Είναι όμως και η συνήθεια, η αδιαφορία, στις εκκρεμότητες, στις παρεξηγήσεις, στις αμφιβολίες, στις μεταξύ μας σχέσεις, όπου τότε εδραιώνεται η ψυχρότητα, η απόσταση. Όπως και η συνήθεια του κακού εαυτού μας που πνίγει τη μέσα μας ομορφιά, καθώς και η συνήθεια των αρνητικών δεδομένων που καταστέλλουν την ελπίδα για ζωή.
«Συνηθίζοντας τη συνήθεια» μένουμε αδρανείς, χωρίς διάθεση ν’ αλλάξουμε κάτι, ούτε στον εαυτό μας ούτε στις σχέσεις. Και τα χρόνια φεύγουν ανεπιστρεπτί και μαζί τους οι ευκαιρίες. Αλλά αυτό δεν είναι νέκρα, κυριαρχία θανάτου;
Κι όμως, το Ευαγγέλιο μάς σπρώχνει με αγάπη, γι’ αυτό και μακριά από πιέσεις και ανελεύθερες συμπεριφορές, να ενεργοποιήσουμε τη θέλησή μας, τις δυνάμεις, τα χαρίσματά μας, για να βγούμε από τη μιζέρια της συνήθειας που θανατώνει το πρόσωπο και εκπέμπει οσμή θανάτου.
Αυτό το «Γρηγορείτε!» δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Σε κάνει να τραντάζεσαι, να ξυπνάς τη συνείδηση και να αρχίζεις να εργάζεσαι το «έργο του πέμψαντός σε Πατρός». Γιατί ο κάθε ένας έχει να επιτελέσει κι ένα έργο που ο ουράνιος Πατέρας τού εμπιστεύτηκε για να το επιτελέσει με σύνεση, αποφασιστικότητα, συνέπεια, ως έργο δικό Του.
Αν «η δόξα του θεού είναι ο ζωντανός άνθρωπος», κατά τον άγιο Ειρηναίο, «το έργο του Θεού» είναι αυτό που καλείται να κάνει ο άνθρωπος για τη σωτηρία του, δηλαδή την ολοκλήρωσή του, την τελειότητά του, αναιρώντας τη συνήθεια της μετριότητας και της αδράνειας. Αλλ’ αυτό κανείς άλλος δεν μπορεί να το κάνει πράξη εκτός από τον ίδιο τον άνθρωπο, όποτε κι αν θέλει. Γιατί, κατά το Μητροπολίτη Κάλλιστο Ware, «η δύναμη του Θεού είναι η αγάπη Του, και η αληθινή αγάπη πάντοτε παραχωρεί ελευθερία στον αγαπώμενο». Να γιατί η ελευθερία μας καθορίζει την κόλαση ή τον παράδεισό μας, εμμένοντας στη συνήθεια κι άρα στην κόλασή μας ή ενεργοποιώντας την αλλαγή κι άρα στην κίνηση που έχει ζωή.
Βέβαια, υπάρχει και η λεγόμενη «καλή συνήθεια», που εννοείται ως επανάληψη εκείνων των ενεργειών που μας κρατούν στην ισορροπία της σχέσης με τον εαυτό μας, το συνάνθρωπο, το Θεό μας. Όμως κι αυτή η «καλή συνήθεια», για να έχει ενδιαφέρον και ζωή, χρειάζεται ανανέωση και ανάπτυξη.
Τελικά, εάν η όποια συνήθεια παραλύει την επιθυμία για κάτι νέο, ο μέσα μας κόσμος θα ζήσει στη μιζέρια και στη θλίψη. Εάν όμως, πέρα από τα καθημερινά εξωτερικά και την «επαναλαμβανόμενη για αιώνες ανατολή και δύση του ήλιου», μέσα μας κυριαρχεί ο πόθος για πορεία, η ανάγκη να βαδίσουμε το «δρόμο της πνευματικής ανάπτυξης», που εκφράζεται με την ανάγκη για σχέση και ενδιαφέρον για τον κόσμο, θα γευτούμε τη χαρά και την πληρότητα της όντως ζωής.
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους