Είμαστε κουφιοκέφαλοι –με συγχωρείτε για τη λέξη– και θα επιτρέψει ο Θεός να περάσουμε πολλά δεινά, γιατί δεν καταλαβαίνουμε αλλιώς, δεν συνερχόμαστε. Όμως δεν είναι αυτά το μεγάλο κακό. Το μεγάλο κακό είναι η αμαρτία στον άνθρωπο και κυρίως η αμετανοησία. Και άλλη φορά το είπα, το λέω και σήμερα και το τονίζω: Ούτε η αμαρτία είναι το μεγάλο κακό. Είμαστε αμαρτωλοί· τελείωσε. Αυτό είναι δεδομένο. Και επειδή είμαστε αμαρτωλοί, γι’ αυτό έγινε ο Χριστός άνθρωπος και ήλθε να μας σώσει. Η αμετανοησία είναι το μεγάλο κακό.
Να βαδίσουμε λοιπόν τον δρόμο του Τριωδίου, που οδηγεί στον σταυρό και στην ανάσταση. Αλλά αληθινά. Όσοι είμαστε εδώ, οπωσδήποτε είμαστε από τους καλούς χριστιανούς. Εγώ θα το έβαζα εντός εισαγωγικών, αλλά, όπως θέλετε, πάρτε το. Πόσοι άραγε από εμάς τους καλούς χριστιανούς, π.χ., από χθες το βράδυ που ακούσαμε στον εσπερινό τα πρώτα τροπάρια για τη σημερινή ημέρα που είναι του τελώνου και Φαρισαίου, και σήμερα επίσης που ακούσαμε: «Φαρισαίου φύγωμεν υψηγορίαν και τελώνου μάθωμεν το ταπεινόν εν στεναγμοίς…», πόσοι λοιπόν από εμάς έτσι απλά, ταπεινά, προσγειωμένα, ήσυχα-ήσυχα, στρώθηκαν κάτω και μελέτησαν και καθρεφτίστηκαν, ας πούμε, στις αλήθειες των τροπαρίων και στις αλήθειες γενικά που έχει αυτή η Κυριακή, με την οποία ανοίγει, αρχίζει το Τριώδιο; Πόσοι;
Σε πόσους θα γίνει σήμερα, αυτή την ημέρα, σεισμός, ας πούμε, από πλευράς εγωισμού και ταπεινώσεως, όταν ρητώς και κατηγορηματικώς λέει ο Κύριος, όπως ακούσαμε στο τέλος της παραβολής: «πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται» (Λουκ. 18:14);
Πόσοι χριστιανοί τα έβαλαν κάτω και είπαν: «Εάν δεν ταπεινώσω τον εαυτό μου, χάνομαι»; Διότι ο τελώνης πολύ αμαρτωλός ήταν, αλλά γύρισε στο σπίτι, λέει, δικαιωμένος. Τον δικαίωσε ο Θεός. Ο άλλος μπορεί να είχε κάποιες αρετές, αλλά επειδή είχε υπερηφάνεια, εγωισμό, αυτοδικαίωση, και εμφανίστηκε ενώπιον του Θεού ως ο καλός, γύρισε στο σπίτι μη δικαιωμένος· δηλαδή χαμένος.
Να συνειδητοποιήσει ο καθένας μας ότι χρειάζεται να ταπεινωθούμε, αλλά να ταπεινωθούμε αληθινά. Όχι να ταπεινολογήσουμε, αλλά όντως να ταπεινωθεί η ψυχή μας. Και όταν προσπαθήσουμε, θα δούμε ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Οπότε θα παρακαλέσουμε τον Κύριο. Και ο Κύριος άλλο που δεν θέλει να ακούσει ότι θέλουμε πράγματι να ταπεινωθούμε, θέλουμε πράγματι να μετανοήσουμε, θέλουμε πράγματι να αποκτήσουμε άλλες αρετές, και θα μας τις δώσει. Μπορεί όμως να γίνει τίποτε, αν απλώς πούμε: «άνοιξε το Τριώδιο» και κάτι αισθανθούμε επιφανειακά, επιπόλαια, πρόχειρα, πάνω-πάνω και μείνουμε σ’ αυτό; Θα νομίζουμε μάλιστα ότι είμαστε και ρεαλιστές, ότι είμαστε και προσγειωμένοι. Όχι.
Ενόσω εξακολουθούμε να βλέπουμε τα πράγματα με τη δική μας κρίση και με το δικό μας φως, θα είμαστε εκτός πραγματικότητος. Κάθε μέρα το διαπιστώνουμε. Τι πράγμα είναι αυτό! Πού κατάντησε η σημερινή κοινωνία! Με όλους τους τρόπους προσπαθούν να δείξουν ότι τάχα είναι προσγειωμένοι οι άνθρωποι, και όμως είναι εκτός πραγματικότητος. Δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Και γι’ αυτό τερατοποιούνται. Μέρα με την ημέρα τερατοποιούνται οι άνθρωποι. Μέρα με την ημέρα γίνονται αφύσικοι, αφύσικα πλάσματα. Όχι απλώς δηλαδή είναι αμαρτωλοί οι άνθρωποι, αλλά κάτι παθαίνουν. Διαλύονται ως υπάρξεις, που λέγαμε και άλλη φορά.
Βλέπεις έναν επιστήμονα με πτυχία, αλλά ως ύπαρξη είναι διαλυμένος. Δεν βρίσκεις πουθενά άκρη. Και ο ίδιος αισθάνεται διαλυμένος. Δεν έχει μια γωνιά μέσα στην ύπαρξή του λίγο να αυτοσυγκεντρωθεί, λίγο να σταθεί. Γιατί; Διότι ξανοίχτηκε στο ένα, ξανοίχτηκε στο άλλο, θέλησε να αποκτήσει το ένα, να αποκτήσει το άλλο, και έχασε τον εαυτό του.
Από σήμερα λοιπόν που ανοίγει το Τριώδιο, κάπως έτσι να ξεκινήσουμε, και ο στόχος μας να είναι αυτός: να βαδίσουμε μαζί με τον Κύριο τον δρόμο που οδηγεί στον σταυρό, τον δρόμο που οδηγεί στην ανάσταση.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, Συνάξεις Τριωδίου Α’, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, β’ έκδοση 2013, σελ. 58