Dogma

Ο Χριστιανικός Ναός ως τόπος λατρείας Α΄

Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου

Κάθε Ναός διαιρείται σε τρία μέρη, ώστε αρτιότερα και πλέον οργανωμένα να εξυπηρετούνται οι πιστοί ως προς τις λατρευτικές τους ανάγκες. Το Άγιο Βήμα ή Ιερό, που είναι χώρος των κληρικών, ο κυρίως Ναός, ο κατεξοχήν χώρος των πιστών και ο νάρθηκας, ο χώρος που παρέμεναν οι Κατηχούμενοι στην πρώτη Εκκλησία.

Εισερχόμενος ο πιστός εντός του Ναού, διαπιστώνει ότι υπάρχει, συνήθως, μια κλιμακωτή ανύψωση από το νάρθηκα και τον κυρίως Ναό έως το Άγιο Βήμα. Αυτή η διαφορά ύψους που επιτυγχάνεται με την παρουσία και προσθήκη αρχιτεκτονικά  μικρών σκαλοπατιών, υπομνηματίζει και συμβολίζει τη πνευματική ανύψωση του πιστού, που εισέρχεται σε «ιατρείο» πνευματικό και αναζητά, διά της χάριτος του Παναγίου Πνεύματος, τη σωτηρία και θέωση.

Το πλέον ιερό μέρος του Ναού είναι το Άγιο Βήμα. Διαχωρίζεται από τον κυρίως Ναό με το τέμπλο, το εικονοστάσιο, που στα πρώτα χρόνια της ζωής της Εκκλησίας ήταν χαμηλό σε ύψος και οι πιστοί μπορούσαν να βλέπουν τα τελούμενα εντός αυτού.

Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν, μέσω της στήλης αυτής, ότι εντός του Ιερού Βήματος εισέρχονται μόνο οι κληρικοί και όσοι εντεταλμένοι έχουν «ευλογία» και «ειδική ευχή», ώστε να διακονούν. Γυναίκες, αλλά και άνδρες δεν πρέπει να εισέρχονται (βλ. σχ. 69ο Κανόνα της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου).

Το Άγιο Βήμα εικονίζει τα επουράνια και είναι στραμμένο πάντοτε προς την Ανατολή. Ασφαλώς, ο ανατολικός προσανατολισμός δεν είναι τυχαίος, αλλά μάς θυμίζει τον Παράδεισο, την αρχαία Πατρίδα μας που ευρισκόταν «κατ᾿Ανατολάς» και, συνάμα, υπομνηματίζει όσα προσδοκούμε και αναμένουμε κατά την δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας.

Εντός του Ιερού Βήματος βρίσκονται η Αγία Τράπεζα, για την οποία μιλήσαμε αναλυτικά σε προηγούμενο φύλλο μας, η Ιερά Πρόθεση, το Σύνθρονο (όπου υπάρχει σήμερα), το Σκευοφυλάκιο και ο Νιπτήρας, για τα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικότερα στο επόμενο φύλλο.

 Πηγή: Κιβωτός της Ορθοδοξίας