Οικειότητα στην προσευχή
Ο λαός αποφαίνεται: «τη βρισιά και την προσευχή τα λες στη γλώσσα σου», θέλοντας να τονίσει πως γίνονται αυθόρμητα, χωρίς τη διαδικασία που σε βοηθά να τα κάνεις «καθώς πρέπει». Γιατί είσαι ο εαυτός σου!
Είναι αλήθεια ότι η προσευχή δεν έχει δυσκολία όταν πρόκειται να ζητήσουμε κάτι. Ο αδύνατος άνθρωπος ζητά από το δυνατό Θεό, το παιδί από τον πατέρα. Ξέρουμε τι λέμε, πώς το λέμε. Όταν όμως θελήσουμε να σταθούμε ενώπιον του, χωρίς συγκεκριμένα αιτήματα, γιατί δεν έχουμε κάτι δυνατό να μας ταράσσει, φαίνεται ότι δημιουργείται κάποια αμηχανία. Δεν ξέρουμε τι να πούμε, πώς να το πούμε.
Η αντίληψη ότι η προσευχή σημαίνει σχέση, επικοινωνία και κοινωνία με τον «αόρατο, ακατάληπτο, απρόσιτο» Θεό, πηγάζει από την εμπειρία των φίλων Του, που, ως φίλοι, δεν του μιλούν μόνο όταν θέλουν κάτι αλλά και ως έκφραση σχέσης, επιθυμία συνάντησης και πόθος για ένωση. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε στις ανθρώπινες σχέσεις. Φιλία δεν είναι η συμφεροντολογική επικοινωνία, η χρησιμοποίηση της γνωριμίας προς ίδιον όφελος, αλλά η ανάγκη της ψυχής που αναπαύεται στην παρουσία και επικοινωνία με το φίλο.
Αν και ο Χριστός είπε στους μαθητές Του και δια μέσου τους σε όλους τους χριστιανούς ότι «υμείς φίλοι μου εστέ, εάν ποιήτε όσα εγώ εντέλλομαι υμίν» (Ιω.15,14), εν τούτοις παρατηρείται στους περισσότερους μια απροθυμία για τέτοια σχέση μαζί Του. Γιατί απαιτείται, όπως σε όλες τις σχέσεις, όχι μόνο να πάρεις αλλά, κυρίως, να δώσεις τον εαυτό σου, την καρδιά σου, που συγκεκριμενοποιείται στο χρόνο σου, στην ξεκούρασή σου, στην προσευχή σου.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ενθαρρύνει το τυπικό, το γρήγορο, το επιφανειακό. Πώς θα μπορέσει ο άνθρωπος να δημιουργήσει σχέση με το Θεό που δεν βλέπει, αφού με τους ανθρώπους που βλέπει δεν το κάνει; Πώς θα αναμένει με υπομονή και πίστη να συναντήσει το Θεό στην καρδιά του, όταν οι ανθρώπινες του σχέσεις δεν έχουν βάθος και εμπιστοσύνη;
Ωστόσο, η ειλικρίνεια είναι η αφετηρία της αλλαγής, τόσο σε σχέση με τους ανθρώπους όσο και με το Θεό. Όταν «είσαι ο εαυτός σου», που αφαιρεί το προσωπείο, ελευθερώνεσαι από τα καλούπια του «πρέπει». Τότε η ελευθερία του προσώπου καθορίζει την ποιότητα και το ποσοστό της σχέσης. Όποια και αν είναι, όση και να είναι, είναι αληθινή!
Η ομολογία ενώπιον του Θεού κατά την προσευχή, που γίνεται χωρίς βιασύνη και χωρίς μέριμνες βιοτικές, της απροθυμίας μας να συνδεθούμε μαζί Του όπως επιθυμεί και της αδυναμίας μας να το πραγματοποιήσουμε, ήδη είναι ένα σημαντικό βήμα για αληθινή σχέση. Γιατί είναι ομολογία που έχει γνησιότητα, και ο Θεός, ως Θεός της Αλήθειας, αρέσκεται στη γνησιότητα. Τότε έρχεται και μεταποιεί την αδυναμία σε δύναμη, την απροθυμία σε πόθο, και αρχίζει να βιώνεται η όντως σχέση που φέρνει χαρά.
Δεν είναι κρίμα να έχουμε ένα Θεό που θέλει να έχει σχέση μαζί μας και εμείς να πορευόμαστε μόνοι;
Δεν είναι άδικο να μπορούμε να Τον έχουμε φίλο και εμείς ν’ αρκούμαστε σε τυπική προσευχή;
Δεν θα ήταν διαφορετική η ζωή μας, παρόλα τα προβλήματα, αν δεχόμασταν ο Χριστός να είναι συνοδοιπόρος, φίλος και αδελφός, δηλαδή οικείος μας;
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
