Όσιος Πέτρος: Οι σωματικές αρετές είναι εργαλεία των ψυχικών
Εκείνος που αξιώθηκε να σχολάζει πάντοτε και ολοκληρωτικά, πέτυχε το τελειότατο αγαθό· εκείνος όμως που δεν αξιώθηκε, ας μην αμελήσει να σχολάζει εν μέρει.
Aλλα επειδή είναι καλύτερη η συχνότερη υπενθύμιση, ιδού θα αρχίσω τα περισσότερα απ’ όσα είπα, και δεν είναι δικά μου αυτά, αλλά λόγια και διακρίσεις των θείων Γραφών και Αγίων ανδρών.
Λέει ο Δαμασκηνός * ότι οι σωματικές αρετές, ή μάλλον τα εργαλεία των αρετών, είναι αναγκαίες όταν τις εργάζεται κανείς με ταπείνωση και πνευματική γνώση, επειδή χωρίς αυτές δεν επιτυγχάνονται ούτε οι ψυχικές αρετές. Αν όμως δε γίνονται έτσι, αλλά σαν να είναι αυτοσκοπός, δεν ωφελούν σε τίποτε, όπως ούτε τα φυτά χωρίς τους καρπούς τους. Ούτε χωρίς σχολή και κοπή των θελημάτων του μπορεί κανείς να μάθει ποτέ ορθά και με ασφάλεια κάποια τέχνη.
Γι’ αυτό λοιπόν, μετά την πράξη, έχουμε ανάγκη και τη γνώση και προπάντων την κατά Θεόν σχολή απ’ όλα και την απασχόληση με τις θείες Γραφές, χωρίς την οποία, κανείς δεν μπορεί ποτέ να αποκτήσει αρετή.
Εκείνος που αξιώθηκε να σχολάζει πάντοτε και ολοκληρωτικά, πέτυχε το τελειότατο αγαθό· εκείνος όμως που δεν αξιώθηκε, ας μην αμελήσει να σχολάζει εν μέρει.
Μακάριοι ωστόσο είναι εκείνοι που σχολάζουν ολοκληρωτικά, είτε με την υποταγή τους σε κάποιον πρακτικό που ασκεί την ησυχία ορθά, είτε με ησυχία και αμεριμνία υποταγμένοι τελείως στο θείο θέλημα και ζητώντας τις συμβουλές των εμπείρων για κάθε τους προσπάθεια, λόγο και νόημα, όσοι μάλιστα θέλουν να φτάσουν χωρίς κόπο στην απάθεια και την πνευματική γνώση, με την ολοκληρωτική κατά Θεόν σχολή, όπως ο ίδιος ο Θεός είπε μέσω του Προφήτη: «Σχολάσετε και μάθετε ότι εγώ είμαι ο Θεός»(Ψαλμ. 45,11).
Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός