Πατριαρχείο Βουλγαρίας: Πώς η κοίμηση του Πατριάρχη Νεοφύτου μπορεί να επηρεάσει την εκκλησιαστική συνοχή στα Βαλκάνια
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Ο Πατριάρχης Νεόφυτος κοιμήθηκε στις 13 Μαρτίου 2024, σε ηλικία 78 χρὀνων, μετά από πολύμηνη νοσηλεία σε νοσοκομείο της Σόφιας. Και, πέραν των τιμών που ήδη αποδίδονται στη σορό του βούλγαρου Πατριάρχη, έχει αρχίσει μια μεγάλη προετοιμασία και διεργασία για την επόμενη ημέρα στον πατριαρχικό θρόνο, καθώς οι «μνηστήρες» είναι πολλοί, με την κάθε πλευρά να έχει την υποστήριξή της, τόσο εντός της Ιεραρχίας όσο και από την Κυβέρνηση.
Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας επί πατριαρχικής ποιμαντορίας του κυρού Νεοφύτου, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, κράτησε μια ίση απόσταση από τις διενέξεις μεταξύ Φαναρίου και Μόσχας, προσπαθώντας να παραμείνει ανέγγιχτο και έξω από αυτήν.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση , στις 13 Δεκεμβρίου 2022, όταν η Σύνοδος του Πατριαρχείου αναγνώρισε τον «ψεύτικο» Τόμο που παραχώρησε η Σερβική Εκκλησία στην Εκκλησία των Σκοπίων, στη λεγόμενη «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία= Αρχιεπισκοπή Αχρίδος».
Μάλιστα, ο μακαριστός Νεόφυτος μνημόνευε τον Αρχιεπίσκοπο Στέφανο ως «μητροπολίτη Σκοπίων Στέφανο», ερχόμενος σε αντίθεση με το Φανάρι, στο οποίο τελικά, αναγνώριζε η Βουλγαρική Εκκλησία πως έχει «προνόμιο» να παραχωρήσει τον Τόμο Αυτοκεφαλίας και το τελικό όνομα στην Εκκλησία των Σκοπίων.
Η Βουλγαρική Εκκλησία τότε αντέδρασε, γιατί το όνομα «Αρχιεπισκοπή Αχρίδος» που παραχώρησε η Σερβία στα Σκόπια, όπως ισχυρίζεται το Βουλγαρικό Πατριαρχείο και ιστορικά είναι ορθόν, ανήκε πρώτα στη Βουλγαρική Εκκλησία και, στην ουσία, αυτή είναι η συνέχεια της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος.
Σε γενικές γραμμές, η Βουλγαρία δεν υποστήριξε ούτε Οικουμενικό Πατριαρχείο, ούτε τη Σερβική Εκκλησία, που πάντα, εξόφθαλμα, αποτελούσε «άρμα» στην εξωτερική πολιτική και στις κινήσεις της Μόσχας.
Ο νέος Πατριάρχης Βουλγαρίας θα πρέπει να κινηθεί στο ίδιο επίπεδο, διότι οι ισορροπίες στα Βαλκάνια είναι εύθραυστες και η εκκλησιαστική συνοχή μπορεί να διαρραγεί από τη μια μέρα στην άλλη.
Θα είναι όμως, έτσι; Μένει να το δούμε το επόμενο διάστημα.
