Η Ενσάρκωσις ήταν το θαύμα και το μυστήριο της σμικρύνσεως του μεγάλου Θεού. Ο άπειρος Θεός σμικρύνεται και χωράει μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξι της Παρθένου. Έτσι η Θεοτόκος έγινε «Θεού αχωρήτου χώρα» .
Όταν ο Θεός θέλησε να έλθη κοντά στον άνθρωπο δεν παρουσιάσθηκε με το άπειρο μέγεθος και το ανυπέρβλητο μεγαλείο της θεότητος. Αλλά σμίκρυνε το μέγεθος του και «εκένωσε» (=άδειασε) το θεϊκό μεγαλείο της δόξης του. Έτσι η Θεοτόκος που εκλήθη να γίνη «τόπος σκηνώματος της δόξης του» μπόρεσε να χωρέση τον «αχώρητον» και να κράτηση στην άχραντη αγκάλη της τον Ύψιστον.
Ο Θεός πλησιάζει διακριτικά τον άνθρωπο. Δεν επιδιώκει να τον εντυπωσιάση, αλλά να τον σώση. Ο Θεός σμικρύνει τη δόξα της παρουσίας του, προκειμένου να μπορέση ο άνθρωπος να τον δεχθή και να τον πιστεύση. Ο Θεός σμικρύνεται τόσο ώστε να χωράη μέσα στην ανθρώπινη καρδιά! «Εάν τις αγαπά με… και ο πατήρ μου αγαπήσει αυτόν και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν (=θα μείνωμε) παρ’ αυτώ ποιήσωμε» (Ιω. ιδ’ 23) .
Ο Θεός, στο μυστήριο της Ενσαρκώσεως έγινε ανθρώπινο έμβρυο και έτσι χώρεσε στην μήτρα της Παρθένου. Στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας ο Αμνός του Θεού «μελίζεται και διαμερίζεται» σε μικρά ψιχία και σε λίγες σταγόνες, και έτσι οι πιστοί μπορούν να κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα Του.
Αυτός είναι ο Θεός μας! Ενεργεί σαν «μυρμηκολέων» (Ιώβ δ’ 11) . Η εικόνα αυτή εάν δεν είχε αποδοθή από τους Πατέρες (βλ. PG 93, 73Α και PG 98, 236D) στο διάβολο, θα μπορούσαμε να τη χρησιμοποιήσουμε στην προκειμένη περίπτωσι για τον Θεό! Ο Κύριος, από το ένα μέρος μεγιστοποιεί τον άνθρωπο και την προσφορά του σ’ Αυτόν και από το άλλο μέρος σμικρύνει τον εαυτό του, προκειμένου να δείξη την απέραντη αγάπη του στον άνθρωπο!
Όλα αυτά μας κάνουν να λέμε με μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη την ευχή της θ. Λειτουργίας: «ουκ απέστης πάντα ποιών, έως ημάς εις τον ουρανόν ανήγαγες».
Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν, Κύριε»! (I) .
Ο αχώρητος παντί,
πώς εχωρήθη εν γαστρί;
ο εν κόλποις του Πατρός,
πώς εν αγκάλαις της Μητρός;
πάντως ως οίδεν, ως ηθέλησε και ως ηυδόκησεν˙
άσαρκος γαρ ων,
εσαρκώθη εκών˙
και γέγονεν ο Ων,
ο ουκ ην δι’ ημάς˙
και μη εκστάς της φύσεως,
μετέσχε του ημετέρου φυράματος.
Διπλούς ετέχθη, Χριστός
τον άνω κόσμον θέλων αναπληρώσαι.
(Δεκ. ΚΕ’ όρθρος)
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)