Ψυχοσωματική ασθένεια και υγεία
Δεν είναι άγνωστο το φαινόμενο των ψυχοσωματικών ασθενειών ούτε, βέβαια, σύγχρονο. Ανέκαθεν ο άνθρωπος, ως ψυχοσωματική ύπαρξη, ζούσε την επίδραση της ψυχής επί του σώματος. Ο Χριστός σχεδόν πάντοτε, μετά από μια θεραπεία σωματική, σύστηνε:
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Μηκέτι αμάρτανε!
Ο Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα, διηγείται το εξής περιστατικό:
«Κάποτε ήρθαν σε μένα δύο γυναίκες που έφερναν μαζί τους μια τρίτη, η οποία έσερνε το πόδι της. Ίσα που μπορούσε να περπατήσει. Είπε ότι πέρασε από ένα σωρό γιατρούς, αλλά δεν κατάφεραν να της πουν τι είχε. Εγώ της είπα ότι ήταν αδύναμη νευρολογικά. Της είπα επίσης ότι η δική μου η κατάσταση ήταν χειρότερη από τη δική της! Εκείνη μου είπε ότι ο άντρας της την είχε παρατήσει.
«Μα ασφαλώς!», της είπα. «Ποιος θα φροντίσει τα παιδιά, ποιος θα ετοιμάσει τα γεύματα του, τη στιγμή που εσύ έχεις τέτοια κατάθλιψη; Δεν έχεις φυσική αρρώστια! Έχεις απλά μεγάλη κατάθλιψη. Τραγούδα! Τραγούδα και ο άντρας σου θα επιστρέψει σε σένα!».
Της είπα ότι θα πήγαινα στην εκκλησία να διαβάσω κάποιες ευχές, και πως ήθελα από αυτή να γυρίσει μόνη της στο σπίτι της. Εκείνη με κοίταξε για λίγο και κατόπιν έτρεξε σχεδόν στο αμάξι. Οι άλλες δύο έμειναν έκπληκτες.
«Η φίλη σας είναι καλά», τους είπα, «δεν χρειάζεται πλέον την βοήθειά σας!»[1].
Αν αμαρτία σημαίνει αστοχία, λάθος επιλογή, είναι προφανές ότι ο λανθασμένος τρόπος ζωής οδηγεί σε αρρωστημένη κατάσταση που επηρεάζει όλη τη ζωή μας. Δεν πρόκειται δηλαδή, σύμφωνα με την Ορθόδοξη αντίληψη, για ηθική παρεκτροπή αλλά για ένα διαφορετικό τρόπο ζωής από αυτό που μας προτείνει ο Θεός.
Η απληστία, η φιλαυτία, ο εγωισμός, το αταπείνωτο φρόνημα και πολλά άλλα που ονομάζονται αμαρτίες, οδηγούν σε ανάλογη συμπεριφορά που οδηγεί στην ένταση, στο άγχος, στην αγωνία, στο φόβο. Όλα αυτά κάποια στιγμή θα έχουν αντίκτυπο στο σώμα που δεν θα αντέξει και θα εκδηλώσει ασθένεια.
Ο Χριστός θεραπεύει τον όλο άνθρωπο. Η Εκκλησία δεν διαχωρίζει την ψυχή από το σώμα, γι’ αυτό και ενδιαφέρεται για την υγεία «ψυχής τε και σώματος». Όταν, λοιπόν, προστρέχουμε στους ιερείς για ευχέλαιο ή προσευχή για να θεραπευτούμε από κάποια ασθένεια που ήρθε απρόσμενα, είναι απαραίτητο να εισχωρήσουμε στην αιτία που την προκάλεσε και, αν όντως θέλουμε τη θεραπεία μας, θα πρέπει να αλλάξουμε ζωή. Οι προσευχές δεν είναι για να φύγει το σύμπτωμα μόνο – η σωματική ασθένεια – ώστε να συνεχίσουμε να ζούμε όπως πριν, αλλά και να μας βοηθήσουν να δούμε – με τη βοήθεια κάποιου πνευματικού ανθρώπου ενδεχομένως – την όντως αμαρτία μας και να μετανοήσουμε, δηλαδή να αλλάξουμε θεώρηση και τρόπο ζωής.
Τότε, η όποια ασθένεια γίνεται ευλογία, γιατί μας σπρώχνει να βρούμε το βάθος της λανθασμένης ζωής μας και, αν θέλουμε, να οδηγηθούμε στο ύψος της αληθινής αιώνιας ζωής.
[1] Οι λογισμοί καθορίζουν τη ζωή μας, Εν πλω, Θ΄ έκδ. 2022, σ. 73
Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος
