Ο Θεός επιτρέπει να έρχονται στον άνθρωπο πειρασμοί για τη δοκιμασία της αγάπης τους προς τον Θεό (Δευτ. 8:2)· για τη δοκιμασία της υποταγής μας (Δευτ. 8:2)· για τη δοκιμασία της μη επιθυμίας κέρδους (Ιώβ 1:9,12). Γεγονός είναι ότι οι πειρασμοί ανταποκρίνονται πάντοτε στην αδυναμία της ανθρώπινης φύσεως. Στους δυνατούς στην πίστη ο Θεός ορίζει βαρύτερους πειρασμούς, για να προοδεύουν στην αγιότητα και να γίνονται άξιοι μεγαλύτερων στεφανιών. Και στους ασθενείς στην πίστη και στην υπομονή η Θεία Πρόνοια ορίζει εύκολους πειρασμούς, για να μπορέσουν να τους νικήσουν και να μην απελπίζονται.
Ο απόστολος Παύλος λέει: «Πειρασμός υμάς ουκ είληφεν ει μη ανθρώπινος· πιστός δε ο Θεός, ος ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε, αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν, του δύνασθαι υμάς υπενεγκείν» (Α’ Κορ. 10:13). Ο Ιώβ λέει πως οι πιστοί βαρύνονται από διάφορους πειρασμούς με την άδεια του Θεού (Ιώβ 7:8), αλλά ποτέ δεν επιτρέπει ο Θεός στους εκλεκτούς του πειρασμούς που ξεπερνούν τις δυνάμεις τους.
Ποιες είναι οι πραγματικές πηγές των πειρασμών;
Τρεις είναι οι πηγές των πειρασμών: η επιθυμία της σαρκός, η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου (Α’ Ιω. 2:16)· ή «η φιληδονία, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία, από όπου γεννιούνται όλα τα κακά», όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Φιλοκαλία). Με αυτά τα τρία είδη πειρασμών προσπάθησε ο σατανάς να δοκιμάσει τον Χριστό (Ματθ. 4:2-11).
Ποιοι είναι οι εχθροί που μας πολεμούν και μας φέρνουν πειρασμούς μέχρι τον θάνατο;
Τρεις είναι οι εχθροί που μας πολεμούν και μας φέρνουν πειρασμούς μέχρι τον θάνατο: ο διάβολος, οι ηδονές του κόσμου και το σώμα. Αυτοί οι τρεις εχθροί μάς πολεμούν με κάθε είδος πειρασμών και πολύ λίγοι είναι εκείνοι οι χριστιανοί που καταφέρνουν, με τη βοήθεια του Χριστού, να βγουν νικητές στην πάλη με τους πειρασμούς και με τις ηδονές αυτού του κόσμου. «Εάν μη Κύριος φυλάξη πόλιν, εις μάτην ηγρύπνησεν ο φυλάσσων», λέει το Άγιο Πνεύμα με το στόμα του ψαλμωδού (126:1). Αλλά με βοηθό τον Σωτήρα «ουδείς ημών πορθείται την πόλιν».
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι πειρασμοί, με τους οποίους μας μάχονται οι τρεις αυτοί εχθροί των ψυχών μας;
Ο διάβολος, η πηγή κάθε κακού, μας βάζει σε πειρασμό ιδιαίτερα με λογισμούς απιστίας, βλασφημίας, δισταγμού, απελπισίας, υπερηφάνειας και κενοδοξίας. Και έμμεσα ο διάβολος μας βάζει σε πειρασμό μέσω ανθρώπων με λογισμούς αλαζονείας, κενοδοξίας, οργής και πορνείας· με τη φιλαργυρία, την πλεονεξία, τον φθόνο, την έριδα, με την κατάκριση του άλλου, με τη φλυαρία κ.ά. Επίσης με το σώμα μάς φέρνει ο διάβολος πειρασμούς με την οκνηρία, τη λαιμαργία, τη μέθη, την πορνεία, τη ραθυμία του θελήματος, την αναισθησία της καρδιάς και τα όμοια.
Από το περιοδικό «Όσιος Φιλόθεος της Πάρου» τ. 8, Μάιος-Αύγουστος 2003, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, σελ. 13.