Dogma

Πόσα αγαθά πλήττει ένας βιαστής ανηλίκων ιερέας;

Toy Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα, Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης

Με αφορμή το περιστατικό με κληρικό της Αρχιεπισκοπής Αθηνών

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που το κλυδωνιζόμενο εσχάτως από  κρίση αναξιοπιστίας «σκάφος» της Εκκλησίας της Ελλάδος  δέχθηκε ισχυρούς κραδασμούς από τις περιπτώσεις δύο ανάξιων κληρικών: ενός Αρχιμανδρίτη από την Μητρόπολη Βεροίας και ενός εγγάμου ιερέως από Μητρόπολη της Θεσσαλίας. Ο πρώτος, βεβαρημένος με σωρεία σαρκικών και άλλων αδικημάτων του κοινού ποινικού Δικαίου, αποσχηματίσθηκε με απόφαση του Δευτεροβάθμιου Συνοδικού Δικαστηρίου, αφού προηγουμένως φρόντισε να ραντίσει τα μέλη αυτού, όχι βέβαια με αγιασμό, αλλά με βιτριόλι! Ο δεύτερος, πατέρας τριών τέκνων, κατηγορήθηκε για βιασμό και είναι τώρα προσωρινά κρατούμενος, αφού δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διενεργούμενη σε βάρος του κύρια ανάκριση, για να κριθεί από το αρμόδιο Δικαστικό Συμβούλιο, αν θα παραπεμφθεί ή όχι σε δίκη.

Μέσα σε αυτή την όζουσα ατμόσφαιρα ήλθε να προστεθεί και το συναφές περιστατικό ενός 37χρονου  εγγάμου ιερέα και πατέρα επίσης τριών τέκνων από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, ο οποίος κατηγορείται αυτή την φορά για βιασμό ανήλικης και μάλιστα μέσα στην Εκκλησία!  Δεν ξέρει κάποιος από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει την προσπάθεια καταγραφής των αγαθών, τα οποία πλήττει ο δράστης του τελευταίου περιστατικού, που συγκλίνει μεν σε πολλά σημεία με όλα τα συναφή προηγούμενα, έχει όμως μερικές ιδιαιτερότητες έναντι αυτών, τις οποίες πρέπει να αναδείξουμε κατά την συζήτηση του θέματος στο άρθρο αυτό. Είναι βεβαίως αυτονόητο ότι οι σκέψεις που διατυπώνονται εδώ τελούν υπό την προϋπόθεση της διαπιστωμένης με αμετάκλητη απόφαση Δικαστηρίου ενοχής του κατηγορούμενου ιερέα, ο οποίος αρνήθηκε την κατηγορία και από την πρώτη στιγμή μίλησε για σκευωρία.

Η δικαιοσύνη θα εξετάσει όλες τις πτυχές της υπόθεσης, για να εξακριβώσει, ποιός, πώς και γιατί δημιούργησε την σχετική σκευωρία σε βάρος του εν λόγω ιερέα. Δεν πρέπει πάντως να λησμονούμε ότι, σύμφωνα με το τεκμήριο αθωότητας, κάθε κατηγορούμενος, μέχρι να εκδοθεί η σχετική αμετάκλητη απόφαση που θα κηρύσσει την ενοχή του, θεωρείται αθώος.

Με την επιφύλαξη λοιπόν όσων ελέχθησαν πιο πάνω, ας δούμε εδώ, ποιά αγαθά προσβάλλει ο καθ’ υπόθεση βιαστής της ανήλικης ιερέας. Ας αρχίσουμε πρώτα με τα τυποποιημένα στον ποινικό νόμο αγαθά. Ένας ιερέας που βιάζει μια ανήλικη  προσβάλλει κατ’ αρχάς την γενετήσια ελευθερία του θύματος, η οποία πλήττεται με κάθε βιασμό.Γι’ αυτό και ο δράστης ενός βιασμού τιμωρείται με βαρειά ποινή κάθειρξης 10-15 ετών στό άρ. 336 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα. Όταν όμως το θύμα είναι ανήλικο, ο δράστης, εκτός από την γενετήσια ελευθερία του θύματος, προσβάλλει επί πλέονκαι μάλιστα  κατά πρώτο λόγο το πολύ σπουδαίο και ευαίσθητο αγαθό της ανηλικότητας, τιμωρούμενος υπό τους όρους του άρ. 339 ΠΚ με επίσης πολύ βαρειά ποινή.

Εφ’ όσον δε ο δράστης έχει την ιδιότητα του κληρικού που βρίσκεται σε πνευματική σχέση με το θύμα, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση, η πράξη του, εκτός των άλλων, προσβάλλει και το αγαθό της εμπίστευσης που καταλαμβάνεται από το άρ. 342 ΠΚ, του οποίου το εύρος εφαρμογής περιόρισε ανεπίτρεπτα ο νέος Ποινικός Κώδικας. Και είναι απορίας άξιον, γιατί ο πρόσφατος νόμος 4855/2021, που αποκατέστησε πολλές αστοχίες του νέου Ποινικού Κώδικα επαναφέροντας καταργηθείσες ρυθμίσεις του προϊσχύσαντος Ποινικού Κώδικα, δεν έπραξε το ίδιο και για το άρ. 342 αυτού, το οποίο στην παρ. 2 στοιχ. ε) προέβλεπε ως επιβαρυντική περίσταση, μεταξύ άλλων, και την διατήρηση πνευματικής σχέσης του ανηλίκου θύματος με κληρικό δράστη. Δίπλα στα αδικήματα αυτά θα μπορούσαμε να συνυπολογίσουμε και το αδίκημα της μοιχείας, που επίσης διέπραξε ο εν λόγω ιερέας. Το αδίκημα όμως αυτό, μετά την προ πολλού αποποινικοποίησή του από τον ποινικό νομοθέτη, δεν τιμωρείται πια ποινικά.

Διατηρεί ασφαλώς την απαξία του ως εκκλησιαστικό αδίκημα υποκείμενο στις κυρώσεις που προβλέπουν για αυτό οι εκκλησιαστικοί κανόνες. Υπερβαίνει τέλος τα όρια της προβληματικής αυτού του άρθρου η ενασχόληση με το λίαν εριζόμενο στην επιστημονική θεωρία και νομολογία ζήτημα της ποινικής μεταχείρισης του δράστη όλων αυτών των εγκλημάτων, εάν δηλ. θα τιμωρηθεί τελικά για όλα τα προαναφερθέντα εγκλήματα  ή μόνο για το βαρύτερο από αυτά που καλύπτει και την εγκληματική απαξία των υπολοίπων.

Δεν τελειώνει όμως εδώ ο κατάλογος των αγαθών που πλήττει ένας βιαστής ιερέας. Μπορεί τα περαιτέρω πληττόμενα αγαθά να μη είναι τυποποιημένα σε κάποιο νόμο, αποτελόυν όμως απόρροια εξαιρετικά σπουδαίων ηθικό-θρησκευτικών αξιών. Στην κορυφή αυτών των αγαθών βρίσκεται ασφαλώς η θρησκευτική πίστη. Αυτήν που με την χειροτονία του σε κληρικό της Εκκλησίας ανέλαβε ο επίορκος ιερέας να σφυρηλατήσει στις ψυχές των πιστών και ιδίως των ανηλίκων από αυτούς. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη προδοσία Εκείνου από την πράξη του βιασμού που διαπράττει ένας εκ των φερομένων εκπροσώπων Του. Η πράξη αυτή είναι ίσης βαρύτητας με την προδοσία του Ιούδα. Μπορεί το προδοτικό φίλημα του ανάξιου μαθητή να ανέβασε στον Γολγοθά τον Διδάσκαλο, το ίδιο όμως αποτέλεσμα  έχουν  και οι βδελυρές πράξεις των σημερινών λειτουργών Του. Τον ξανασταυρώνουν και αυτές με τα ίδια φαρμακερά καρφιά της προδοσίας.

Βέβαια η προδοσία βαρύνει πάντα μόνο τον προδότη και δεν μπορεί να μολύνει όσους έμειναν ανέγγιχτοι από αυτήν. Σήμερα όμως οι άνθρωποι λειτουργούν, δυστυχώς, με στερεότυπα γενίκευσης και δεν έχουν κανένα ενδοιασμό να διευρύνουν την αναξιότητα που αναδύεται από ένα ιερέα και στους άλλους ιερείς: «Έτσι  είναι όλοι οι παπάδες», λένε. Όσοι όμως επιχειρηματολογούν με αυτόν τον τρόπο, παραβλέπουν ότι το ράσο δεν κρύβει μόνο βιαστές, έκφυλους και άλλους κακής ποιότητας ανθρώπους, αλλά και σεπτές πνευματικές μορφές και πρότυπα αγιότητας, που αδικούνται από τις σχετικές επιπεδωτικές κρίσεις. Είναι περιττό να τονισθεί εδώ το μέγεθος της βλάβης που προξενεί ένας τέτοιος ιερέας αφ’ ενός με στην ιερότητα του χώρου της Εκκλησίας, αφ’ ετέρου δε στην σπουδαία λειτουργία του Κατηχητικού Σχολείου και του μυστηρίου της εξομολογήσεως, αφού τα «δίχτυα» του ο εν λόγω σάτυρος ιερέας μέσα σε αυτούς τους χώρους και τους θεσμούς τα έριξε, για να «αλιεύσει» το ανήλικο θύμα  του.

Δεν με προβληματίζει καθόλου το γεγονός ότι ο δρόμος που διάλεξε να ακολουθήσει ο βιαστής ιερέας θα καταστρέψει πλήρως την ζωή του, αφού, εάν κηρυχθεί ένοχος από το Δικαστήριο, θα εκτίσει στην φυλακή μακροχρόνια ποινή καθείρξεως.Άφησε να εισέλθει ο Σατανάς στο μυαλό του και σαν γάγγραινα να μολύνει την ψυχή και το σώμα του και να τον ρίξει στον ηθικό-πνευματικό γκρεμό. Όπως έστρωσε, θα κοιμηθεί. Και μόλις αφυπνισθεί από τον πνευματικό λήθαργο, ας βρει ύστερα τον τρόπο της εξιλέωσής του.  Η σκέψη μου όμως πηγαίνει πρωτίστως στα τρία ανήλικα τέκνα του. Πώς θα μεγαλώσουν αυτά τα παιδιά; Με τίνος την οικονομική και ηθικό-πνευματική στήριξη; Με ποιά πρότυπα θα γαλουχηθούν; Και πόσο ανοιχτή θα είναι η «πόρτα» της καρδιάς τους να τα ενστερνισθούν, όταν θα κουβαλάνε μέσα τους την ψυχό-τραυματική εμπειρία ενός βιαστή ανηλίκων ιερέωςπατέρα;

Και η νεαρή σύζυγός του, που δέχθηκε να τον παντρευθεί και να γίνει πρεσβυτέρα είναι και αυτή στην σκέψη μου. Πώς θα μπορέσει να ανεβεί μόνη την ανηφοριά της ζωής έχοντας να αναθρέψει τρια ανήλικα παιδία και να διαχειρισθεί το βαρύ φορτίο της καταφρόνιας και της απογοήτευσης που της αφήνει πίσω ο ανάξιος ιερέας σύζυγός της; Παιδιά και πρεσβυτέρα είναι και αυτοί θύματα του βιαστή ιερέα. Και έχει χρέος η Εκκλησία να σταθει υλικώς και ηθικώς δίπλα τους αναπληρώνοντας εκείνο που τους στέρησε ο επιπόλαιος και ανάξιος ιερέας, τον οποίο αυτή χειροτόνησε αναδεικνύοντάς τον, «δίχα πολλής ερεύνης», κατά την σχετική φράση της Συμμαρτυρίας, σε θέση πνευματικού καθοδηγητή.