Χρήστου Κοντού, θεολόγου
Κάτι ανάλογο, έπραξε πριν δυο χιλιάδες περίπου χρόνια, ο βασιλιάς της Ιουδαίας Ηρώδης ο Μέγας. Ο ικανός και πολυμήχανος, πλην όμως αδίστακτος και αιμοδιψής ηγέτης, μόλις πληροφορήθηκε από τους Μάγους, ότι στην περιοχή του, γεννήθηκε κάποιος που θα αναδειχθεί βασιλιάς της Ιουδαίας, φοβούμενος ότι θα χάσει την θέση του (η φιλαρχία και αρχομανία του ήταν τόσο μεγάλη, όπου σύμφωνα με ιστορικές αναφορές, σκότωνε, όποιον θεωρούσε ως απειλή για την βασιλεία του, ακόμα και μέλη της οικογένειάς του) έσπευσε να συλλέξει στοιχεία και πληροφορίες για το πόσο βάσιμη ήταν αυτή η φήμη.
Έτσι, γνωρίζοντας καλά την ιουδαϊκή πεποίθηση και προσμονή περί της ελεύσεως του Μεσσία, κάλεσε τους αρχιερείς και γραμματείς, προκειμένου να μάθει λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα, σε ποια περιοχή επρόκειτο να γεννηθεί ο νέος Βασιλιάς της Ιουδαίας. Εκείνοι του απάντησαν: «Εἰς τὴν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας» επικαλούμενοι τα λόγια του προφήτη Μιχαία: «καὶ σύ, Βηθλεέμ, οἶκος τοῦ ᾿Ἐφραθά, ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν ᾿Ἰούδα· ἐκ σοῦ μοὶ ἐξελεύσεται τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα ἐν τῷ ᾿Ἰσραήλ, καὶ αἱ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐξ ἡμερῶν αἰῶνος»[1] Βηθλεέμ, αν και είσαι από τις πιο μικρές πόλεις της περιοχής Ιούδα, από εσένα θα προέλθει εκείνος, που θα γίνει άρχοντας του Ισραήλ. Η καταγωγή του είναι από παλιά, ξεπερνά την αρχή των ημερών της δημιουργίας. Έτσι, ο Ηρώδης, ορμώμενος από τα προφητικά λόγια, έστειλε τους Μάγους στην Βηθλεέμ, για να εξακριβώσουν αν όντως γεννήθηκε εκεί ο Μεσσίας, κάτι που εκείνοι, διαπίστωσαν πράγματι αργότερα.
Η προφητεία αυτή, δεν είναι η μοναδική που έχει ειπωθεί για την γέννηση του Ιησού. Ο προφήτης Ησαίας τον 7ο αι. π.Χ. προλέγει ότι ο Μεσσίας θα γεννηθεί από μια παρθένο γυναίκα: « Γι’ αυτό ο ίδιος ο Κύριος θα σας δώσει ένα σημείο: η παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει γιο, ο οποίος θα ονομαστεί ¨Εμμανουήλ¨(ο θεός μαζί μας)»[2] Στην εκ παρθένου γέννηση του Μεσσία, αναφέρεται και το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, η Γένεση: « Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σ’ εσένα και στη γυναίκα, κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. Εκείνος θα σου συντρίψει το κεφάλι κι εσύ θα του πληγώσεις την φτέρνα.»[3]. Στο χωρίο αυτό, το οποίο ονομάζεται και Πρωτοευαγγέλιο – ως η πρώτη καλή ευαγγελία – είδηση για την ανθρωπότητα, μετά το θλιβερό γεγονός της πτώσης των πρωτοπλάστων – έμμεσα τονίζεται, ότι ο σωτήρας του ανθρώπου, θα γεννηθεί από παρθένο. Από όλη την Αγία Γραφή, μόνο σε αυτό το χωρίο, αναφέρεται η λέξη σπέρμα σε γυναίκα, ενώ στις άλλες περιπτώσεις, η λέξη αφορά αποκλειστικά τον άνδρα, για να αναφερθεί στους απογόνους. Έτσι λοιπόν, αυτός που θα σώσει τον άνθρωπο, θα προέλθει από το σπέρμα της γυναίκας, δίχως δηλαδή την παρουσία ανδρός.
Αυτές οι αναφορές, είναι απλά ένα δείγμα των προφητειών και προτυπώσεων της Παλαιάς Διαθήκης για την γέννηση του Μεσσία, οι οποίες επαληθεύτηκαν στο πρόσωπο του Ιησού. Υπάρχουν φυσικά και άλλες, όπως για παράδειγμα ότι ο Μεσσίας θα είναι απόγονος του Δαβίδ και θα κατάγεται από την φυλή του Ιούδα.[4] Φυσικά, για τον Ιησού, δεν υπάρχουν προφητείες και προτυπώσεις μόνο για την γέννησή του, αλλά και για το έργο και τα παθήματά του κατά την επίγεια παρουσία του. Είναι εντυπωσιακό, πως για κανένα άλλο πρόσωπο στην παγκόσμια ιστορία, δεν υπάρχουν τόσες πολλές προαναγγελίες και ακριβείς περιγραφές για την ζωή του, όσο για τον Ιησού.
Τούτων δοθέντων, προκύπτει η εύλογη απορία, γιατί οι Εβραίοι, οι οποίοι ανέμεναν (και αναμένουν ακόμα) την έλευση του Μεσσία, απέρριψαν τον Ιησού, από την στιγμή μάλιστα που στα ιερά κείμενα τους, υπάρχουν οι προφητείες που αναφέραμε και που επαληθεύτηκαν και επικυρώθηκαν στο πρόσωπο του Χριστού. Μια σύντομη και πρόχειρη απάντηση που μπορεί να δοθεί, είναι είτε γιατί δεν δέχονταν κάποιες προφητείες, είτε γιατί έδωσαν μια διαφορετική ερμηνεία σε αυτές. Γενικά, οι Εβραίοι, θεωρούσαν ότι ο Ιησούς, δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις και απαιτήσεις των δικών τους πεποιθήσεων, προκειμένου να τον αναγνωρίσουν ως Μεσσία. Είναι αλήθεια, ότι στην δική τους αντίληψη και νοοτροπία, ο Μεσσίας (θα) είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που παρουσίασε ο Ιησούς. Ένας ικανός πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης, που σε καμία περίπτωση δεν θα είναι πραγματικός Υιός του Θεού. Θα είναι αυτός που θα φέρει την ειρήνη σε όλο τον κόσμο, και θα πάψουν οι φιλονικίες και οι εχθρότητες. Αυτός που θα λυτρώσει και θα προφυλάξει τον Ισραήλ από οποιοδήποτε κίνδυνο και εχθρό. Αυτός που θα ανοικοδομήσει ξανά τον Ναό του Σολομώντα. Σύμφωνα με τους Εβραίους, τίποτα από όλα αυτά, δεν έκανε ο Ιησούς. Συνεπώς, δεν ήταν ο Μεσσίας.
Η κοσμική αυτή εβραϊκή πεποίθηση περί του Μεσσία, είναι γεγονός πως δεν υπάρχει μόνο στους Εβραίους, αλλά στους περισσότερους ανθρώπους. Είναι αλήθεια, πως πολλές φορές, όλοι μας, ψάχνουμε έναν προσωπικό λυτρωτή και σωτήρα, έναν που θα μας απαλλάξει από μια δύσκολη κατάσταση και θα λύσει τα προβλήματα μας. Και είναι επίσης αλήθεια, πως όταν στην κοινωνία μας συμβαίνει ένα δυσάρεστο γεγονός, τότε πολλές φορές, χάνουμε την πίστη μας, εκφράζοντας παράλληλα ¨παράπονα¨ στον θεό που επέτρεψε να συμβεί κάτι κακό. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε, ότι ο Ιησούς δεν ήρθε στον κόσμο για να αλλάξει αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και γενικότερα στην κοινωνία. Οι πόλεμοι, οι αρρώστιες, η φτώχεια, οι αδικίες και δυστυχίες, υπήρχαν πριν να σαρκωθεί ο Ιησούς. Τα ίδια ακριβώς υπάρχουν και μετά την έλευσή Του, και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν μέχρι αυτός ο κόσμος να πάψει να υπάρχει. Ο Ιησούς δεν ήρθε για να μας λυτρώσει από αυτά τα δεινά, ούτε να μας προσφέρει ευημερία. Ήρθε κυρίως για να μας αναστήσει εσωτερικά και πνευματικά. Να μας λυτρώσει από την αμαρτία, να μας γνωρίσει τον αληθινό Τριαδικό Θεό.[5] Να φέρει στις καρδιές των ανθρώπων, μια διαφορετική ειρήνη από αυτήν που είχε ο κόσμος κατά νου, όπως ο Ίδιος είπε στους μαθητές Του, λίγο πριν το πάθος Του: «Φεύγω και σας αφήνω την ειρήνη. Τη δική μου ειρήνη σας δίνω. Δε σας τη δίνω όπως τη δίνει ο κόσμος».[6] Δηλαδή την ειρήνη που υπάρχει στην ψυχή, η οποία δεν επηρεάζεται από εξωτερικές και υλικές καταστάσεις.
Με την ενσάρκωση Του και την θυσία Του, έδωσε ξανά στον άνθρωπο την δυνατότητα να ενωθεί με τον Δημιουργό του, αλλά και να επιστρέψει στον μακάριο εκείνο τόπο, από τον οποίο εξορίστηκαν μετά την πτώση τους, οι πρωτόπλαστοι. Αυτόν λοιπόν τον Σωτήρα – που μέχρι εκείνη την στιγμή ποτέ δεν είχε υπάρξει στον κόσμο και ούτε είχαν ποτέ φανταστεί οι άνθρωποι ότι θα υπάρξει – ανήγγειλε ο άγγελος στους βοσκούς της Βηθλεέμ, μεταφέροντας τους, το χαρμόσυνο μήνυμα: «μὴ φοβεῖσθε· ἰδοὺ γὰρ εὐγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὃς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει Δαυΐδ.»[7] Κοσμικοί ¨Μεσσίες¨ και σωτήρες στην ανθρωπότητα υπήρξαν και (ίσως) θα υπάρξουν πολλοί. Ο κατεξοχήν όμως Σωτήρας και λυτρωτής του κόσμου, αυτός που απελευθέρωσε τον άνθρωπο από την τυραννία του διαβόλου και τον αιώνιο πνευματικό θάνατο, είναι ο ἐν σπηλαίῳ γεννηθεῖς καὶ ἐν φάτνῃ ἀνακλιθείς Ιησούς Χριστός.
[1] Μιχ. 5,1
[2] Ησ. 7,14
[3] Γεν. 3,15
[4] Γεν. 49,10: «Ποτέ ο Ιούδας την εξουσία δε θα χάσει, ούτε το σκήπτρο του αρχηγού μέσ’ απ’ τα πόδια του, ωσότου έρθει άρχοντας, σ’ αυτόν που οι λαοί θα υπακούσουν.»
[5] Ιω. 1,18: «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο.»
[6] Ιω. 14,27.
[7] Λκ. 2,10-11