Ποιοι ήταν οι Δονατιστές
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Πήραν τ᾿ όνομά τους από τον Δονάτο, Επίσκοπο Καρθαγένης. Ήταν χριστιανοί που έζησαν και έδρασαν στη Βόρεια Αφρική, όπου και αποτέλεσαν σχίσμα στην περιοχή, τον 4 αι.μ.Χ.
Διακατέχονταν από ακραίες ενθουσιαστικές τάσεις και υποστήριζαν ότι οι πιστοί έπρεπε να επιζητούν, αδιάκριτα και με κάθε τρόπο, την ομολογία της Πίστεως και τον μαρτυρικό θάνατο. Κάποιοι μάλιστα, απ᾿ αυτούς, ζούσαν ως περιπλανώμενοι και προκαλούσαν τους διαβάτες να τους σκοτώσουν για να κατορθώσουν να φθάσουν γρηγορότερα στον αγιασμό!
Μεταξύ άλλων, υποστήριζαν την ανάγκη και υπεροχή του νηπιοβαπτισμού και θεωρούσαν ότι κάθε μυστήριο που επιτελείται βασίζεται στην ηθική υπεροχή του ιερωμένου που το επιτελεί, και γι᾿ αυτό απέρριπταν την παράδοση των ιερών βιβλίων.
Αργότερα, παρά τις όποιες προσπάθειες από πλείστες Συνόδους της περιόδου εκείνης να επιστρέψουν οι Δονατιστές στους κόλπους της Εκκλησίας, οι οποίες απέτυχαν ολοσχερώς, οι οπαδοί του Δονατισμού σταδιακά εξαλείφθηκαν, κυρίως μετά την κατάκτησή τους από τους Άραβες.