Καλογιάννης Νικόλαος
Στον καταιγισμό της έντυπης και ηλεκτρονικής πληροφορίας που αγγίζει επιφανειακά τη γνώση και σχετικοποιεί απροσχημάτιστα κάθε αυθεντία και αξία της ζωής, προβάλει στις μέρες μας η επιλογή της σιωπής ως τελευταίο προπύργιο μιας ουσιαστικής και κυρίως βιωματικής προσέγγισης των πραγμάτων.
Τούτη την αλυσιτελή φρενίτιδα της πληροφορίας που κατακλύζει καθημερινά τον κόσμο, δείχνει να αντιλαμβάνεται η σημερινή εκκλησιαστική μας ηγεσία με πρωτοστάτη το μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπό μας, που από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων του, έδειξε μια νέα αντίληψη, βάζοντας την προσωπική του σφραγίδα, επιλέγοντας τη σιωπή των έργων παρά την πληθώρα των ανεκπλήρωτων λόγων που χαρακτηρίζει το σύστημα.
Κι αν χρειάζεται κάποια στιγμή η δημοσιοποίηση αυτού του έργου τούτο γίνεται με φειδώ και ευαισθησία απέναντι στην αξία του ανθρωπίνου προσώπου και στις ανάγκες του.
Αυτή η σιωπή αγγίζει τα θεμέλια της χριστιανικής ζωής κι έχει άμεση σχέση με το γεγονός της εκκλησίας, είναι το χαρακτηριστικό σημάδι της αγιότητος που γνωρίζει καλά να κρύβεται και σφραγίζει την ουσιαστική σχέση με το Θεό.
Η σιωπή είναι το μονοπάτι της Παναγιάς μας, της γυναίκας που ταυτίστηκε όσο κανείς άλλος θνητός με τη θεότητα, αφού έγινε η γέφυρα που ένωσε τον ουρανό με τη γη. Μέσα της συντελέσθηκε το απόλυτο θαύμα που ξεπερνά κάθε όριο λογικής και αποτελεί «σκάνδαλο» για κάθε εποχή. Η ίδια, αν και υπήρξε το σημαντικότερο πρόσωπο της πρώτης χριστιανικής κοινότητας, έμεινε βυθισμένη στην πληρότητα της σιωπής, στην άμεση επαφή της με τη θεότητα και «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτής» (Λουκ. 2, 51), μη αφήνοντας κανένα γραπτό κείμενο.
Δε χρειάζονταν άλλωστε γραπτά κείμενα, αφού η ίδια υποστασίαζε στο πρόσωπό της το γεγονός της Εκκλησίας, ήταν ο τρόπος να πλησιάσει κανείς το Θεό. Η υπακοή της στο θέλημα Του υπήρξε η συνέχεια στο δρόμο των προπατόρων της, που στο πρόσωπο της βρήκε την τελειότερη έκφραση, γι’ αυτό αποτελεί η ίδια το μοναδικό και ασφαλέστερο μονοπάτι αγιότητος. Έγινε η αιτία της «συγγένειας» των ανθρώπων με το Θεό, γι’ αυτό η συνείδηση της εκκλησίας μας από την πρώτη στιγμή ανέδειξε τον κυρίαρχο ρόλο της για τη σωτηρία των πιστών μελών της. Είναι η πρώτη μετά τον Ένα, το δώρο και η απάντηση της ανθρωπότητας στο θεϊκό κάλεσμα, η προσφορά μας στο σχέδιο της οικονομίας του Θεού.
Κι αν εκείνη δε μίλησε, για το πρόσωπό της γράφτηκαν τα περισσότερα, τα ωραιότερα και τα θερμότερα κείμενα που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τα αισθήματα και τους λογισμούς της σιωπής της. Κάθε πιστός της αποδίδει καθημερινά τιμή γιατί υπήρξε, η «καθαρή λαμπηδόνα» που φώτισε τον κόσμο αφού έγινε η δίοδος που μπήκε ο Λόγος και η Χάρις του Θεού ανάμεσα μας. Είναι η «οδηγήτρια» που μας δείχνει με προτεταμένο το χέρι, όπως σοφά εικονίζεται στην ορθόδοξη παράδοσή μας, ακλινώς το δρόμο της σωτηρίας. Είναι ο κανόνας της ευσέβειας που γίνεται μέσα από τη δημιουργική σιωπή της η εύλαλη κι ανεκλάλητη γλώσσα του μυστηρίου της ενανθρώπησης. Είναι η κοινή μητέρα όλων των πιστών που μας οδηγεί με ασφάλεια στον Πατέρα και «τη μεσιτεία» εκείνης επικαλούμαστε διαχρονικά για κάθε αίτημά μας σ’ Αυτόν.
Η Παναγία μας βυθίστηκε στη σιωπή όχι γιατί δεν είχε κάτι να πει αλλά γιατί με τη σιωπή της δείχνει τον δρόμο της αληθινής θεογνωσίας που είναι η κυοφορία του Θεού μέσα μας. Μόνο όταν ο καθένας μας εγκολπωθεί τη θεότητα, γίνει δηλαδή «θεοτόκος», μπορεί να καταλάβει το μήνυμα και την πληρότητα της θεϊκής παρουσίας. Αυτό μας λέγει η σιωπή της Παναγίας μας, κι αυτή την ηχηρή σιωπή που συντάραξε τα θεμέλια του κόσμου, άκουσαν, ακούν και ακολουθούν οι πιστοί της εκκλησίας μας που γεμίζουν τον παράδεισο άφωνοι και αφανείς.
*Ο κ. Νικόλαος Καλογιάννης είναιπτ. Θεολογίας και εργάζεται στηνΑποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος