Τα δύο είδη απογνώσεως
Υπάρχουν δύο είδη απογνώσεως. Η κατά κόσμον απόγνωση μαραίνει τον άνθρωπο. Τον ρίχνει σε πνευματική αδράνεια. Τον αποτελματώνει και αυτός δεν μπορεί πλέον να ανυψώσει το νου τους στον Θεό, διότι απελπίζεται με όλους εκτός από τον εαυτό του.
Ἀρχιμανδρίτη Ζαχαρία Ζάχαρου
Μάλλον απελπίζεται και με τον εαυτό του, αλλά με τρόπο νοσηρό. Απελπίζεται με τον Θεό που δεν τον υπηρετεί στους υψηλούς διαλογισμούς και στα ποικίλα επιτηδεύματα του. Απελπίζεται με τους πλησίον του, διότι δεν είναι όπως αυτός θα τους ήθελε και δεν του προσφέρουν αυτά που επιθυμεί. Απελπίζεται με τον ίδιο, εξαιτίας του πληγωμένου εγωισμού του και πέφτει στο ολέθριο πάθος της αυτολύπης.
Εν αντιθέσει η αγία απόγνωση είναι καρπός ελλάμψεως της χάριτος και ζωοποιεί. Χωρίς τη μακάρια απελπισία δεν είναι δυνατόν να αναγεννηθεί ο άνθρωπος και να προοδεύσει πνευματικά.
Τις ώρες της οδυνηρής αλλά ευλογημένης απογνώσεως ο άνθρωπος «παλεύει» με τον Θεό και του λέει: «Κύριε, συ μου έδωσες εντολές μεγάλες και άγιες⸱ να σε αγαπώ με όλη μου την καρδιά, με όλο μου τον νου, με όλο μου το είναι· να αγαπώ τον πλησίον μου και να χωρεί η μικρή καρδιά μου όλο τον κόσμο, και φίλους και εχθρούς, και τους εγγύς και τους μακράν. Εγώ όμως είμαι χοϊκός και αδυνατώ να φθάσω το ύψος των προσταγμάτων Σου. Εσύ κατέβηκες από τον ουρανό και είπες ότι δεν είσαι “εκ του κόσμου τούτου”. Ουδέποτε αποχωρίστηκε σ από τον Ουράνιο Πατέρα Σου. Εσύ ως Θεός μπορούσες να έχεις τέτοια αγάπη που να αγκαλιάζει τα πάντα. Αλλά εγώ, ο αχρείος και ελεεινός δούλος Σου, πώς είναι δυνατόν να φθάσω εκεί, όπου είσαι Εσύ; Εσύ ο Ίδιος είπες: “χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν”. Πού βρίσκομαι; Πού να σταθώ; Κύριε, σώσον με».
Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος
