Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας», που κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη πανελλαδικά.
Συνέρχεται τη Δευτέρα, 18 Ιουλίου 2022, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, μετά από έκτακτη απόφαση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου προκειμένου, μεταξύ άλλων θεμάτων, να συζητηθεί το ζήτημα των οργανικών θέσεων των ιερέων, σύμφωνα με το τελευταίο Νομοσχέδιο της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Κεραμέως.
Η απόφαση της κυβέρνησης να προσθέσει άλλες 2311 οργανικές θέσεις ιερέων έρχεται έπειτα από 77 χρόνια να λύσει ένα πρόβλημα για την Εκκλησία χωρίς να επιβαρύνει τα δημόσια ταμεία. Επί της ουσίας, μετατρέπει σε οργανικές τις θέσεις στις οποίες σήμερα υπηρετούν ιερείς, αλλά θεωρούνταν προσωποπαγείς. Εκτός της Εκκλησίας της Ελλάδος, μέριμνα έχει ληφθεί για την Κρήτη αλλά και τις μητροπόλεις Δωδεκανήσου. Με την απόφαση της κυβέρνησης το σύνολο των Ιερέων στην ελληνική επικράτεια αποκτούν τα ίδια δικαιώματα.
Έτσι οι μητροπόλεις που δεν υπάγονται στην Ελλαδική Εκκλησία είναι Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και οι κληρικοί που υπηρετούν σε αυτές θα έχουν κανονικά τις οργανικές τους θέσεις, ενώ η περιουσία των Μητροπόλεων των Ναών και των Μονών θα είναι πλήρως διασφαλισμένη.
Όπως ανακοινώθηκε από τη Σύνοδο, η ύπαρξη οργανικής θέσης στις Μητροπόλεις δεν σημαίνει δυνατότητα άμεσης μισθοδοσίας από το Δημόσιο. Κάθε έτος το Δημόσιο προγραμματίζει τους διορισμούς στις κενές οργανικές θέσεις, ανάλογα με τις δημοσιονομικές του δυνατότητες. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπ. Εσωτερικών ετησίως εγκρίνει στο Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων ορισμένο αριθμό πιστώσεων για την μισθοδοσία προσωπικού, στους οποίους περιλαμβάνονται και νέοι εφημέριοι. Ακολούθως, το ΥΠΑΙΘ κατανέμει τις πιστώσεις αυτές στις Μητροπόλεις. Η ύπαρξη οργανικής θέσης συνεπάγεται δυνατότητα της Μητρόπολης να χειροτονήσει και να διορίσει κληρικό, όχι όμως αντίστοιχα την άμεση και αυτοδίκαιη υποχρέωση του Δημοσίου για μισθοδοσία του χειροτονηθέντος κληρικού.
Κατά συνέπεια, με τις νέες διατάξεις δεν επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με επιπλέον πιστώσεις, ούτε επιδιώκεται η ανατροπή του ετήσιου προγραμματισμού μισθοδοσίας του Κράτους.
Από την πλευρά του, ο Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ.Ιγνάτιος τόνισε πως «είναι μία πολύ σημαντική εξέλιξη, η οποία αφορά ουσιαστικά στην εκπλήρωση της συμβατικής υποχρέωσης που είχε το Ελληνικό Κράτος απέναντι στην Εκκλησία, με την απόκτηση της περιουσίας της. Χωρίς κανένα κόστος επιλύεται ένα πρόβλημα που ναρκοθετούσε πολλές φορές τις σχέσεις μεταξύ Κράτους – Εκκλησίας και δεν διασφάλιζε τους Ιερείς, οι θέσεις των οποίων μπορούσαν να αμφισβητηθούν νομικά ανά πάσα ώρα και στιγμή. Η άποψή μας για το Νομοσχέδιο είναι απόλυτα θετική και ευχόμαστε να φτάσει στην τελική ολοκλήρωση με το Προεδρικό Διάταγμα που θα κατανέμει πλέον τις Οργανικές Εφημεριακές θέσεις στην κάθε Ιερά Μητρόπολη, η οποία, στη συνέχεια, θα έχει τη δυνατότητα της λειτουργικής αξιοποίησης των δυνατοτήτων αυτού του Νομοσχεδίου, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα δεδομένα της. Υλοποιείται έτσι η υπόσχεση που είχε δώσει ο Πρωθυπουργός στον Αρχιεπίσκοπό μας».
Τι θα ισχύσει από δω και πέρα
-Την κατανομή των οργανικών θέσεων στις Μητροπόλεις της περιφέρειας θα κάνει η Ιερά Σύνοδος και στη συνέχεια θα εκδοθούν τα σχετικά προεδρικά διατάγματα. Εάν κληρικός θέλει να φύγει από μια Μητρόπολη για να υπηρετήσει σε μια άλλη, θα μπορεί να το πράξει αυτό εφόσον η Μητρόπολη προορισμού του έχει αντίστοιχη κενή οργανική θέση.
– Εάν κάποιοι ιεράρχες προσλάβουν επιπλέον κληρικούς από αυτούς που προβλέπονται στις οργανικές θέσεις, θα μπορούν να το κάνουν, αλλά ο μισθός τους θα καταβάλλεται από τις μητροπόλεις.
-Η Εκκλησία στο εξής θα μπορεί να εκλέγει όσους επισκόπους επιθυμεί, αφού δεν θα αλλάζει το μισθολογικό καθεστώς.
-Νέες μητροπόλεις θα μπορούν να ιδρυθούν εφ΄όσον θα υπάρχουν οι απαραίτητες δομές και το ανάλογο προσωπικό.
-Στις περιπτώσεις όπου κάποιος κληρικός κατηγορείται για κακουργηματικές πράξεις, αυτόματα, ο μισθός του θα μειώνεται στο 50% μέχρι η υπόθεση να τελεσιδικήσει. Στην περίπτωση δε, που κριθεί ένοχος, διακόπτεται πλήρως η μισθοδοσία.
– Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων, Οικονομικών και Εσωτερικών και γνώμη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθορίζονται η κατηγορία εκπαίδευσης και η ειδικότητα των θέσεων εκκλησιαστικών υπαλλήλων που μισθοδοτούνται από το Δημόσιο.
– Με απόφαση του οικείου Μητροπολίτη μπορεί να κατανέμονται οι οργανικές θέσεις των Εφημερίων και Διακόνων εφόσον αυτές κενωθούν, μεταξύ ενοριών εντός της οικείας Μητρόπολης. Με απόφαση του οικείου Μητροπολίτη οι Εφημέριοι και οι Διάκονοι μπορούν να καλύπτουν τις λατρευτικές, τις ποιμαντικές και τις προνοιακές ανάγκες και άλλων ιερών ναών.
-Η πλήρωση των οργανικών θέσεων των Εφημερίων, Διακόνων, Ιεροκηρύκων και εκκλησιαστικών υπαλλήλων υπόκειται στη διαδικασία που προβλέπουν οι διατάξεις για τον ετήσιο προγραμματισμό ανθρώπινου δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης. Η μετατροπή και η μεταφορά κενών οργανικών θέσεων Εφημερίων, Διακόνων, Ιεροκηρύκων και εκκλησιαστικών υπάλληλων μεταξύ Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος πραγματοποιείται με νόμο, κατόπιν σύμφωνης γνώμης των οικείων Μητροπολιτών και απόφασης της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
– Η μεταβολή του αριθμού των ενοριών ή των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος ή των ορίων αυτών δεν μεταβάλλει τον συνολικό αριθμό των οργανικών θέσεων.
-Υπάλληλοι μόνιμοι ή αορίστου χρόνου που ανήκουν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και έχουν χειροτονηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος ή χειροτονούνται διάκονοι ή πρεσβύτεροι, δικαιούνται απόσπασης στην οικεία Μητρόπολη. Η απόσπαση διενεργείται κατόπιν αίτησης του υπαλλήλου και σύμφωνης γνώμης του οικείου Μητροπολίτη, με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του κατά περίπτωση Υπουργείου, με διάρκεια ενός (1) έτους και δυνατότητα παράτασης αποκλειστικά έως άλλα δύο (2) έτη. Η μισθοδοσία των αποσπασμένων υπαλλήλων καλύπτεται από τον φορέα προέλευσης. Μετά τη λήξη της απόσπασης ή της παράτασής της, οι υπάλληλοι αυτοί δικαιούνται, κατόπιν αίτησής τους, μετάταξης στην οικεία Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδας και λαμβάνουν τις αποδοχές της νέας τους θέσης. Η κατά τα ως άνω μετάταξη διενεργείται, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του οικείου Μητροπολίτη και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Παιδείας και Θρησκευμάτων, Οικονομικών, Εσωτερικών και του οικείου Υπουργείου, περίληψη της οποίας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σε κενή οργανική θέση ή, εφόσον δεν υφίσταται τέτοια, σε προσωποπαγή θέση που συνιστάται με την απόφαση μετάταξης, στον φορέα υποδοχής. Η προσωποπαγής θέση καταργείται με την με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησή τους. Η αίτηση για μετάταξη υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από τη λήξη της απόσπασης ή της παράτασής της. Για την απόσπαση ή τη μετάταξη των προηγουμένων εδαφίων δεν απαιτείται γνώμη του οικείου υπηρεσιακού συμβουλίου του φορέα προέλευσης.
Ο ΙΣΚΕ για οργανικές θέσεις
«Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει την ευαρέσκεια του προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και την Ελληνική Κυβέρνηση ιδιαιτέρως δε, στην κυρία Υπουργό Παιδείας και τους συνεργάτες αυτής αλλά και προς όλα τα κόμματα, αφού το ζήτημα τυγχάνει ευρείας πολιτικής συναινέσεως, γεγονός που επετεύχθη μετά από τις συναντήσεις που είχε μαζί με τους εκπροσώπους των Κληρικών της Κρήτης (Ένωση Συνδέσμων Κληρικών Εκκλησίας Κρήτης), με τους αρχηγούς των κομμάτων στους οποίους έθεσαν την τακτοποίηση των θέσεων των Κληρικών που εκκρεμούσε από το 1945, αναγνωρίζοντας την ανάγκη νομοθετικής εξασφαλίσεως για την λήξη της τρόπον τινά ομηρίας αυτών.
Ο αναγκαστικός νόμος 536/1945 έπασχε από νομική ανακολουθία καθώς προέβλεπε 6.000 οργανικές θέσεις Κληρικών στην Ελλάδα την στιγμή που οι υπηρετούντες Κληρικοί ήσαν 7.151. αλλά και διότι δεν είχε εκδοθεί Προεδρικό διάταγμα για την κατανομή των θέσεων αυτών ανά Μητρόπολη. Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο που αφορά την επικαιροποίηση των θέσεων των Κληρικών της Ελλάδος, θεραπεύεται αυτή η νομοθετική ανακολουθία που δημιουργούσε ένα νομικό καθεστώς, που υφίστατο επί πολλές δεκαετίες και προξενούσε πολλές δυσχέρειες στην εύρυθμη λειτουργία του εκκλησιαστικού σώματος, χωρίς μάλιστα να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός, διότι οι πλέον των 6.000 κληρικών είναι ήδη κανονικά διορισμένοι με ΦΕΚ».