ΙΕΡΟΘΕΟΣ Μητροπολίτης Ναυπάκτου
4. Σύγχρονη κατάσταση
Σήμερα τα πράγματα στην Συρία και τον Λίβανο είναι κάπως διαφορετικά σε όλους τους τομείς, δηλαδή ο πόλεμος γίνεται στην Συρία, ενώ στον Λίβανο υπάρχει μια σχετική ηρεμία, όμως και αυτός δέχεται όλες τις συνέπειες της αιματοχυσίας που γίνεται στην γειτονική χώρα. Για να δούμε τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των κρατών, πρέπει να δοθούν μερικά πληροφοριακά στοιχεία, σχετικά με τους Σουνίτες και τους Σιΐτες.
Σουνίτες και Σιΐτες είναι τα δύο θρησκευτικά κινήματα του Μουσουλμανισμού και δημιουργήθηκαν από τους διαδόχους του Μωάμεθ και μεταξύ τους υπάρχει μεγάλο μίσος και εχθρότητα.
Οι Σουνίτες (άνθρωποι της παραδόσεως και της κοινότητος) είναι η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων που αποδέχονται ως ηγέτες του Μωάμεθ, τον Αμπού Μπάκρ (πεθερό του Μωάμεθ), τον Ομάρ και τον Οσμάν. Δίνουν σημασία στην ηγεσία της πρώτης γενιάς των Μουσουλμάνων και στην κοινότητα. Η ταχύτατη εξάπλωσή τους πέρα από την Αραβία εκλήφθηκε ως βοήθεια από τον Θεό, ευαρέσκειά του και απόδειξη της αλήθειας του Ισλάμ.
Οι Σιΐτες (από τον όρο «σία» και μεταφράζεται ως «ομάδα του» ή «οπαδοί του») προήλθαν από την άποψη ότι ο πραγματικός διάδοχος του Μωάμεθ θα έπρεπε να είναι ο Άλι (εξάδελφος και γαμβρός του Μωάμεθ), τον οποίον όμως η πλειοψηφία του Μουσουλμάνων τον απέρριψαν, τον θανάτωσαν, μαζί με τον γιό του Χουσεΐν. Έτσι, οι Σιΐτες παρουσιάζονται ως θύματα, και εκφράζουν την άποψη ότι η απόρριψη του Άλι σημαίνει την επικράτηση του κακού πάνω στο καλό. Οι Σιίτες δίνουν προτεραιότητα στην ιερή ηγεσία του ιμάμη, στην διαμαρτυρία, τον μαρτυρικό θάνατο, την εκδίκηση για τον θάνατο του Άλι και του Χουσεΐν.
Τα Κράτη όπου κυριαρχεί ο Μουσουλμανισμός έχουν διαφορετικές επιρροές, αναλογικά, από τους Σουνίτες και τους Σιΐτες και αυτό επηρεάζει τις μεταξύ τους σχέσεις και τις ισλαμικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Συγκεκριμένα:
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι η πρώτη ισλαμική ομάδα στον κόσμο που δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο στα τέλη της δεκαετίας του 1920.
Η Φατάχ (Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) είναι μια πολιτικοστρατιωτική οργάνωση των Παλαιστινίων, που ιδρύθηκε το 1958 από Παλαιστίνιους παλαίμαχους των αραβοϊσραηλιτικών συγκρούσεων, που έγιναν μεταξύ 1945-1956, μεταξύ των οποίων ήταν ο Γιασέρ Αραφάτ. Πρωτεύουσά της είναι η Ραμάλα στην δυτική όχθη του Ιορδάνου.
Η Χαμάς (Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης) είναι μια σουνιτική παλαιστινιακή παραστρατιωτική οργάνωση και πολιτικό κόμμα στην Γάζα. Κατέχει την πλειοψηφία των μελών του εκλεγμένου νομοθετικού συμβουλίου στην Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή.
Η Χεζμπολάχ (Ομάδα του Θεού) είναι σιϊτική στρατιωτική και πολιτική οργάνωση, που δραστηριοποιείται στον Λίβανο.
Η Αλ Κάϊντα (Ίδρυμα ή Βάση) είναι ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμιστών, ένα διεθνές τρομοκρατικό δίκτυο, που πρωτοεμφανίσθηκε δημόσια το 1989 και δραστηριοποείται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το ISIS (Ισλαμικό Κράτος Ιράκ και Συρίας) είναι μια τζιχαντιστική στρατιωτική οργάνωση του Ιράκ και της Συρίας, η οποία την 29-6-2014 ανακήρυξε μονομερώς την ίδρυση του Χαλιφάτου σε περιοχές της Συρίας και του Ιράκ.
Πάντως, ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται στην Συρία. Πρόεδρος είναι ο γιός του Ασαντ και οι αντικαθεστωτικοί στρέφονται εναντίον του και φυσικά ο κυβερνητικός στρατός πολεμά τους πρώτους. Στά βόρεια της Συρίας και του Ιράκ έχει δημιουργηθή το Χαλιφάτο από φανατικούς μουσουλμάνους. Οι Χριστιανοί βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση, αλλά επειδή φοβούνται το τί θα επακολουθήση αν κυριαρχήσουν οι φανατικοί Μουσουλμάνοι, διακριτικά αποδέχονται το καθεστώς που τους προσφέρει μια ελευθερία και τους προστατεύει.
Σε πολλές πόλεις της Συρίας, κυρίως στο Χαλέπι, η κατάσταση είναι απελπιστική. Η ιστορική και πανέμορφη αυτή πόλη έχει καταστραφή και ερειπωθή σε πολλές περιοχές από τους βομβαρδισμούς και τις συρράξεις. Πολλοί Χριστιανοί εξαναγκάσθηκαν να φύγουν από την πόλη αυτή.
Ο πόλεμος αυτός έχει στοιχεία γεωπολιτικά, ενεργειακά, κοινωνικά και θρησκευτικά. Είναι περίεργο το τί συμβαίνει στην περιοχή αυτή. Η Ορθόδοξη Ρωσία υποστηρίζει το δικτατορικό καθεστώς του Άσαντ, ο οποίος προστατεύει τους Χριστιανούς, ενώ οι Χριστιανικές χώρες της Αμερικής και της Ευρώπης υποστηρίζουν τους αντικαθεστωτικούς, οι οποίοι όμως αποβλέπουν στην εκδίωξη των χριστιανικών πληθυσμών από την περιοχή. Φαίνεται ότι η κρίση είναι πολυεπίπεδη. Τώρα με το Χαλιφάτο διαφοροποιήθηκαν οι συσχετισμοί.
Για να γίνη κατανοητή κάπως η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Συρία, στο Ιράκ και γενικότερα στην Μέση Ανατολή θα δώσω μερικά στοιχεία που παρουσιάζονται σε μια ομιλία του Χρήστου Ιακώβου, που είναι ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής, και συμπίπτουν κατά βάση και με δικές μου εκτιμήσεις, που προέρχονται από την προσωπική έρευνά μου, κυρίως από τότε που δραστηριοποιούμουν στον Λίβανο και την Συρία και συνέλεγα πληροφορίες από τους κατοίκους των περιοχών αυτών.
Η Μέση Ανατολή ήταν υποτεταγμένη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνος, πριν την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε άρχισε και η απελευθέρωση των περιοχών αυτών. Ο Χριστιανικός πληθυσμός στην Μέση Ανατολή τότε έφθανε το 20% του συνολικού πληθυσμού της περιοχής, και σήμερα έπειτα από εκατόν χρόνια συρρικνώθηκε στο 4%. Από επίσημα στοιχεία που υπάρχουν οι Χριστιανοί ανέρχονται περίπου στα 13 εκατομμύρια.
Στόν αριθμό αυτόν συμπεριλαμβάνονται οι Ρωμηοί Ορθόδοξοι που υπάγονται στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Αντιοχείας που ανήκει στην παλαιά Πενταρχία και μάλιστα καταλαμβάνει την τρίτη θέση μετά το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως και της Αλεξανδρείας και ανέρχονται περίπου στα δύο εκατομμύρια Χριστιανών.
Οι υπόλοιποι Χριστιανοί είναι ομάδες διαφόρων αιρετικών κοινοτήτων, ήτοι νεστοριανοί, μονοφυσίτες, μονοθελήτες κλπ. που σχηματίσθηκαν από τις χριστιανικές ομάδες που συγκεντρώθηκαν στην περιοχή εκείνη στα όρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και έξω από αυτά, κατά τον 4ο και 5ο αιώνα μετά την καταδίκη τους από τις Οικουμενικές Συνόδους. Αυτούς τους Χριστιανούς είχε υπ’ όψη του ο Μωάμεθ και οι πρώτοι οπαδοί του, και δέχθηκαν επιδράσεις.
Πέρα από τους Ρωμηούς Ορθοδόξους και τους Μονοφυσίτες και Μονοθελήτες Χριστιανούς, στην περιοχή υπάρχουν και Χριστιανοί που ανήκουν στον Παπισμό και τους Προτεστάντες που ήλθαν στην περιοχή μετά που αυτή έγινε αποικία των Ευρωπαϊκών Κρατών, όπως της Αγγλίας και της Γαλλίας, από το τέλος του 19ου αιώνος έως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά προήλθαν και από την ιεραποστολή που είχε αναπτυχθή στην περιοχή. Οι αποικιοκράτες έδιναν προνόμια στους αυτόχθονες Χριστιανούς και γι’ αυτό οι Μουσουλμάνοι έβλεπαν «τούς Χριστιανούς γείτονές τους ως συνενόχους στην αποικιακή καταπίεση. Οι αυτόχθονες Χριστιανοί έγιναν ο στόχος της αντιαποικιακής αντίδρασης».
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας είναι ότι η εχθρότητα των ακραίων Μουσουλμάνων προς τους Χριστιανούς της περιοχής οφείλεται και στην πολιτική των ΗΠΑ και εκλαμβάνουν τους Χριστιανούς «ως μέρος μιας χριστιανικής συνωμοτικής σταυροφορίας εναντίον της Θρησκείας του Ισλάμ».
Έτσι, ακόμη και οι μη ακραίοι Μουσουλμάνοι της περιοχής πιστεύουν ότι «οι Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής είναι όργανα είτε των δυτικών επιδρομέων εναντίον των μουσουλμάνων (όπως στην περίπτωση του Ιράκ) είτε υπoστηρικτές των σκληρών και «αθέων» τυράννων και δικτατόρων (όπως στή Λιβύη, την Τυνησία, την Συρία και την Αίγυπτο)».
Αυτό έχει οδυνηρές συνέπειες στους Χριστιανούς που ζουν στην Μέση Ανατολή. Για παράδειγμα, στο Ιράκ από τότε που ανατράπηκε ο Σαντάμ Χουσεΐν 60 Χριστιανικές Εκκλησίες δέχθηκαν επίθεση, και σκοτώθηκαν πάνω από χίλιοι Χριστιανοί. Επίσης, στο Ιράκ από 1,5 εκτομμύρια Χριστιανών που κατοικούσαν εκεί τα δύο τρίτα εξαναγκάσθηκαν να φύγουν από την Χώρα και να μεταναστεύσουν στην Συρία, όπου και εκεί βρήκαν δυσκολίες. Ακόμη, στην Συρία οι Χριστιανοί μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, περιέρχονταν στον Γαλλικό έλεγχο, αποτελούσαν το 30% του συνολικού πληθυσμού, ενώ σήμερα, εκατό χρόνια μετά, έχουν συρρικνωθή στο 10%. Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Συρία το 2011, επειδή θεωρήθηκε ότι οι Χριστιανοί είναι υποστηρικτές του καθεστώτος του Άσαντ, δέχθηκαν επιθέσεις, οπότε πάνω από 40 Εκκλησίες έπαθαν ζημίες ή καταστράφηκαν και πάνω από χίλιοι Χριστιανοί σκοτώθηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι εκτοπίσθηκαν.
Βέβαια, πρέπει να γίνη κατανοητό ότι οι Χριστιανοί αφ’ ενός μεν βρήκαν μια προστασία από τα υπάρχοντα καθεστώτα, χωρίς να τα υποστηρίζουν ανοικτά, αφ’ ετέρου δε φοβούνται για το τί θα υποστούν αν κυριαρχήσουν τα ακραία μουσουλμανικά στοιχεία στην περιοχή.
Πάντως, είναι προφανές ότι όλη αυτή η κατάσταση έχει αρνητικές επιπτώσεις στους Χριστιανικούς πληθυσμούς, είτε ευθύνονται είτε όχι, και θα αποδειχθή αυτή η κατάσταση ως «μιά ιστορική καταστροφή για τους Χριστιανούς, αλλά και τους μετριοπαθείς Μουσουλμάνους». Συνεπώς βρίσκονται σε κίνδυνο η ζωή των Χριστιανών, οι περιουσίες τους και οι λατρευτικοί χώροι. Πρόκειται για ένα ξερρίζωμα των Χριστιανών από τις περιοχές αυτές, στις οποίες ήταν αυτόχθονες.
Έχουν έλθει στην επιφάνεια πληροφορίες που απαγχονίζονται Χριστιανοί, επειδή δεν δέχονται να αλλαξοπιστήσουν και δεν δέχονται να αρνηθούν τον Χριστό, όπως τους διατάζουν οι ακραίοι Τζιχαντιστές Μουσουλμάνοι. Πολλοί είδαμε τέτοια βίντεο και αισθανθήκαμε αποτροπιασμό. Σήμερα στις περιοχές αυτές αλλά και σε άλλες ανατολικότερες επαναλαμβάνονται οι μεγάλοι διωγμοί των πρώτων αιώνων και αναδεικνύονται νέοι μάρτυρες του Χριστού, οι οποίοι δίνουν την καλή μαρτυρία της πίστεως. Τούς θέτουν διλήμματα, όπως ή να φύγουν, ή να αλλάξουν την πίστη τους και να γίνουν Μουσουλμάνοι ή να δεχθούν μεγάλο φόρο, αν μείνουν Χριστιανοί, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα αποκεφαλισθούν. Ολόκληροι Χριστιανικοί πληθυσμοί απομακρύνονται από τις οικίες τους και τις πόλεις που ζούσαν και άλλοι αποκεφαλίζονται ή σκοτώνονται.
Υπάρχουν μερικά επίσημα στοιχεία για το θέμα αυτό που δημοσιεύθηκαν πριν λίγο καιρό. Είναι σημαντικές οι πληροφορίες που μας δίνει ο Στάθης Ευσταθιάδης και θα τα παραθέσω στην συνέχεια:
Από δελτίο της αρμόδιας Επιτροπής του ΟΗΕ στις 16 Απριλίου 2013 πληροφορούμαστε ότι ο αριθμός των Χριστιανών που σκοτώθηκαν, δολοφονήθηκαν και αγνοούνται «πιστεύεται ότι έχει ξεπεράσει τους 1.220». Ένας συρορθόδοξος Κληρικός του Αμμάν (μονοφυσίτης) δήλωσε στο αραβικό CNN ότι «έχουμε διωγμό αντίστοιχο των σφαγών του Διοκλητιανού». Και συνέχισε: «όσοι δεν πρόλαβαν να φύγουν θα έχουν την τύχη των ομοδόξων μας του Ιράκ».
Και επειδή γίνεται λόγος για τους Χριστιανούς του Ιράκ, πρέπει να καταγραφούν οι δηλώσεις της Νίνας Σίας εκπροσώπου της αμερικανικής επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με την οποία την διετία 2012-2013 στο Ιράκ «δολοφονήθηκαν, στραγγαλίστηκαν και εξαφανίσθηκαν συνολικά 2.310 Ιρακινοί, μέλη θρησκευτικών μειονοτήτων, Χριστιανοί στην πλειοψηφία». Επίσης τα Χριστούγεννα του 2012 «δέν υπήρχε ούτε μία εκκλησία για να λειτουργήσει», αφού είχαν πυρποληθή και ισοπεδοθή, ενώ οι περισσότεροι Κληρικοί είχαν εγκαταλείψει το Ιράκ ή κρύφτηκαν «επειδή ήταν και παραμένουν ο κύριος στόχος των ισλαμιστών». Και αυτά γίνονται στο Ιράκ, μετά τον Μάϊο του 2005, που τελείωσε «επισήμως» ο πόλεμος. Φαίνεται ότι «άρχισε μια οργανωμένη συστηματική δίωξη των ιρακινών Χριστιανών».
Το έτος αυτό (2013), που είναι επέτειος των 1700 χρόνων από το Διάταγμα των Μεδιολάνων (313 μ.Χ.) με το οποίο καθορίσθηκε η ανεξιθρησκεία στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, συμβαίνουν φοβεροί διωγμοί εναντίον Χριστιανών (ορθοδόξων, μονοφυσιτών), οι οποίοι αποκεφαλίζονται και δολοφονούνται, καταστρατηγούνται οι θρησκευτικές ελευθερίες και επανέρχονται η βία και η απανθρωπιά.
Τα όσα γίνονται στην Συρία, στο Ιράκ και στα ανατολικά Κράτη, δυστυχώς γίνονται με την συνδρομή, ανοχή, αλλά και συμμετοχή δυτικών χριστιανικών Κρατών, επειδή πάνω απ’ όλα κυριαρχούν το οικονομικά συμφέροντα.
Θα μνημονεύσω την περίπτωση του Ρωμηού ιερέα π. Βασιλείου Νάσαρ ο οποίος καταγόταν από την επαρχία της Χάμα της Συρίας, απόφοιτος της Μπελεμεντείου Θεολογικής Σχολής του Λιβάνου, και συγκαταλέγεται μεταξύ των φοιτητών μου, έκανε δε και το Μεταπτυχιακό του στην Ποιμαντική. Χειροτονήθηκε Ιερέας και ανέπτυξε μεγάλη δράση μεταξύ των νέων της Μητροπόλεως Χάμα και Χόμς. Το μεσημέρι της 25ης Ιανουαρίου του 2012 πληροφορήθηκε ότι ένας άγνωστος άνδρας κείτονταν νεκρός σε κάποιο πεζοδρόμιο της πόλεως Χάμα πλησίον του σπιτιού όπου έμενε. Το χριστιανικό του καθήκον τον οδήγησε, με κίνδυνο της ζωής του, μαζί με τον Ιερομόναχο π. Παντελεήμονα Αλ Ίσα, να πάνε στον τόπο όπου κείτονταν ο νεκρός και να του προσφέρουν τα αναγκαία. Από παντού δέχονταν ριπές. Και οι δύο Ιερείς κραύγαζαν: «Είμαστε ιερείς». Όμως, οι αντάρτες εξακολουθούσαν να κτυπούν αλύπητα, και μία σφαίρα κτύπησε θανάσιμα τον π. Βασίλειο, εκτελώντας το ανθρωπιστικό του καθήκον σε έναν νεκρό.
Δεν είναι πρόθεσή μου να αναζητήσω τα αίτια αυτού του προβλήματος το οποίο βανανίζει την Μέση Ανατολή, αλλά και πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη μας. Έχουν γραφή πολλά γύρω από το θέμα αυτό. Σε μια ανάλυση που έγινε πρόσφατα από τις «νέες εποχές» της εφημερίδος «Το Βήμα» καταγράφονται αυτές οι απόψεις. Κυρίως τονίζονται τρία σημεία.
Πρώτον, όλη αυτή η ακαταστασία στην περιοχή οφείλεται στην ενεργειακή κρίση, που σημαίνει ότι από τις εθνοτικές συγκρούσεις που παρατηρήθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνος με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οδηγούμαστε σήμερα στους πολέμους για την ενέργεια, δηλαδή οι πόλεμοι είναι ενεργειακοί. Αυτό σημαίνει ότι χύνεται πολύ αίμα εκεί που υπάρχει ο μαύρος χρυσός. Υποστηρίζεται ότι «πολύ λίγες συγκρούσεις έχουν αποκλειστικά εθνοτικά χαρακτηριστικά, ενώ σχεδόν όλες οι νέες εστίες βίας γίνονται με στόχο πλουτοπαραγωγικές πηγές ή κάποιου είδους περιφερειακή αυτονομία που τις διασφαλίζε (Νίκος Χριστοδουλάκης). Αυτό συνδέεται και με την γεωπολιτική πλευρά του θέματος, δηλαδή την προσπάθεια των Μεγάλων Δυνάμεων να κυριαρχήσουν πάνω σε μερικές ευαίσθητες περιοχές για να κυβερνούν τον κόσμο.
Δεύτερον, οι πόλεμοι σε διάφορες περιοχές του Πλανήτη οφείλονται στην μετανάστευση που δημιουργείται από διάφορες ανάγκες. «Η διαχείριση των ενεργειακών πηγών είναι μια προφανής και εύκολη απάντηση. Αλλά το ζήτημα είναι βαθύτερο και αφορά τη σχέση ανάμεσα στους ανθρωπίνους πληθυσμούς και στις δυνατότητες ή τις αντοχές του πλανήτη». Η μετανάστευση γίνεται με τις «γιγαντιαίες μετακινήσεις πληθυσμών που οφείλονται στις κληματικές αλλαγές και τις αλυσιδωτές επιπτώσεις τους πάνω στις κοινωνίες. Μέ τη σειρά της η μαζική μετανάστευση πυροδοτεί νέες σειρές γεγονότων» στους τέσσερους μεγάλους κύκλους αίματος, ήτοι τον χώρο του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, την ζώνη του Ισλάμ από το Πακιστάν έως τη Λιβύη, την Υποσαχάρια Αφρική, και «τίς μάζες των απελπισμένων ανθρώπων, τα εκατομμύρια των προσφύγων που θαλασσοπνίγονται ή πεθαίνουν προσπαθώντας απεγνωσμένα να αποδράσουν απο τις χώρες των πολέμων, της βίας, της κλιματικής αλλαγής και της στέρησης» (Αντώνης Λιάκος).
Τρίτον, αιτία των πολέμων είναι η απειλή του ανεξέλεγκτου θρησκευτικού φανατισμού που δεν είναι ανεξάρτητος από την πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων που κυβερνούν τον κόσμο. Σήμερα, «ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται σε έναν πρωτοφανή αναβρασμό, όπου και πάλι σύνορα καταργούνται, αναβιώνουν χαλιφάτα και χημικά όπλα κινδυνεύουν να βρεθούν σε ανεξέλεγκτα χέρια, ενδυναμώνοντας τον κίνδυνο τρομοκρατικών ενεργειών, ενώ αεροπορικές επιθέσεις έρχονται να αναιρέσουν προηγούμενες υποσχέσεις για μη επέμβαση». Επίσης, κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Αγγλογάλλοι (μέ την άτυπη συμφωνία με την τσαρική Ρωσία) «χάραξαν αυθαίρετα και με βάση τα δικά τους ιμπεριαλιστικά συμφέροντα τα σύνορα των νέων κρατών στην Μέση Ανατολή, αγνοώντας τις εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές της εύφλεκτης αυτής περιοχής. Έτσι, σήμερα, με την δύναμη των όπλων και του θρησκευτικού φανατισμού, οι ακραίοι ισλαμιστές, ενδυναμωμένοι και εξοργισμένοι από τη αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ το 2003, τινάζουν στον αέρα τα τεχνητά σύνορα και δημιουργούν το νέο Χαλιφάτο». Ακόμη, η δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ και η μη δημιουργία του Παλαιστινιακού Κράτους δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στην Μέση Ανατολή (Γιάννης Καρτάλης).
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να καταλάβουμε ότι οι Έλληνες δεν υπάρχουν μόνον στο κρατικό μόρφωμα που λέγεται Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο, με την έννοια του ελληνισμού, των ελληνιστών, κυρίως με τους Ρωμηούς. Η Ρωμηοσύνη δεν είναι κάτι διαφορετικό, αλλά ο ελληνισμός και ο Χριστιανισμός με οικουμενική διάσταση. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για μας που δεν την αξιοποιούμε.
Όλα τα Κράτη έχουν την εξωτερική τους πολιτική και προσπαθούν να κάνουν διεισδύσεις σε άλλες χώρες, έξω από τον εθνικό χώρο τους. Παραδείγματα είναι η Αμερική, η Ρωσία, η Γαλλία, η Γερμανία. Ακόμη και η Τουρκία αξιοποποιεί τον Μουσουλμανισμό.
Εμείς έχουμε μια ισχυρά παράδοση, λόγω ελληνισμού και ρωμηοσύνης, την οποία δεν αξιοποιούμε δημιουργικά. Ασκούμε μια κοντόφθαλμη εξωτερική πολιτική, αισθανόμαστε τον ελληνισμό ως ελλαδισμό, κάνουμε λόγο ότι είμαστε ένα μικρό Κράτος και ζητάμε απλώς προστασία από άλλα μεγάλα Κράτη, και δεν αξιοποιούμε όλο το περιεχόμενο της Ρωμηοσύνης ούτε κάν της αρχαίας Ελλάδας. Μάλιστα, κάποιοι θεωρούν και τα περί Ρωμηοσύνης ως προδοσία του ελληνισμού, πράγμα που μας το ενέσπειραν οι ξένοι για να ξεχάσουμε το παρελθόν μας και την ιστορία μας και να εξακολουθούμε να είμαστε δικά τους προτεκτοράτα, χωρίς ουσιαστική ταυτότητα, χω…ρίς μνήμη και γνώση του παρελθόντος, αλλά με μια γεροντική άνοια.
Μαζί με την ενθύμηση της μεγαλειώδους Ρωμηοσύνης μας, θα πρέπει να σκεπτόμαστε τους Χριστιανούς και τα αδέλφια μας, τους Ρωμηούς, που βρίσκονται στην Μέση Ανατολή, γιατί και αυτοί μας θεωρούν αδέλφια τους, και να προσευχόμαστε γι’ αυτούς, επειδή περνούν μεγάλη δοκιμασία, προκαλούνται να ομολογήσουν την πίστη τους και δέχονται έναν ανηλεή διωγμό. Αυτό δεν πρέπει να μας αφήση ασυγκίνητους.–
(Ομιλία στην εκδήλωση της ομάδας «Κοινοτικόν» με κεντρικό θέμα «Η Μέση Ανατολή σε κλοιό θανάτου: Τα ανοιχτά μέτωπα –Οι διωγμοί των Χριστιανών και των μειονοτήτων –Οι γεωπολιτικοί παράμετροι», στην Αίθουσα του Επιμελητηρίου Αχαΐας, Πάτρα 15-10-2014)