Οι φυλές του Αγίου Όρους και οι ρωγμές στην ηρεμία του χώρου
Σήμερα, στο περιθώριο του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και με την κόντρα της Μόσχας με το Φανάρι, οι υπεύθυνοι για την ηρεμία στο «Περιβόλι της Παναγίας» προσπαθούν να κρατήσουν τους μοναχούς ενωμένους.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας», που κυκλοφορεί πανελλαδικά κάθε Πέμπτη.
Από το 2016 άρχισαν να είναι εμφανείς οι ρωγμές στην ηρεμία που, θεωρητικά, είναι απαραίτητη για τη ζωή του μοναχού στο Άγιο Όρος. Η ρωσική Εκκλησία, αλλά και το Κρεμλίνο, στο πλαίσιο των ενεργειών για την αύξηση της επιρροής τους, ανέτρεψαν το όλο κλίμα και έφεραν στο προσκήνιο «κρυφά θέλω» αλλά και τάσεις επιβολής με «δωρεές», υπόγειες συμμαχίες και προσπάθειες αύξησης του αριθμού των μοναχών.
Σήμερα, στο περιθώριο του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και με την κόντρα της Μόσχας με το Φανάρι, οι υπεύθυνοι για την ηρεμία στο «Περιβόλι της Παναγίας» προσπαθούν να κρατήσουν τους μοναχούς ενωμένους.
Στα 330 τετραγωνικά χιλιόμετρα με τις 20 μονές, τις 20 σκήτες, τα δεκάδες κελιά, τις καλύβες, τα ερημητήρια, σήμερα, σύμφωνα με την προηγούμενη απογραφή (η νέα θα ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες), ζουν περίπου 1600-1700 μοναχοί. Συνολικά, όμως, με τους εργαζόμενους και τους υπαλλήλους ζουν περίπου 2.300 άτομα.
Όλοι έχουν την ελληνική υπηκοότητα αλλά οι μοναχοί κατάγονται από διάφορες χώρες και μάλιστα έχουν υψηλή μόρφωση, γεγονός που τους φέρνει πιο κοντά στη σύγχρονη κοινωνία.
Σήμερα, υπάρχουν μοναχοί, εκτός της Ελλάδος, από Ρωσία, Ουκρανία, Γεωργία, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αγγλία, Φινλανδία, Κίνα, Ινδία, Αμερική, Γαλλία, Σκανδιναβικές χώρες, Κύπρο αλλά και από αλλού.
Εκτός της καταγωγής, αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία είναι ότι πολλοί μοναχοί πλέον, έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης με σπουδές και ειδικότητες «άσχετες» με τη θεολογία.
Εννοείται ότι οι θεολόγοι είναι οι περισσότεροι αλλά υπάρχουν πολλοί γιατροί, και οδοντίατροι που «ασκούν το επάγγελμά τους «, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, φιλόλογοι, οικονομολόγοι χημικοί μηχανικοί, ηλεκτρονικοί και οι περισσότεροι γλωσσομαθείς.
Το σύνολο αυτών των μοναχών συντηρούν ένα καλό κλίμα, το οποίο, όμως, τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται, καθώς πολλοί πλούσιοι επιχειρηματίες, κυρίως προερχόμενοι από Ρωσία, άρχισαν να διαθέτουν τεράστια ποσά για την αποκατάσταση των μονών αλλά και των άλλων κτηρίων.
Κέντρο «υποδοχής» αυτών θεωρείται η μονή Αγίου Παντελεήμονος (Ρωσικό) στο οποίο εγκαταβιούν, με στοιχεία του 2021, 104 μοναχοί , εκ των οποίων οι 60 Ρώσοι και οι υπόλοιποι Ουκρανοί.
Στο σέρβικο μοναστήρι (Χιλανδαρίου) ζουν περίπου 50 και στου Ζωγράφου το βουλγαρικό επίσης 50.
Αυτά τα τρία μοναστήρια που είναι και τα μόνα που δεν θεωρούνται ελληνικά, μαζί με τη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου που φιλοξενεί Ρουμάνους, αποτελούν έναν πυρήνα σλαβόφωνων, οι οποίοι, παρά τις διαφωνίες κατά καιρούς, έχουν κρατήσει χαμηλούς τόνους.
Οι υπόλοιπες 17 μονές που είναι οι ελληνικές, με μεγαλύτερη σε αριθμό μοναχών αυτή του Βατοπεδίου, έχουν τους δικούς τους κανόνες και δεν είναι τυχαίο ότι μεταφέρουν σημαντικά κειμήλια εκτός του Άθω για προσκύνημα, όπως έχει κάνει το Βατοπέδι με την Τιμία Ζώνη, την οποία έθεσε σε λαϊκό προσκύνημα στη Ρωσία.
Αν και οι 17 μονές διατηρούν καλή επικοινωνία μεταξύ τους , τον τελευταίο καιρό υπάρχει ένταση, η οποία εκφράστηκε και λίγο μετά το Πάσχα, όταν κατά την περιφορά της εικόνας του «Άξιον Εστί», στα Κονάκια στις Καρυές, διαπιστώθηκε ότι υπήρχε αναρτημένη η σημαία του Τσάρου με την ένδειξη «Ρωσικός Ορθόδοξος Στρατός». Μια οργάνωση φανατικών που βαρύνονται με πολλά εγκλήματα κατά πολιτών στην Ουκρανία. Η σημαία έφερε αμηχανία όχι τόσο στη μονή του Αγίου Παντελεήμονος μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών Μοναχών, αλλά στην Ιερά Επιστασία, η οποία δεν επιθυμεί να μεταφερθεί στο Άγιον Όρος ο πόλεμος.
Πολλοί, ωστόσο, εκτιμούν ότι πίσω από τις σημαίες και τις οικονομικές ενισχύσεις κρύβεται η προσπάθεια της Πολιτείας και της Εκκλησίας της Ρωσίας να δημιουργήσει ένα κλίμα που να ευνοεί τις επιδιώξεις τους, που δεν είναι άλλες από το να ηγηθούν των σλαβόφωνων αλλά και την επιρροή τους στις βαλκανικές Εκκλησίες, καθώς και στη Βόρειο Ελλάδα. Άλλωστε, ο λόγος που και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αποφάσισε να ενισχύσει την αστυνόμευση στον Άθω είναι αυτές οι προσπάθειες εισπήδησης, που εντάσσονται στο γενικότερο σχέδιο της Μόσχας να ηγηθεί της ορθόδοξης κοινότητας σε βάρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
