Οι δυο αφέσεις της Κυριακής προσευχής
Συγχωρώντας δίνουμε λίγα και παίρνουμε πολλά, αν βέβαια δεν ψευδόμαστε κάθε φορά που απαγγέλλουμε την Κυριακή προσευχή. «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς… άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» (Ματθ. 6.9-12).
Ο Ίδιος ο Χριστός μάς δίδαξε τη συγκεκριμένη προσευχή, άρα αυτοδεσμεύεται. Σε μας απόκειται να εκμεταλλευθούμε τον νόμο της ταυτοπαθείας. Είναι εξασφαλισμένο το τεράστιο, ασύλληπτο στον νου όφελος, μια που το υποσχέθηκε σαφώς και στη συνέχεια του Πάτερ ημών. «Εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο ουράνιος· εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» (Ματθ. 6.14-15). Κατ’ ακολουθία είναι «υποχρεωμένος» να δίνει την άφεση στους αμνησίκακους.
Αφάνταστη συγκατάβαση του Θεού ο παραλληλισμός και η συνέπεια των δύο αφέσεων. Απέχει παρασάγγας η μια άφεση από την άλλη.
Στην πρώτη ο πηλός και το χώμα αμνηστεύει τον πηλό και το χώμα για πήλινα και χωμάτινα μηδαμινά παραπτώματα, δηλαδή για βλάβη χρημάτων, για μείωση δόξας και παρόμοια ρέοντα και εφήμερα του κόσμου τούτου του φθαρτού και παρερχόμενου.
Αυτή όμως η άφεση μας εφελκύει τη δεύτερη αφάνταστη θεία άφεση. Ο Πλαστουργός συγχωρεί τον πηλό και το χώμα, που Τον έχει προσβάλει με προσβολή άπειρη, αφού τόλμησε να προσβάλει δια της αμαρτίας τον Δημιουργό, τον άπειρο Θεό.
Πώς λοιπόν τολμάμε ν’ απαγγέλλουμε ολόκληρο το Πάτερ ημών, αν δεν συγχωρούμε; Τουλάχιστον ας παραλείπαμε την επίμαχη φράση. Μη προσθέτουμε στη μνησικακία και άλλες σοβαρές αμαρτίες σαν την ψευδολογία και τον εμπαιγμό του Θεού.
Δεν συμβιβάζεται να αιτούμε συγνώμη, δηλαδή έλεος και όχι δικαιοσύνη, από τον Πολυεύσπλαχνο, όταν εμείς είμαστε άσπλαχνοι, σκληροί και εκδικητικοί. Δεν γίνεται δυο μέτρα και δυο σταθμά.
Προσταχθήκαμε να ευεργετούμε τους εχθρούς μας, και να πεθαίνουμε ακόμη γι’ αυτούς – είναι αδελφοί μας. «Ότι εκείνος υπέρ ημών την ψυχήν αυτού έθηκε· και ημείς οφείλομεν υπέρ των αδελφών τας ψυχάς τιθέναι», τονίζει ο ευαγγελιστής της αγάπης (Α’ Ιω. 3.16).
Αν δεν έχουμε ακόμη αποθησαυρίσει μια τέτοια διάθεση-απόφαση, τουλάχιστον ας τους συγχωρούμε, επειδή κατά τον ιερό Χρυσόστομο «Τίποτε δεν μισεί και αποστρέφεται τόσο ο Θεός, όσο αυτόν που μνησικακεί» (Εις την Γένεσιν 27.6).
Λοιπόν «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς… άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών». Αμήν!
Ιερομόναχος Ιουστίνος
