Αυτά γίνονται γιατί ο Θεός επιτρέπει, σύμφωνα με το σχέδιό του, να δοκιμαστεί ο καθένας με διάφορες θλίψεις, για να φανερωθούν εκείνοι που τον αγαπούν με όλη τους την ψυχή, αν υπομένουν ευχαρίστως και με γενναιότητα όλα όσα φέρνει καταπάνω τους ο πονηρός και δεν χάνουν την ελπίδα και την εμπιστοσύνη στον Θεό, αλλά πάντοτε περιμένουν με πολλή πίστη και υπομονή να λυτρωθούν από τις θλίψεις με τη βοήθεια της χάρης.
Με αυτή την πίστη και την υπομονή θα μπορέσουν να ξεπεράσουν κάθε πειρασμό και έτσι να κερδίσουν αυτό που υποσχέθηκε ο Θεός και να γίνουν και αυτοί άξιοι για τη βασιλεία του, καθώς θα έχουν βαδίσει επάνω στα ίχνη των αγίων όλων των αιώνων και του ίδιου του Κυρίου και θα έχουν γίνει συμμέτοχοι όχι μόνο των παθημάτων, αλλά και της δόξας τους.
Παρατήρησε και δες πώς από την αρχή όλοι οι πατέρες, δηλαδή οι πατριάρχες και οι προφήτες και οι απόστολοι και οι μάρτυρες, πέρασαν μέσα από τον δρόμο των θλίψεων και των πειρασμών και υπέμειναν με καρτερικότητα και χαρά όλες τις δυσκολίες χάρη στην ελπίδα της ανταμοιβής που περίμεναν, και έτσι μπόρεσαν να ευαρεστήσουν στον Θεό, όπως λέει και η Γραφή: «Παιδί μου, αν ήρθες να υπηρετήσεις τον Κύριο, ετοίμασε την ψυχή σου για την αντιμετώπιση των πειρασμών· κάνε ευθεία την καρδιά σου και έχε κουράγιο» (Σ. Σειρ. 2:1-2) –καθώς δηλαδή θα είσαι σταθερά στραμμένος προς τον Θεό και θα παίρνεις δύναμη από την ελπίδα σου σε αυτόν.
Αλλά και ο απόστολος λέει: «Αν όμως δεν έχετε τη διαπαιδαγώγηση που έχουν πάρει όλοι, τότε είστε νόθα και όχι γνήσια παιδιά» (Εβρ. 12:8). Και κάπου αλλού λέει: «Όλα όσα σου έρχονται, να τα δέχεσαι ως καλά, ξέροντας ότι χωρίς τον Θεό τίποτε δεν γίνεται». Και ο Κύριος μακαρίζει εκείνους που αγωνίζονται γι’ αυτόν και υποφέρουν τα πάνδεινα, είτε φανερά από ανθρώπους είτε κρυφά από τα πονηρά πνεύματα, τα οποία αντιμάχονται, όπως είπαμε, την ψυχή που αγαπά τον Θεό και της φέρνουν διάφορες θλίψεις, για να της εμποδίσουν την είσοδο στην αιώνια ζωή με το να τη ρίξουν σε αμέλεια και απελπισία.
Οι πειρασμοί λοιπόν είναι που δοκιμάζουν τις ψυχές, αν αγαπούν τον Θεό ή όχι, και αυτοί τις κάνουν άξιες ή ανάξιες γι’ αυτόν.
Κάθε ψυχή λοιπόν που θέλει να ευαρεστήσει στον Θεό, πριν απ’ όλα ας κρατά γενναία την υπομονή και την ελπίδα, και έτσι θα μπορέσει να υπομείνει και να αντιμετωπίσει κάθε επίθεση και κάθε εκδήλωση κακίας του πονηρού. Γιατί και ο Θεός, την ψυχή που ελπίζει σε αυτόν και τον περιμένει, δεν την αφήνει να πέσει σε πειρασμό τέτοιον που να μην μπορεί να τον σηκώσει, ώστε να φτάσει σε απόγνωση. Ούτε όμως και ο πονηρός πειράζει και ταλαιπωρεί την ψυχή όσο θέλει, αλλά όσο του επιτρέπει ο Θεός· γιατί ο πλάστης μας ξέρει σε πόση δοκιμασία και πύρωση πρέπει να μπει η ψυχή, και τόση μόνο επιτρέπει.
Ο κεραμοποιός, αφού πλάσει τα σκεύη από πηλό, ξέρει πόσο πρέπει να τα αφήσει στη φωτιά· γιατί αν αυτά δεν περάσουν από φωτιά, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ανθρώπους. Έτσι ούτε τα αφήνει στο καμίνι παραπάνω από όσο πρέπει, για να μην παραψηθούν και χαλάσουν, ούτε πάλι τα βγάζει πρόωρα, γιατί και τότε είναι εύθραυστα και άχρηστα. Επίσης τα υποζύγια δεν τα φορτώνουμε όλα το ίδιο, αλλά επάνω σε κάθε ζώο βάζουμε φορτίο ανάλογο με τη δύναμή του. Αλλά και το πλοίο έχει στο πλάι κάποια σημάδια που δείχνουν μέχρι πού μπορεί να φορτωθεί, έτσι ώστε να μπορεί να μεταφέρει το φορτίο με ασφάλεια.
Αν λοιπόν για τα ορατά και φθαρτά πράγματα ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους τόση γνώση και διάκριση, ώστε να τα τακτοποιούν με ασφάλεια, δεν ξέρει πολύ περισσότερο ο ίδιος, ο χορηγός της σοφίας και της συνέσεως, πόσες και ποιες δοκιμασίες χρειάζονται οι ψυχές που θέλουν να ευαρεστήσουν σε αυτόν, ώστε να γίνουν και χρήσιμες σε αυτόν και κατάλληλες για τη βασιλεία των ουρανών;
Το κανάβι δεν μπορεί αλλιώς να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πολύ λεπτών νημάτων, παρά μόνο αν κοπανιστεί πολλή ώρα· και όσο βασανίζεται και ξαίνεται, τόσο πιο καθαρό και κατάλληλο γίνεται. Έτσι και η ψυχή που αγαπά τον Θεό· αφού δοκιμαστεί και λεπτύνει με πολλούς πειρασμούς και θλίψεις και υπομείνει γενναία, γίνεται πιο καθαρή και πιο κατάλληλη για την πνευματική εργασία, και στο τέλος θα μπει με χαρά στη βασιλεία του Θεού και θα κληρονομήσει τον γαμήλιο θάλαμο των ουρανίων αγαθών για τους ατέλειωτους αιώνες.
Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Α’, Υπόθεση ΚΘ’ (29), σελ. 282. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 2001.