Ο γονιός κατηχητής και δάσκαλος
Το παιδί δεν θέλει μόνο χρήματα αλλά και χάδι, δεν θέλει μόνο ρούχα, υποδήματα και σοκολάτες αλλά και γλυκούς λόγους, να τονωθεί, να ενισχυθεί, να παρηγορηθεί, να χαρεί η καρδούλα του.
Συνήθως σήμερα οι γονείς ενδιαφέρονται πιο πολύ για την τροφή και την κοσμική μόρφωση. Ξένες γλώσσες, μουσική, χορός, γυμναστική, πάλη, ξιφασκία, πυγμαχία, ποδόσφαιρο. Το παιδί είναι συνέχεια απασχολημένο, βομβαρδισμένο από γνώσεις και εικόνες, ειδήσεις και διαφημίσεις. Είναι από νωρίς αρκετά κουρασμένο. Δεν λέω ότι δεν χρειάζεται η επιμόρφωση, αλλά είναι γνωστό πως η υπερβολή είναι πάντοτε επικίνδυνη.
Οι γονείς πρέπει νάναι και παιδαγωγοί και κατηχητές των παιδιών τους. Όπως ωραία ειπώθηκε: «Στην πνευματική κρίση των καιρών μας θα κερδηθούν τα παιδιά, αν οι γονείς τους με μεγάλη ευαισθησία και πολλή φροντίδα τα παιδαγωγούν με τον ζήλο του κατηχητή και την ευθύνη του συνειδητού δασκάλου. Οι γονείς θα πρέπει να αποτελούν για τα παιδιά τους τον πρώτο κατηχητή και τον πρώτο δάσκαλό τους. Ακόμη στο χαμόγελο του πατέρα του το παιδί θα διακρίνει την αγάπη του Ουράνιου Πατέρα και στη στοργή της μάνας τη θερμή αγάπη της Παναγίας μητέρας όλων των πιστών» (Μητροπ. Σηλυβρίας Αιμιλιανός).
Λατρεύουμε το μωρό μας και χαίρεται κι αισθάνεται ότι έχει κι αυτό αξία μέσα στον κόσμο. Το παίζουμε στα χέρια μας, παρατηρούμε τις κινήσεις του, το βλέπουμε και φεγγοβολάμε και λάμπει το προσωπάκι του. Μας ακούει που μιλάμε και μιλάει κι αυτό μια μέρα μόνο του. Προσευχόμαστε και το επηρεάζουμε κι αναπτύσσεται σ’ ένα άγιο κλίμα. Φτάνει μόνο που μας βλέπει να προσευχόμαστε.
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει πως η οποιαδήποτε διαταραχή του ανδρόγυνου κατά την περίοδο της κύησης της μητέρας έχει επίδραση στην ψυχή του παιδιού που έρχεται, πόσο μάλλον κατά την βρεφική και παιδική ηλικία. Το παιδί έχει ανάγκη και πνευματικής τροφής, που όταν του λείπει, ατονεί και μαραζώνει, ξαστοχεί, δεν μεγαλώνει φυσιολογικά, ωραία.
Ρώτησα μία φορά ένα παιδάκι, που δεν πήγαινε ακόμα σχολείο, έτσι για να πιάσουμε κουβέντα: τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Μου απαντά: Ό,τι βγάζει πιο πολλά λεφτά! Εξεπλάγην, ειλικρινά τα έχασα. Τι φταίει αυτό το παιδί; Έτσι ακούει, έτσι έμαθε, αυτό λέει. Αυτό το παιδί όραμα έχει την απόκτηση πολλών χρημάτων. Αυτός είναι ο σκοπός της ζωής του. Γι’ αυτό ζει. Αυτό μόνο τον ενδιαφέρει. Για χρήματα ακούει συνεχώς τους γονείς του να μιλούν, τα αδέλφια του, οι φίλοι του, οι γείτονες, οι συγγενείς. Αυτό είναι το ρεύμα της εποχής. Τίθεται ως ευτυχία η οικονομική ευημερία, ο πλούτος, η κατανάλωση. Ο Μέγας Βασίλειος λέγει πως σκοπός του ανθρώπου είναι να ομοιωθεί με τον Θεό, όσο αυτό είναι δυνατόν. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει στους γονείς: Ανάθρεψε έναν αθλητή για τον Χριστό και μάθε τον και σαν άνθρωπος του κόσμου να είναι ευσεβής από μικρός.
Ο άγιος Χρυσόστομος δεν θεωρεί παιδεία την πολυμάθεια και την ξερή μετάδοση τυπικών γνώσεων, αλλά την ευσέβεια, την ευλάβεια και τη μετάληψη αγιότητος. Προτεραιότητα δίνει στην υπεύθυνη στάση των γονέων και των δασκάλων, αυτών που κυρίως δίνουν την αγωγή, κι όχι στην απειρία των παιδιών.
Οι άγιοι πατέρες μιλούν σοφά για τη διάκριση που χρειάζεται στη μετάδοση της αγωγής κατά ηλικία και κατ’ άνθρωπο. Δεν μπορούν όλοι όλα. Δεν είναι για όλους εξίσου όλα. Σημασία μεγάλη δίνουν στη βιωματικότητα των λόγων των παιδαγωγών. Μη κριθούν και κατηγορηθούν από το σοφό λαϊκό λόγιο: Δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν κρατούσες.
Από το βιβλίο: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Οικογένεια, Γονείς και Παιδιά. Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μεσολόγγι 2009, σελ. 100.
