;» Και ας δώσουμε την πιο επαναστατική όντως απάντηση: «Μα, φυσικά, είναι όλοι τους θεοί»!
