Ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός του γάμου;
Η σχέση του ανδρός και της γυναικός ευλογείται από την Εκκλησία. Το Μυστήριο όμως του γάμου δεν έρχεται απλά για να ευλογήσει δύο σάρκες που θα γίνουν μία και θα γεννήσουν θνητές υπάρξεις. Ο γάμος δεν έχει σκοπό μόνο την τεκνοποιία όπως κακώς έχει διαφημιστεί. Η Εκκλησία δεν ευλογεί απλά την συνύπαρξη δύο ανθρώπων, οι οποίοι έχουνε πρόσκαιρα, σαρκικά και περιορισμένα ενδιαφέροντα. Η Εκκλησία ευλογεί και καλεί τον άνδρα και την γυναίκα να γίνουνε μία παρουσία Θεού.
Δυστυχώς υπάρχει η εντύπωση μέσα στους Εκκλησιαστικούς κύκλους ότι ο θεάρεστος γάμος είναι μόνο εκείνος που φέρνει πολλά τέκνα. Και όμως αυτό είναι διαστρέβλωση της αλήθειας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει ότι δύο είναι οι σκοποί του γάμου: α) η τεκνοποιία και β) η αποφυγή της πορνείας. Ο Άγιος όμως δεν σταματά εκεί. Σημειώνει: ο πρώτος όμως λόγος πλέον έχει εκλείψει επειδή η γή έχει πληρωθεί με ανθρώπους. Αφήνει δηλαδή ο Άγιος να εννοηθεί ότι ο κύριος σκοπός του γάμου πλέον είναι η αποφυγή της πορνείας. Θα λέγαμε, η διαφύλαξη του ανδρός και της γυναικός από την αμαρτία της σαρκός, αλλά και γενικότερα από τα πάθη τα οποία προκαλούνται και αναπτύσσονται από μία άσωτη και ασύδοτη ζωή.
Σημαντικό λοιπόν είναι να καταλάβουμε ότι όταν ο γάμος γίνει μία συμβίωση που σκοπό της είναι μόνο ο πολλαπλασιασμός του είδους μας τότε παρεκκλίνει του πραγματικού σκοπού του γάμου και υποβαθμίζει την σχέση των συζύγων που πλέον –σε πολλές περιπτώσεις- διατηρούν μία βασανιστική συμβίωση, σκλαβιάς και καταδυνάστευσης που γίνεται στο όνομα μιας άρρωστης πνευματικότητας που οριοθετείται στην πολυτεκνία.
Παύει να υπάρχει σχέση προσώπων. Το μόνο που υπάρχει είναι ένα ποδοβολητό τεκνογονίας.
Παύει να υπάρχει άσκηση και αγάπη. Το μόνο που υπάρχει είναι η ικανοποίηση της σαρκός.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο γάμος θα πρέπει να γίνεται όχι απλά για να αμνηστευθούν οι σαρκικές σχέσεις, αλλά για να οδηγηθεί το ανδρόγυνο στην κατα Χάριν Θέωση.
Σκοπός του γάμου λοιπόν είναι η εν Χριστώ τελείωση του ανδρογύνου και όχι ο πολλαπλασιασμός του είδους μας ή η εμμονή του ανδρογύνου στις σαρκικές τους σχέσεις χωρίς καμία προσπάθεια άσκησης και εγκράτειας με την δικαιολογία ότι πλέον είναι παντρεμένοι.
Όχι ότι η συνουσία του ανδρογύνου μέσα στον γάμο είναι αμαρτία αλλά από την άλλη πλευρά σίγουρα δεν προάγει πνευματικά το ανδρόγυνο.
Δηλαδή: άλλο είναι να κάνω κάτι και να είναι αμαρτία και άλλο να κάνω κάτι –κατ’ οικονομίαν- αλλά να μην με προάγει πνευματικά.
Το ζητούμενο είναι να μην μείνει το ανδρόγυνο στην αποφυγή της πορνείας, ή στην πολυτεκνία, αλλά να βρει τον Χριστό. Άλλο είναι να αποφεύγεις το κακό, την αμαρτία και άλλο είναι να πράττεις το καλό, την αρετή. Συνήθως οι άνθρωποι νομίζουν ότι θεάρεστη-χριστιανική ζωή είναι η αποφυγή της αμαρτίας. Κι όμως κάνουν λάθος. Η χριστιανική ζωή δεν περιορίζεται στην αποφυγή της αμαρτίας, στον πόλεμο κατά του κακού, αλλά κυρίως στην καλλιέργεια της αρετής.
Το βασικό στοιχείο μέσα στον γάμο λοιπόν δεν είναι οι σαρκικές σχέσεις του ανδρογύνου, αλλά το κατα πόσο ο άνδρας και η γυναίκα έχουν πίστη ο ένας στον άλλον. Κατα πόσο δηλαδή υπάρχει εμπιστοσύνη ώστε να αφεθούν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου, στην βοήθεια του άλλου, στην συμβουλή του άλλου, στην στήριξη του άλλου, ώστε να προάγονται στην αρετή, ώστε να κινούνται και να ζούνε θεάρεστα.
Υπάρχει το φαινόμενο μέσα σε ανδρόγυνα που διεκδικούν τον τίτλο του «πνευματικού ανδρογύνου» να παρουσιάζεται το φαινόμενο της πολυτεκνίας και από την άλλη η απουσία εμπιστοσύνης μεταξύ των συζύγων. Από τη μία δηλαδή μεριά υπάρχει η εμμονή (σε αυτές τις περιπτώσεις κυρίως του άνδρα) της πολυτεκνίας και από την άλλη μεριά να μην υπάρχει σεβασμός στο άλλο πρόσωπο, να μην υπάρχει εμπιστοσύνη, να μην υπάρχει ουσιαστικά αγάπη αλλά μία κτητικότητα, μία άρρωστη κατάσταση ζήλιας και φθόνου.
Επίσης υπάρχει το φαινόμενο το ανδρόγυνο να αποφασίζει να κάνει ένα παιδί όχι ως απόρροια της αγάπης του αλλά για να δώσει ένα διέξοδο στο αδιέξοδο της προβληματικής τους σχέσης. Αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος. Διότι δίνεται μία ψεύτικη λύση στην προβληματική σχέση με την τεκνογονία αντί οι σύζυγοι να δούνε την ουσία των προβλημάτων που έχουν προκύψει στην σχέση τους. Έτσι λοιπόν με την πάροδο του χρόνου τα προβλήματα όχι μόνο δεν χάνονται αλλά οξύνονται όταν πλέον το παιδί μεγαλώσει λίγο. Δι’ αυτού του τρόπου το ζευγάρι καταντά να έχει μεγαλύτερα προβλήματα στην σχέση του με την διαφορά ότι τώρα έχει και παιδιά τα οποία γίνονται κοινωνοί αυτών των προβλημάτων.
Μερίδιο ευθύνης σ’ αυτές τις άρρωστες καταστάσεις έγγαμου βίου φέρουν και οι πνευματικοί πατέρες που βάζουν κανόνες για τα πόσα παιδιά πρέπει να κάνει το ανδρόγυνο χωρίς να ασχοληθούν καθόλου για την βαθύτερη κατάσταση της σχέσης μεταξύ των συζύγων. Μετατρέποντας το Μυστήριο του γάμου σε μία παραγωγική μονάδα θνητών που εάν δεν αποδώσει τα αναμενόμενα θα έχει τις ανάλογες κυρώσεις.
Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις, να διαλύονται γάμοι από αυτήν την άρρωστη πνευματικότητα που θέλει πολλά παιδιά, καταντώντας τον έρωτα σε βιασμό, και την αγάπη σε μία παθολογική ζήλια· οριοθετώντας την αγιότητα με κριτήρια ρυπαρά, σαρκικά και νομοκανονικά.
Σκεφθείτε το εξής: ότι αν ιατρικώς ήταν διαπιστωμένο ότι ένα ανδρόγυνο δεν μπορεί να κάνει παιδιά, θα έπρεπε σύμφωνα με το παραπάνω σκεφτικό, το ανδρόγυνο να ζούσε πλέον εν παρθενία μιας και κάθε φορά που θα συνερχόντουσαν σαρκικά θα ήταν μόνο για την ικανοποίηση της σαρκικής πύρωσης και όχι για την τεκνογονία, μιας και θα γνώριζαν ότι είναι αδύνατον να κάνουν παιδιά.
Άρα λοιπόν θα αμάρταναν μέσα στον γάμο; Άρα θα ήταν η ένωσή τους αμαρτωλή; Αλίμονο!
Από αυτό καταλαβαίνουμε το πόσο λάθος είναι να ισχυρίζονται κάποιοι ότι η τεκνογονία είναι η μοναδική αιτία ώστε ένα ζευγάρι να έρχεται σε επαφή. Διότι με αυτό το σκεφτικό, τα στείρα ζευγάρια ή θα έπρεπε να χωρίσουν ή να ζούνε πλέον αδελφικά!
Πότε λοιπόν ο γάμος εξυπηρετεί τον σκοπό του;
Όταν το κύριο χαρακτηριστικό του γάμου είναι η σχέση των συζύγων που τείνει προς τον Θεό και όχι η σαρκική σχέση που φέρνει παιδιά στον κόσμο.
Φυσικά και η τεκνοποιία ευλογείται από την Εκκλησία, αλλά δεν είναι ο σκοπός του γάμου (επαναλαμβάνω). Σκοπός του γάμου είναι η πνευματική πρόοδος των συζύγων και των παιδιών τους.
Αναζητούνε λοιπόν πολλοί «πνευματικοί» άνθρωποι τί κάνανε λάθος και ο γάμος τους έχει καταστραφεί. Η απάντηση σίγουρα είναι σύνθετη, διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση αλλά θα μπορούσαμε να πούμε το εξής: το βασικό λάθος είναι ότι ο ένας ποτέ δεν είδε τον άλλο με πίστη, με εμπιστοσύνη, με αγάπη. Κυρίως υπήρχε αυτό που λέμε ο πόθος προς τον άλλο, όχι όμως αγάπη. Υπήρχε έλεγχος και όχι διάλογος. Υπήρχε σάρκα και όχι πνεύμα. Υπήρχε ο άνδρας και η γυναίκα μα δεν υπήρχε ποτέ ανδρόγυνο. Υπήρχαν κανόνες, «πρέπει» και όχι συνεννόηση, κατανόηση, αλληλοπεριχώρηση.
Δεν είναι δυνατόν λοιπόν να μιλούμε για έναν ευτυχισμένο γάμο επειδή και μόνο έχουμε πολλά παιδιά. Μακάρι και πολλά παιδιά να έχει κάποιος και ο γάμος του να τον προάγει πνευματικά. Μακάρι να υπάρχουν πολύτεκνες οικογένειες που οι σύζυγοι δεν έχουν εγκλωβιστεί στην πολυτεκνία τους αλλά βοηθήθηκαν να βρούνε τον Θεό. Διότι πολλές φορές -δυστυχώς- η πολυτεκνία γίνεται αιτία να χάνουνε οι σύζυγοι τον Θεό, να χάνουμε ο ένας τον άλλο.
Σκόπιμο κρίνεται να διευκρινιστεί το εξής: όταν το ανδρόγυνο αποφεύγει συνειδητά την τεκνογονία αμαρτάνει. Η αμαρτία του όμως δεν έγκειται απλά στην προφύλαξη που παίρνει αλλά θα λέγαμε ότι είναι κάτι πολύ πιο βαθύ.
Εάν εξετάσουμε τα αρχικά αίτια που έχει ένα ανδρόγυνο ώστε να αποφύγει την τεκνογονία θα διαπιστώσουμε ότι πηγάζουν από την απιστία.
Εκεί έγκειται λοιπόν η αμαρτία. Στην απιστία και όχι στην προφύλαξη που είναι αποτέλεσμα της απιστίας.
Το ανδρόγυνο έχει ως επιχείρημα –για την αποφυγή της τεκνογονίας- ότι δεν έχει χρήματα για να μεγαλώσει πολλά παιδιά, ότι είναι δύσκολοι οι καιροί κτλ. Αυτά τα επιχειρήματα δείχνουν την απουσία πίστης-εμπιστοσύνης στην Θεία Πρόνοια του Θεού. Υπάρχουν όμως και θέματα υγείας που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν μας.
Εν κατακλείδι μπορούμε να πούμε ότι όπως ο μοναχισμός, έτσι και ο γάμος είναι ένας τρόπος ζωής ώστε να γνωρίσει ο άνθρωπος τον Χριστό, να ζήσει με τον Χριστό.
Όπως ο μοναχισμός, έτσι και ο γάμος είναι ένας τρόπος ζωής κατα τον οποίο καλείται ο άνθρωπος να ασκηθεί, να καλλιεργήσει κάθε τάλαντο που του έχει χαριστεί.
Όπως ο μοναχισμός, έτσι και ο γάμος είναι ένας τρόπος ζωής κατα τον οποίο ο άνθρωπος καλείται να αγαπήσει τον πλησίον του ως σεαυτόν, να θυσιαστεί για τον άλλον, να υπομείνει, να ταπεινωθεί, να σιωπήσει, να προσευχηθεί, να συγχωρέσει.
Ούτε ο μοναχισμός, ούτε ο γάμος από μόνοι τους είναι δρόμοι που θα μας οδηγήσουν σίγουρα σε μία θεάρεστη ζωή. Θέλει συνειδητά να μπούμε στην διαδικασία εύρεσης του Θεού στο πρόσωπο του άλλου.
Το εμπόδιο για να βρεις τον Θεό είναι ο εγωισμός. Ο εγωισμός ο οποίος μας ρίχνει πολλές φορές στην αμαρτία αλλά και άλλες τόσες φορές παίρνει την μορφή μιας «πνευματικότητας» που νομίζουμε ότι ζούμε επειδή και μόνο τηρούμε κάποιους κανόνες.
Το να βρεις τον Θεό θέλει τρόπο.
Και τον τρόπο αυτόν μας τον δείχνει η Εκκλησία μας.
Και ο τρόπος της Εκκλησίας είναι δια των μυστηρίων της. Σημαντικό είναι οι σύζυγοι να έχουνε κοινό πνευματικό πατέρα ο οποίος θα αφουγκράζεται τις ανησυχίες του ανδρογύνου, θα διαβλέπει τα τυχόν προβλήματα και διαφορές μέσα στην σχέση και θα συμβουλεύει ώστε η σχέση του ζευγαριού όχι μόνο να διατηρείται αλλά να προάγεται εν Χριστώ.
Έχουμε τα παραδείγματα των Αγίων μας οι οποίοι δεν έμειναν σε μία αποστείρωση της αμαρτίας αλλά σε μία γονιμοποίηση της αρετής.
αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος
