Οι Νομικές Σχολές της χώρας τιμούν μια σπουδαία επέτειο
Του Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα, Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης,
στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας
Συμπληρώθηκαν φέτος 50 χρόνια από την ίδρυση της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Με την ευκαιρία αυτής της επετείου διοργανώθηκε από όλες τις Νομικές Σχολές της χώρας στην Κομοτηνή κατά το διήμερο της 15ης και 16ης Νοεμβρίου τ. έ. ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πολυθεματικό Συνέδριο με επίκαιρα νομικά ζητήματα από όλους τους κλάδους του δικαίου. Οι δύο άλλες, πολύ μεγαλύτερες σε ηλικία, Νομικές Σχολές, η Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και η Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συνεόρτασαν, στην Κομοτηνή τα 50α γενέθλια της μικρότερης «αδελφής» τους, της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Κατά μείζονα λόγο, αφού συνέβαλαν αποφασιστικά στην «ενηλικίωσή» της προσφέροντας ως επισκέπτες Καθηγητές της νεοπαγούς Νομικής Σχολής δικούς τους διδάσκοντες στα πρώτα δύσκολα χρόνια της λειτουργίας της μέχρι την αυτονόμησή της δια της αποκτήσεως δικού της διδακτικού προσωπικού. Είναι περιττό να σημειωθεί εδώ, πόσο συνέβαλε στην αναβάθμιση της Κομοτηνής η ίδρυση σε αυτήν αρχικά της Νομικής Σχολής και εν συνεχεία λίγα χρόνια αργότερα η ίδρυση και άλλων Πανεπιστημιακών Τμημάτων σε αυτήν, όπως είναι το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής (ΤΕΦΑ), το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, το Τμήμα Φιλολογίας, το Τμήμα Γλώσσας και Ιστορίας Παρευξεινίων Χωρών. Ακολούθησε πολλά χρόνια αργότερα η ίδρυση των δύο αδελφών Τμημάτων της Νομικής Σχολής. Αρχικά του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και εν συνεχεία του Τμήματος Οικονομικών Σπουδών. Ανάλογη συμβολή είχαν στην αναβάθμιση και των άλλων πόλεων της Θράκης η ίδρυση της Πολυτεχνικής Σχολής στην Ξάνθη, της Ιατρικής Σχολής και της Σχολής Παιδαγωγικών Επιστημών στην Αλεξανδρούπολη και τέλος του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων στην Ορεστιάδα.
Πρέπει να υπογραμμισθεί με έμφαση εδώ ότι η Νομική Σχολή της Θράκης, η μεγαλύτερη σε όγκο φοιτητών Πανεπιστημιακή Σχολή της Κομοτηνής, επιτέλεσε ένα τεράστιο άθλο, αφού εκλήθη να λειτουργήσει κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, κυρίως εξ αιτίας της έλλειψης κτηριακής και λοιπής υλικοτεχνικής υποδομής. Η Πολιτεία, για να καλύψει τις ανάγκες στέγασης της Νομικής Σχολής, που καλώς απεφάσισε να ιδρύσει στην Κομοτηνή, αναγκάστηκε να πάρει τα δύο κτήρια ενός Γυμνασίου-Λυκείου και να διατάξει (κακώς βέβαια) την συστέγασή του με το γειτονικό Γυμνάσιο και Λύκειο της πόλεως. Έτσι ούτε η εκπαίδευση των μαθητών γινόταν σωστά ούτε όμως και η εκπαίδευση των φοιτητών – και αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαιότερο έλλειμμα – συνετελείτο υπό στοιχειωδώς ανεκτές συνθήκες για μια σωστή και άνετη πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Πώς μπορούσαν άλλωστε να χωρέσουν 1.000 φοιτητές σε μια σχολική αίθουσα χωρητικότητας 100 το πολύ μαθητών; ΄Ετσι αναγκαστικά οι φοιτητές απείχαν από τα μαθήματά τους – παρακουθούσαν, όπως έλεγαν πολλοί, τις παραδόσεις στις δύο άλλες Νομικές Σχολές, που ήσαν πιο κόντα στους τόπους της κατοικίας τους – και ανέβαιναν στην Κομοτηνή μόνο, για να δώσουν εξετάσεις, οι οποίες διεξήγοντο εκ των πραγμάτων σε διαφορετικές ώρες επί δύο ή τρεις ημέρες για το ίδιο μάθημα! Οι πιέσεις που ασκούντο για την συντομότερη αποπεράτωση του κτηριακού συγκροτήματος της Νομικής Σχολής στην Πανεπιστημιούπολη της Κομοτηνής το μόνο που κατάφεραν ήταν να ολοκληρωθεί η κατασκευή της Νομικής Σχολής στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και να παραδοθούν τα κτήρια (αμφιθέατρα, λοιπές αίθουσες, γραφεία κλπ.) στις αρχές της δεκαετίας του 2000!. Χρειάστηκε δηλ να περάσουν 26 ολόκληρα χρόνια, για να λειτουργήσει, όπως έπρεπε κανονικά η Σχολή. Όπως είχα τονίσει σε σχετική παρέμβασή μου σε μια από τις πολλές αρχικές συζητήσεις, για την επίλυση του σοβαρού αυτού προβλήματος των κτηριακών εγκαταστάσεων της Νομικής Σχολής, διότι υπήρξα επί 30 έτη Καθηγητής της Σχολής, η Πολιτεία ορθώς έπραξε με την απόφασή της να ιδρύσει την Νομική Σχολή της Θράκης, βιάστηκε όμως να διατάξει την άμεση λειουργία της, χωρίς να έχει δημιουργήσει προηγουμένως την σχετική κτηριακή και λοιπή υλικο-τεχνική υποδομή. Είχα πει τότε ότι η Πολιτεία δεν έσπευσε να μιμηθεί την Βούληση του Θεού, όταν αποφάσισε να δημιουργήσει το Σύμπαν. Όπως μάς λέει σχετικά το Βιβλίο της Γενέσεως, ο Θεός πρώτα εδημιούργησε την υλικο-τεχνική υποδομή του Σύμπαντος, δηλ. την γη, την θάλασσα και τους αστέρες και τελευταία έπλασε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν αυτού τον «θεσμό», τον άνθρωπο. Γι’ αυτό ο κόσμος χαρακτηρίζεται από μια τελειότητα στην λειτουργία του. Η Πολιτεία τα έκανε εντελώς ανάποδα και πρόχειρα, αν και είχε πρότυπο να αντιγράψει! Πρώτα εδημιούργησε και έθεσε σε λειτουργία τον θεσμό, δηλ. στην προκειμένη περίπτωση την Νομική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, και ύστερα έφτιαξε την απαραίτητη υλικό-τεχνική υποδομή για την λειτουργία του! Παρ’ όλα αυτά η Νομική Σχολή της Κομοτηνής παρήγαγε ένα εξαιρετικό σε ποιότητα και όγκο έργο: Δεκάδες χιλιάδες φοιτητές, που απεφοίτησαν από την Νομική Σχολή της Θράκης κοσμούν σήμερα τις δικαστικές και εισαγγελικές έδρες ή τον δικηγορικό κλάδο, άλλοι κατέχουν ζηλευτές θέσεις σε διάφορους τομείς και κάποιοι από αυτούς εξελέγησαν Καθηγητές στην ίδια την Νομική Σχολή της Κομοτηνής ή στις άλλες Νομικές Σχολές της Χώρας ή της Κύπρου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένοι από τους Καθηγητές της Σχολής, όπως είναι οι κύριοι Βασίλειος Σκουρής, Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος και Ιωάννης Κτιστάκις (ο τελευταίος μάλιστα είναι «σάρκα» από την «σάρκα» της, απόφοιτος δηλ. της Σχολής) εξελέγησαν Δικαστές των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, ο πρώτος δε εξ αυτών διετέλεσε και Πρόεδρος του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο. Άλλοι πάλι εκ των Καθηγητών της Σχολής εχειρίσθησαν επιτυχώς σπουδαίες διεθνείς υποθέσεις της χώρας. Μνημονεύω εδώ τον αείμνηστο Κρατερό-Νικόλαο Ιωάννου και τον κ. Στυλιανό Περράκη, οι οποίοι από κοινού απέκρουσαν επιτυχώς την προσφυγή του Κράτους των Σκοπίων εναντίον της Ελλάδος επί Κίρο Γκλιγκόροφ για παραβίαση της τότε Ενδιάμεσης Συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών. Βεβαίως δεν παραβλέπω τις παθογένειες που εδημιουργήθησαν στους κόλπους του διδακτικού προσωπικού της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θράκης εξ αιτίας της αδιαφορίας της Πολιτείας να ελέγξει, εάν ασκούσαν κανονικά τα καθήκοντά τους ή ήσαν απόντες από αυτά. Κυρίως όμως εξ αιτίας της απροθυμίας της να απαγορεύσει με σχετική πρόβλεψη στον Νόμο-Πλαίσιο σε όσους Καθηγητές ασκούσαν ετεροαπασχόληση (δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς κλπ.) να διοικούν τα Πανεπιστήμια. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν οι Καθηγητές που είχαν εμπρευματοποιήσει τους τίτλους τους, να έχουν αναλάβει την εξουσία στα Πανεπιστήμια και να την ασκούν κατά το δοκούν με την στήριξη των ομάδων, που είχαν σχηματίσει. Αυτά που έλεγα διαρκώς ότι το Πανεπιστήμιο ανήκει σε όσους το αγαπούν και αναλώνονται στην υπηρεσία του και όχι σε όσους το εμπορεύονται ήσαν έπεα πτερόεντα.
Τελικά στο προσκλητήριο του επετειακού συνεδρίου της Νομικής Σχολής Κομοτηνής η πρόγνωσή μου για όσους από τους Καθηγητές της αναμένετο να συμμετάσχουν ή να απόσχουν από αυτό υπήρξε απολύτως επιτυχής. Οι Καθηγητές που ελυμαίνοντο κατά την διάρκεια της θητείας τους τα αξιώματα, μολονότι ήσαν απόντες από τα καθήκοντά τους, ήσαν απόντες και από το σχετικό συνέδριο!
