Του Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου
Είναι μεγάλη εὐλογία ἀπό τόν Θεό νά γνωρίσω, μεταξύ ἄλλων, τόν μεγάλο θεολόγο τοῦ 20οῦ αἰώνα π. Ἰωάννη Ρωμανίδη. Ἀπό πολλά χρόνια διάβαζα τά κείμενά του, ἀλλά τό χρονικό διάστημα 1987-1995 πού ὑπηρετοῦσα ὡς Ἱεροκήρυξ καί Διευθυντής Νεότητος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν συνδέθηκα μαζί του, πού εἶχε ἤδη συνταξιοδοτηθῆ καί ἔμενε στήν Ἀθήνα, καί μιλούσαμε σχεδόν ἐπί καθημερινῆς βάσεως γιά θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά θέματα.
Μάλιστα, τόν Μάϊο τοῦ 1995 μέ δική του πρόσκληση πῆγα μαζί του στό Βανκοῦβερ τοῦ Καναδᾶ, καί μόνον οἱ δυό μας κάναμε ἕνα τριήμερο Σεμινάριο σέ Ἀμερικανούς Ψυχοθεραπευτές, ἀναπτύσσοντας τήν ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀναλύοντας ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θεραπεύει τόν ἄνθρωπο μέ τά Μυστήρια καί τήν ἀσκητική της παράδοση.
Στήν συνέχεια, ὅταν ἔγινα Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου μοῦ ὑπέβαλε αἴτηση νά τόν προσλάβω στήν Ἱερά Μητρόπολή μου καί νά τόν ἐγγράψω στό Κληρικολόγιό της, χωρίς, βέβαια, μισθοδοσία, ἁπλῶς γιά νά ἔχη ἐκκλησιαστική ἀναφορά. Τότε ζήτησα ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀμερικῆς Σπυρίδωνα τό Ἀπολυτήριό του ἀπό τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀμερικῆς στήν ὁποία ἀνῆκε μέχρι τότε, ὁ ὁποῖος μοῦ τό ἀπέστειλε καί ἔκτοτε μέχρι τοῦ θανάτου του ἀνῆκε στήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου.
Αὐτό ἔγινε ἀφορμή νά ἀποκτήσουμε μεγαλύτερη ἐπικοινωνία καί νά εἰσδύσω ἀκόμη περισσότερο στήν διδασκαλία του.
Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκι καί ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης εἶναι δύο μεγάλοι θεολόγοι τοῦ 20οῦ αἰῶνος. Κανένας ἄλλος Ἕλληνας θεολόγος δέν εἶχε τέτοια μεγάλη ἐπικοινωνία μέ τόν π. Γεώργιο Φλωρόφσκι καί ἐπίδραση ἀπό αὐτόν ὅπως ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης. Αὐτό φαίνεται στίς ἐπιστολές τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη πού ἔχουν διασωθῆ. Ἀλλά καί σέ ἐπιστολή τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκι πού διασώζεται φαίνεται ἡ μεγάλη ἐκτίμηση πού εἶχε στόν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη, τόν μαθητή του. Ἴσως ἦταν ὁ καλύτερος μαθητής του.
Αὐτό φαίνεται στίς ἐπιστολές τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη τίς ὁποῖες ἀνεζήτησα καί βρῆκα. Πρόκειται γιά 25 ἐπιστολές πού ἐστάλησαν ἀπό τόν Μάϊο τοῦ 1954 μέχρι τόν Αὔγουστο τοῦ 1966 καί τίς δημοσίευσα στό βιβλίο μου μέ τίτλο «π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἕνας κορυφαῖος δογματικός θεολόγος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης προσέλαβε τά βασικά σημεῖα τῆς διδασκαλίας τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ἀλλά καί προχώρησε πιό πέρα ἀπό τόν καθηγητή του καί «μέντορά» του, ὅπως τόν ἀποκαλοῦσε, κυρίως σέ τέσσερα θέματα: Πρῶτον, στήν διαφορά μεταξύ τῶν φιλοσοφούντων θεολόγων τοῦ 3ου καί 4ου αἰῶνος καί τῶν Πατέρων πού στηρίχθηκαν στήν ἐμπειρία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων∙ δεύτερον στήν ἱστορία πού προσδιόρισε τήν Ἀνατολική καί Δυτική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία∙ τρίτον, στήν «νεοπατερική σύνθεση», τονίζοντας τήν σπουδαιότητα τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ∙ καί τέταρτον, στήν βάση τῆς «Φιλοκαλίας» τῶν ἱερῶν νηπτικῶν, στόν ἱερό ἡσυχασμό πού εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, πού διαφοροποιεῖται ἀπό τήν Φραγκολατινική παράδοση.
Στό κείμενο πού ἀκολουθεῖ γίνεται μιά σύντομη ἀνάλυση τῶν ἐπιστολῶν αὐτῶν μέ τίς ἑξῆς ὑποδιαιρέσεις: Ἔντονη καί εἰλικρινής ἀλληλογραφία∙ Μαθητής, σύνοικος, καθοδηγητής καί συνάδελφός του∙ Βιογραφικά στοιχεῖα τῶν δύο θεολογικῶν ἀνδρῶν∙ Ἀναφορά στίς μελέτες του∙ Ἐνημέρωση γιά τήν θεολογική καί ἐκκλησιαστική κατάσταση∙ Ἐνδιαφέρον γιά τήν Ὀρθοδοξία στήν Ἀμερική καί τήν πορεία τῶν θεολογικῶν διαλόγων∙ καί Συμπεράσματα.
Ἡ θεολογική ἐπικοινωνία μεταξύ τῶν κορυφαίων αὐτῶν θεολόγων τοῦ 20οῦ αἰῶνος εἶναι ἀρκετά ἐνδιαφέρουσα. Παρατίθεται μιά σύντομη ἀνάλυση.