Να είσαι άγρυπνος, αδελφέ, απέναντι στο πνεύμα που φέρνει τη λύπη στον άνθρωπο, γιατί με πολλούς τρόπους προσπαθεί να σε αιχμαλωτίσει, μέχρι που να σε κάνει ανίσχυρο. Γιατί η λύπη, όταν είναι όπως τη θέλει ο Θεός, είναι χαρά, καθώς βλέπεις τον εαυτό σου να στέκεται στο θέλημα του Θεού· ενώ ο λογισμός που σου λέει: «Πού θα ξεφύγεις; Δεν έχεις μετάνοια» προέρχεται από τον εχθρό (διάβολο) με σκοπό να κάνει τον άνθρωπο να αφήσει την εγκράτεια. Αντίθετα, η λύπη η σύμφωνη με το θέλημα του Θεού δεν έρχεται επιθετικά στον άνθρωπο, αλλά του λέει: «Μη φοβάσαι. Προσπάθησε πάλι». Ξέρει δηλαδή ότι ο άνθρωπος είναι αδύνατος και τον ενδυναμώνει.
Να αντιμετωπίζεις τους λογισμούς σου με σύνεση, και θα τους δεις να ελαφρύνονται· γιατί αυτόν που τους φοβάται, τον κάνουν να παραλύσει από το βάρος τους. Αυτή είναι η δύναμη εκείνων που θέλουν να αποκτήσουν τις αρετές: όταν πέσουν, να μη λιγοψυχήσουν, αλλά πάλι να φροντίσουν. Αυτή είναι η αγαθότητα του Θεού: όποια ώρα αφήσει ο άνθρωπος τις αμαρτίες του, τον δέχεται με χαρά και δεν λαμβάνει υπόψη του τα προηγούμενα αμαρτήματά του, όπως λέει η αγία Γραφή για τον άσωτο γιό (Λουκ. 15:17-22). Αυτός δηλαδή άφησε την τροφή των γουρουνιών, δηλαδή τα σαρκικά του θελήματα, και γύρισε με ταπείνωση στον Πατέρα του· γι’ αυτό και ο Πατέρας τον δέχτηκε και πρόσταξε αμέσως να του φορέσουν τη στολή της αγνότητας και το δαχτυλίδι της υιοθεσίας, την οποία χαρίζει το άγιο Πνεύμα. Γιατί βέβαια ο Κύριός μας είναι σπλαχνικός και θέλει την επιστροφή του ανθρώπου, όπως είπε: «Αλήθεια σας λέω, γίνεται χαρά στον ουρανό για τη μετάνοια ενός αμαρτωλού» (Λουκ. 15:7).
Όσο λοιπόν έχουμε στη διάθεσή μας, αδελφοί, τη μεγάλη του ευσπλαχνία και τους πλούσιους οικτιρμούς του, ας επιστρέψουμε με όλη μας την καρδιά σε αυτόν, και αυτός θα μας δεχτεί με αγάπη και θα μας κάνει κοινωνούς της αιώνιας ζωής.
Όταν λοιπόν επιστρέψεις, φύλαγε την καρδιά σου και μην πέσεις σε ακηδία λέγοντας: «Πώς μπορώ εγώ, αμαρτωλός άνθρωπος, να φυλάξω όλες τις αρετές;» Γιατί ούτε η μετάνοια απαιτεί κάτι τέτοιο από εσένα· αλλά, όταν ο άνθρωπος επιστρέψει στον Θεό αφήνοντας τις αμαρτίες του, αμέσως η μετάνοιά του τον αναγεννά και σαν να είναι βρέφος τού δίνει γάλα από τους άγιους μαστούς της και τον ανατρέφει σαν στοργική μητέρα.
Όσον καιρό είναι το βρέφος στην αγκαλιά της μητέρας του, αυτή συνεχώς το φυλάει από κάθε κακό· και όταν κλάψει, αμέσως του δίνει τον μαστό της· καμιά φορά το χαστουκίζει ελαφρά, όσο σηκώνει, για να το φοβερίσει να θηλάζει το γάλα της με φόβο και να μην είναι δύστροπο· αν όμως κλάψει, το σπλαχνίζεται, γιατί βγήκε από τα σπλάχνα της· το καλοπιάνει, το φιλά, το χαϊδεύει, ωσότου να δεχτεί τον μαστό της.
Αν δείξουν στο βρέφος χρυσάφι ή ασήμι ή μαργαριτάρια ή όποιο άλλο σκεύος του κόσμου, αυτό τα κοιτάζει βέβαια, αλλά, καθώς είναι στην αγκαλιά της μητέρας του, όλα τα παραβλέπει, για να θηλάσει από τον μαστό της. Δεν το μαλώνει ο πατέρας του, που δεν δουλεύει ή που δεν πάει να πολεμήσει τους εχθρούς του. Ξέρει ότι είναι μικρό και δεν μπορεί· έχει πόδια, αλλά δεν μπορεί να στηριχτεί σε αυτά· έχει χέρια, αλλά δεν μπορεί να κρατήσει όπλα. Περιμένουν λοιπόν με υπομονή οι γονείς του, ώσπου να μεγαλώσει.
Όταν μεγαλώσει λίγο και γίνει παιδάκι, και πάει να παλέψει με κάποιον και εκείνος το ρίξει κάτω, δεν του θυμώνει γι’ αυτό ο πατέρας του, γιατί ξέρει ότι ακόμη είναι παιδί. Όταν όμως γίνει άντρας, τότε φαίνεται η προθυμία του, αν έχει έχθρα προς τους εχθρούς του πατέρα του, και τότε και ο πατέρας του εμπιστεύεται σε αυτόν τα υπάρχοντά του, γιατί είναι γιός του.
Αν όμως, μετά από τόσους κόπους που πέρασαν γι’ αυτό οι γονείς του, γίνει, όταν μεγαλώσει, ένας παλιάνθρωπος και μισήσει τους καλούς γονείς του και δεν υπακούει σε αυτούς και γίνει φίλος με τους εχθρούς τους, αυτοί παύουν να το αγαπούν, το διώχνουν από το σπίτι τους και το αποκληρώνουν.
Και εμείς λοιπόν, αδελφοί, ας φροντίσουμε για τον εαυτό μας, να μείνουμε στη σκέπη της μετάνοιας, και ας θηλάσουμε γάλα από τους άγιους μαστούς της, για να μας θρέψει· και ας υπομείνουμε τον ζυγό της καθώς θα μας παιδαγωγεί, ώσπου να αναγεννηθούμε πνευματικά σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και να γίνουμε ώριμοι, φτάνοντας στην τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός (Εφ. 4:13).
Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Α’, Υπόθεση Α’, σελ. 40. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 2001.