Τον τελευταίο καιρό, με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει το θάρρος και την ελπίδα τους. Συν τοις άλλοις, κλονίζεται συθέμελα και η πίστη τους. Σα να ξεθωριάζει, σαν να αλλοιώνονται τα χρώματα και η όλη υφή της. Ποια πίστη όμως; Η επιφανειακή και επιδερμική. Η πίστη χωρίς ουσία και περιεχόμενο. Η πίστη που δεν στοιχίζει. Η πίστη που δεν είναι θυσιαστική.
Λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης: «Αύτη η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών», δίνοντας μία άλλη νέα διάσταση. Την στρέφει στο χώρο του πνεύματος και έτσι ταυτίζει αυτά τα δύο μεγέθη. Κάνει την πίστη και την νίκη δύο όψεις του ιδίου νομίσματος.
Το ερώτημα, όμως, που προβάλλει, σύμφωνα με τον παραπάνω συλλογισμό, είναι το εξής: Ποιον κόσμο μπορεί να νικήσει η πίστη; Εδώ, δεν θα πρέπει να βιαστούμε να απαντήσουμε. Πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τι σημαίνει κόσμος. Ποιος ο ορισμός του, ποια η θέση του; Δεν εννοούμαι το πλήθος, τη μάζα, αλλά το βαρύ φορτίο το οποίο κάθε άνθρωπος κουβαλά. Και αυτό, πιο συγκεκριμένα, είναι οι αδυναμίες του, τα πάθη του, τα σφάλματα του, οι αμαρτίες του. Πρέπει, δηλαδή, πολύ απλά, να νικηθεί ο κόσμος της αμαρτίας, γιατί αυτός μπορεί να παρασύρει κάθε άνθρωπο και να τον απομακρύνει από την αγάπη του Θεού, οδηγώντας τον σε επικίνδυνες ατραπούς.
Αυτόματα, όμως, προβάλλει και ένα άλλο ερώτημα. Με ποιο τρόπο μπορεί η πίστη να νικήσει τον κόσμο; Μπορεί να νικήσει με τον Χριστό. Νικάει γιατί στηρίζεται στο Χριστό, που είναι η οδός, η αλήθεια, και η ζωή. Όταν εμπιστευόμαστε τον Χριστό – αλήθεια, τι ωραία η λέξη εμπιστοσύνη, που εμπεριέχει και την πίστη – δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα. Ο Χριστός νίκησε ακόμη και το θάνατο. Τι ψάλλουμε το Πάσχα στον νικητήριο παιάνα της Εκκλησίας μας; «Θανάτω θάνατον πατήσας».
Σήμερα, διερωτηθήκαμε πόσα χρήματα εν μέσω μάλιστα της οικονομικής κρίσης ξοδεύονται για εξοπλισμούς; Πόσοι επιστήμονες παγκοσμίως ξενυχτούν στα εργαστήρια τους για να ανακαλύψουν τι; Να ευτελίσουν την ανθρώπινη υπόσταση, να την κάνουν πειραματόζωο και να έλθουν σε αντίθεση με την Εκκλησία και την δημιουργία του κόσμου από τον Θεό! Εδώ, όμως, γίνεται το μεγάλο λάθος. Όλοι ονειρεύονται τη νίκη. Θέλουν να γίνουν νικητές σε όλα τα επίπεδα. Αντί όμως να στηλιτεύσουν τον κόσμο της αμαρτίας, το κακό πνεύμα του κόσμου, δηλαδή, πολύ απλά τα πάθη και τις αδυναμίες, χτυπούν βάναυσα τον άνθρωπο και τραυματίζουν την ανθρώπινη υπόσταση. Έτσι και όταν ακόμη φαινομενικά νικούν, η νίκη τους είναι πρόσκαιρη και εφήμερη, γιατί μεταφράζεται σε καταστροφή, σε θάνατο.
Η πραγματική νίκη είναι αλλού. Είναι στη σφαίρα της πίστεως. Ο άνθρωπος, άλλωστε, πλάσθηκε για να ζει σε κοινωνία με το Θεό. Αν το σώμα δε μπορεί να ζήσει χωρίς οξυγόνο, άλλο τόσο μπορεί και η ψυχή δε μπορεί να ζήσει χωρίς την πίστη στο Θεό. Η πίστη είναι το οξυγόνο της ψυχής. Η πίστη είναι η σύνδεση με τον Θεό. Η πίστη δείχνει έναν ισορροπημένο άνθρωπο. Με την πίστη όλοι μπορούμε να νικήσουμε και όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αρκεί όμως, να την ζούμε στην καθημερινότητα μας πρακτικά και όχι θεωρητικά. Η πίστη τροφοδοτεί και την ελπίδα μας. Η πίστη μάς κάνει λέοντες πυρ πνέοντες. Και έτσι επαληθεύουμε τον νεοέλληνα ποιητή Ιωάννη Πολέμη που έγραψε κάποτε: «Μη φοβηθείς αυτόν που εστήριξε την πίστη επάνω στην ελπίδα. Τον είδα στη ζωή να μάχεται, μα πάντα ανίκητο τον είδα».
Βέβαια, η πίστη άνευ έργων δεν υφίσταται. Ο χριστιανός αγωνίζεται να αρέσει στον Χριστό «έργοις τε και λόγοις», με θυσίες, με ταπεινώσεις, με υπομονές, με την προσδοκία της Αναστάσεως και της Βασιλείας των Ουρανών! Επομένως, η πίστη μας πρέπει να φαίνεται, να «φωνάζει» ακόμη και όταν σιωπούμε, να εκδηλώνεται ακόμη και όταν παραμένουμε δραστικά άπραγοι.
Γι᾿ αυτό η έκφραση της ορθοδόξου πνευματικότητος, η έκφραση της πίστης μας, δηλαδή, στην πράξη, ως ορθοπραξία, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, ήταν πάντοτε συνυφασμένη με την αγάπη και τη φιλόθεη εν βίω διαγωγή μας. Είναι σήμερα, έτσι; Αν ναι, τότε δικαίως, ως και ο τίτλος υπομνηματίζει, λέγουμε και λαλούμε: «Ναι, Κύριε. Πιστεύω!».