Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος: Περί Αιωνιότητας
Βλέπετε λοιπόν ότι ο ίδιος ο Θεός αποκάλυψε ότι η κόλασις είναι αιώνια; Μα πώς να μην το βλέπετε; Εφ’ όσον λοιπόν το βλέπετε, έτσι να πιστεύετε με όλη σας την καρδιά. Να μην αιχμαλωτίζεσθε από την ολιγοπιστία και να διώχνετε αμέσως κάθε αμφιβολία στα θέματα της πίστεως.
Οι αδιόρθωτοι άπιστοι προσπάθησαν, έπειτα από την πρώτη αποτυχία τους, να δώσουν λανθασμένη ερμηνεία στην λέξι «αιώνιον». Είπαν ότι η λέξις αναφέρεται με σχετική έννοια. Σημαίνει δηλαδή μεγάλη διάρκεια, αλλ’ όχι χωρίς τέλος.
Ίσως τόσο μεγάλη πού θα φαίνεται σαν αιώνια, οπωσδήποτε όμως θα έχη κάποιο τέλος. Το σφάλμα της ερμηνείας αυτής αποδεικνύεται αμέσως από την επόμενη γραφική φράση: «εις ζωήν αιώνιον». Την αιώνια ζωή και οι πλέον ανίδεοι ερμηνευτές την εννοούν σαν ζωή χωρίς τέλος.
Έτσι ακριβώς πρέπει να εννοούμε και την αιώνια κόλασι. Και οι δυο εκφράσεις αναφέρονται παράλληλα. Δέχονται λοιπόν τις ίδιες ερμηνείες. Ότι θα εννοηθή για την μια, ισχύει και για την άλλη. Εάν η ζωή είναι αιώνια, τότε και η κόλασις θα είναι αιώνια.
Βλέπετε λοιπόν ότι ο ίδιος ο Θεός αποκάλυψε ότι η κόλασις είναι αιώνια; Μα πώς να μην το βλέπετε; Εφ’ όσον λοιπόν το βλέπετε, έτσι να πιστεύετε με όλη σας την καρδιά. Να μην αιχμαλωτίζεσθε από την ολιγοπιστία και να διώχνετε αμέσως κάθε αμφιβολία στα θέματα της πίστεως.