Μητρόπολη Κερκύρας: Άγιο Πνεύμα – Ο κόσμος μας
«Ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. 8,12), διδάσκει ὁ Χριστός. Τό ἐρώτημα εἶναι πῶς κατανοοῦμε τί εἶναι αὐτό τό Φῶς καί πῶς τό ζοῦμε;
Ἡ Ἐκκλησία δίνει τήν ἀπάντησή της μέσα ἀπό τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ κάθοδoς τοῦ τρίτου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν, ἀλλά καί ὡς ἦχος δυνατοῦ ἀνέμου, ἀλλάζει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο βλέπουμε καί κατανοοῦμε τόν κόσμο. Ἐνῶ ξεκινοῦμε ἀπό τίς αἰσθήσεις μας, πού εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, νά προσεγγίζουμε τή ζωή, τούς ἀνθρώπους, τήν κτίση, τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐπενεργεῖ ἐντός μας καί μᾶς κάνει νά βλέπουμε καί νά προσεγγίζουμε τόν κόσμο πνευματικά, δηλαδή μέσα ἀπό τήν καρδιά μας. Καί τότε ρέουν ἀπό μέσα μᾶς ποτάμια ὕδατος, τό ὁποῖο δίνει ζωή (Ἰωάν. 7, 38-39).
Τό ζωοποιό τρίπτυχο
Φῶς, ὕδωρ καί πνεῦμα. Μέσα ἀπό αὐτόν τόν συνδυασμό ἀποκτοῦμε τόν ἀληθινό προορισμό μας, βιώνουμε δηλαδή τό καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ. Φῶς σημαίνει ὁ Χριστός νά εἶναι τό ὑπόδειγμα τῆς ζωῆς μας. Ἡ ἀγάπη καί ἡ ἐλευθερία τοῦ Θεανθρωπίνου Προσώπου νά γίνεται ἡ στάση ζωῆς καί τό βίωμα καί τοῦ κάθε ἀνθρώπου πού ὁδηγεῖται στόν Θεό. Ὕδωρ σημαίνει ὁ φωτισμένος ἄνθρωπος νά ἔχει ξεδιψάσει ὅλες τίς ἀγωνίες του, ὅλα τά ἐρωτήματά του καί νά μεταδίδει πίστη στόν Θεό καί στούς ἄλλους, ἰδίως στούς σταυρούς καί τίς δοκιμασίες. Πνεῦμα σημαίνει τή μεταμόρφωση καί τόν ἁγιασμό τῆς ὕπαρξης. Νά γνωρίζουμε ὅτι κλειδί γιά τήν εὐτυχία στή ζωη μας δέν εἶναι ἡ ἱκναοποίηση κάθε ἐπιθυμίας μας, ἡ ἀναγνώριση ἀπό τούς ἄλλους, ὁ προσανατολισμός στό παρόν, ἀλλά ἡ μεταμόρφωση τῆς πνευματικότητας, τό νά κατικεῖ ὁ Θεός στήν ὕπαρξη, τό νά σκεφτόμαστε τόν Θεό, τό να ζητοῦμε καί νά προσδοκοῦμε τήν κοινωνία μ’ αὐτόν, τό νά εἶναι στήν καρδιά μας ἐγκατεστημένη ἡ πίστη ὅτι «ἀξίζει νά ζεῖ κανείς ὅταν εἶναι κοντά στό Θεό».
Ὁ κόσμος τῆς ἄρνησης
Ὁ κόσμος σήμερα ἀρνεῖται αὐτό τό τρίπτυχο. Ἀντί γιά τό φῶς τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ ἔχει ἐπιλέξει τήν πεφωτισμένη σκέψη τῆς γνώσης καί τῆς θεοποιημένης ἐπιστήμης, τῆς ἐπιθυμίας γιά ἔλεγχο τῆς ζωῆς μέ κριτήριο τό «ἐγώ τά ξέρω ὅλα». Ἀντί γιά τό ὕδωρ τῆς πίστης ἔχει ἐπιλέξει τό καταλάγιασμα τῶν ὑπαρξιακῶν προβληματισμῶν καί τήν πλήρη ἐνασχόληση μέ τά βιοτικά. Ἔχοντας θεοποιήσει τήν οἰκονομία, κατά τό δόγμα «ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὅ,τι τρώει», δέν μπορεῖ νά δώσει ἀληθινή χαρά οὔτε στόν ἑαυτό του οὔτε στόν πλησίον του, ἐγκλωβισμένος στά δικά του. Καί κρίνει τόν κόσμο ὄχι μέ κριτήριο τί χωρίζει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν Θεό, ἀλλά πῶς θά μπορέσει νά χρησιμοποιήσει καί τούς συναθρώπους του καί τά ὑλικά πράγματα γιά τή δική του καλοπέραση καί αὐτάρκεια. Ἀντί γιά τό πνεῦμα ἔχει ἐπιλέξει τό πρόσκαιρο, μέ τή βεβαιότητα ἤ τόν φόβο ὅτι δέν ὑπάρχει αἰωνιότητα καί, ἑπομένως, «πρέπει νά ζήσει τή μία ζωή πού τοῦ ἔχει δοθεῖ».
Ἡ ἄρνηση τοῦ τριπτύχου αὐτοῦ ὑποδηλώνει στήν καλύτερη περίπτωση τήν παραμόρφωση τῶν πνευματικῶν δωρεῶν πού ἔχει λάβει ὁ ἄνθρωπος ἐκ τῆς δημιουργίας τοῦ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ καί στήν οὐσία τήν ἀπουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τόν πολιτισμό τῆς ἐποχῆς μας. Ὁ δυτικός πολιτισμός στόν ὁποῖο ἀνήκουμε καί τόν ὁποῖο θαυμάζουμε καί πού τοῦ δίνουμε τά πάντα, ἀκόμη καί τήν ἐλευθερία μας, προκειμένου νά παραμείνουμε ἐντός του, ἀποτελεῖ μέ τόν ἐγκλωβισμό τῶν λαῶν στόν Μαμμωνᾶ τήν ἀπόδειξη ἑνός προσανατολισμοῦ πού ἔχει ἐκδιώξει οὐσιαστικά τόν Τριαδικό Θεό ἀπό τήν ἀνθρώπινη καθημερινότητα. Ἐργασία, ἐκμετάλλευση, χρῆμα, φιληδονία, εἰκόνα, πληροφορία, ἐξαγορά τῶν ἀγαθῶν καί τῶν συνειδήσεων, ὑποδούλωση τῶν πολλῶν χάριν τῶν λίγων καί ἰσχυρῶν καί ταυτόχρονα, ἀδιέξοδο ἐναλλακτικῆς λύσης ἀποτελοῦν τά σημεῖα ἐκεῖνα μιᾶς ἐκκοσμίκευσης, ἀπό τήν ὁποία δέν φαίνεται νά ὑπάρχει ἔξοδος.
Ἡ ἐλευθερία ξεκινᾶ ἐντός μας
Δέν ὑπάρχουν εὔκολες λύσεις. Μποροῦμε ὅμως νά ξεκινήσουμε ἀπό τόν ἑαυτό μας καί τούς δικούς μας ἀνθρώπους. Νά υἱοθετήσουμε, ἄν θέλουμε νά εἴμαστε στήν πράξη χριστιανοί, τό τρίπτυχο «φῶς, ὕδωρ, πνεῦμα». Περισσότερο φῶς Χριστοῦ στή ζωή μας, μέ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ εὐαγγελίου, μέ ἐλπίδα στόν Θεάνθρωπο, μέ προσευχή σ’ αὐτόν, περισσότερο ὕδωρ πίστης, πού μᾶς κάνει νά ξεδιψοῦμε καί μοίρασμα τῆς χαρᾶς πού αὐτό φέρει στούς ἀδελφούς μας, περισσότερο πνεῦμα, μέ ἄσκηση, ἐγκράτεια καί ἀγάπη μᾶς χρειάζεται. Καί τότε ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θά συμπληρώσει τά ἐλλειπῆ καί θά θεραπεύσει τά ἀσθενῆ μας. Ἀπό τίς αἰσθήσεις θά πορευτοῦμε πρός τήν καρδιά. Καί ἡ ἐλπίδα μας καί τό νόημά μας θά γίνουν ἀφορμή καί ἄλλοι νά φωτιστοῦν. Ἡ ἐλευθερία, ἄλλωστε, ξεκινᾶ πρῶτα ἀπό τό ἐντός της ὕπαρξης. Ἡ παραμονή στήν ὑποδούλωση, ὅπως τήν ἐννοεῖ καί τή βιώνει ὁ ἐκκοσμικευμένος πολιτισμός μας, θά ἔχει σπάσει τότε. Καί αὐτή θά εἶναι ἡ πρώτη νίκη. Ἴσως δέν χρειάζεται ἄλλη.
