Τα Θεοφάνεια και η έλξη του Θεού
Κατά τη Βάπτιση του Κυρίου φανερώνεται ο Τριαδικός Θεός. Ο Υιός ο οποίος είναι και άνθρωπος και μπαίνει μέσα στον Ιορδάνη, το Πνεύμα το Άγιο που έρχεται εν είδει περιστεράς, και επίσης ο Θεός Πατήρ, του οποίου ακούεται η φωνή η οποία λέει: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα».
Έχουμε τη φανέρωση της Αγίας Τριάδος, αλλά έχουμε και τη φανέρωση ολοκλήρου του μυστηρίου. Έχουμε δηλαδή τη φανέρωση της σχέσεως του Θεού με τον άνθρωπο, έχουμε και τη φανέρωση της όλης εκείνης πορείας που πρέπει να κάνει ο άνθρωπος, για να ευαρεστήσει στον Θεό.
Όλα αυτά, αδελφοί μου, είναι το κέντρο. Αυτά είναι που υπάρχουν. Και όλα τα άλλα υπάρχουν, εφόσον είναι δεμένα μ’ αυτό το μυστήριο και έχουν αναφορά σ’ αυτό το μυστήριο. Τώρα, τίποτε δεν θα μπορούσαμε να πούμε, δεν θα χρειαζόταν να πούμε. Αλλά έτσι να αρθούμε σε κάποιο ύψος ή, αν θέλετε, να ταπεινωθούμε, να πέσουμε κάτω και να θαυμάσουμε τον Θεό, να δοξάσουμε τον Θεό, να υμνήσουμε τον Θεό, να χαρεί η ψυχή μας για τον Θεό, να ξεγλιτώσουμε από αυτή την έλξη προς τον εαυτό μας.
Τι ωραία θα ήταν η σημερινή ημέρα, η σημερινή γιορτή, όλα αυτά που λέμε αυτή τη στιγμή και που θα πούμε στη συνέχεια, όλα αυτά που ακούμε σήμερα, όλα αυτά που γίνονται, να παίξουν τον ρόλο ενός πυραύλου. Νομίζω, όλοι λίγο-πολύ το ξέρουμε, ότι η γη –όπως και κάθε άλλο ουράνιο σώμα– μέχρι μιας αποστάσεως έξω από αυτήν ελκύει τα πάντα προς το κέντρο της· αυτή είναι η βαρύτητα. Και το πρόβλημα ήταν να βρει τρόπο, να βρει τόση δύναμη ο άνθρωπος, ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει την έλξη της γης και να βγάλει έξω από την ατμόσφαιρα της γης τα διαστημόπλοια και να τα στείλει εκεί που ήθελε. Και βρήκε τους πυραύλους.
Μ’ αυτή την έννοια, θα ήταν πολύ ωραίο όλα αυτά που ζούμε αυτές τις ημέρες και την αποψινή βραδυά που κάνουμε την ολονύκτια αγρυπνία και ό,τι ακόμη θα πούμε να βοηθήσουν, να συντελέσουν, ώστε η έλξη του Τριαδικού Θεού, η έλξη του Θεού που φανερώνεται και που λέει αυτά που λέει, να είναι πολύ πολύ ισχυρότερη από την έλξη την εγωκεντρική που έχουμε, από την έλξη της φιλαυτίας. Και αυτή η έλξη του Θεού να μας βγάλει από αυτόν τον κλοιό, από αυτή την ατμόσφαιρα, από αυτή την έλξη προς τον ίδιο τον εαυτό μας, που μας σκοτώνει. Να μας βγάλει και να έχουμε αυτή την ανάταση, αυτή την έπαρση –δηλαδή ανέβασμα– προς τον Θεό.
Έχουμε πει πολλές φορές ότι μπορεί να καταφεύγεις στον Θεό, να παρακαλείς τον Θεό, να προσεύχεσαι να σε βοηθήσει, να σου κάνει το ένα, να σου κάνει το άλλο, αλλά όσο κι αν δεν μπορείς να το καταλάβεις, πάλι είσαι μέσα στη ίδια κατάσταση. Δηλαδή κέντρο είναι ο εαυτός σου κι εσύ κουλουριασμένος στον εαυτό σου και εγκλωβισμένος στον εαυτό σου κλαις τη μοίρα σου, και επειδή τα βρίσκεις σκούρα, παρακαλείς τον Θεό να σε βοηθήσει. Αλλά όμως είναι πολύ σπάνιο κανείς να ζητάει να τον βοηθήσει ο Θεός, ακριβώς για να αποσπασθεί από τον εαυτό του, να απαγκιστρωθεί από τον εαυτό του, να ξεπεράσει αυτή την έλξη που έχει η εγωκεντρική αυτή κατάσταση που υπάρχει μέσα μας. Πολύ σπάνιο να ζητάει κανείς τέτοιο πράγμα.
Μόλις ο άνθρωπος σταθεί ενώπιον του Θεού και αρχίσει να θαυμάζει τον Θεό, να βλέπει την αγάπη του Θεού, τη συγκατάβαση του Θεού, αυτό το δόσιμο του Θεού σ’ εμάς, ό,τι και να είναι ο άνθρωπος, αμέσως βρίσκεται μέσα στον Παράδεισο, αμέσως είναι μέσα στη χαρά. Έτσι, ό,τι και να είμαστε αυτές τις ημέρες και όποια άλλη ημέρα, προπαντός μέσα στην εκκλησία, αλλά και στο σπίτι μας και όπου αλλού, εάν έτσι στρεφόμαστε προς τον Θεό, αμέσως γλιτώνουμε από την κόλαση που έχουμε, γλιτώνουμε από την όποια κακομοιριά έχουμε και κοινωνούμε με τον Θεό, γινόμαστε κοινωνοί της βασιλείας του Θεού, του Παραδείσου.
Θα ήθελα πάρα πολύ αυτά που λέμε να τα καταλάβουμε όλοι και να μη μείνουμε απλώς στο να ζητιανεύουμε από τον Θεό, και να μην είναι η σχέση μας απλώς μια ζητιανιά και μια ενέργεια, μια εκδήλωση που κέντρο είναι ο εαυτός μας. Κέντρο είναι ο Θεός. Ό,τι κι αν είσαι, είσαι, επειδή κουλουριάστηκες εκεί μέσα στον εαυτό σου. Μόλις τον αφήσεις τον εαυτό σου, θα σ’ αφήσουν και όλα αυτά. Θα τα πάρει ο Θεός και δεν θα μείνει τίποτε. Κι όταν ακόμη ζητούμε τη θεία βοήθεια, τη ζητούμε, για να θρέψουμε τα πάθη μας, για να θρέψουμε τη φιλαυτία μας, για να θρέψουμε τον εγωκεντρισμό μας, για να βρισκόμαστε σε δουλειές. Μόλις αρχίσεις να θαυμάζεις τον Θεό, να δοξάζεις τον Θεό, να χαίρεσαι που υπάρχει ο Θεός και που είσαι πλάσμα του κλπ., όλα αυτά εξαλείφονται.
Έτσι να δούμε αυτό το γεγονός της φανερώσεως του Τριαδικού Θεού, που σήμερα γιορτάζουμε. Φανερώνεται και ο Πατήρ και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Και είναι μέθη, πραγματική πνευματική μέθη, εάν έτσι τα δει κανείς, εάν έτσι τα σκεφθεί, αν έτσι στραφεί προς τον Τριαδικό Θεό και ακούσει αυτή τη φωνή η οποία λέει: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα». Σαν να λέει ο Θεός: «Είμαστε οι τρεις: Πατήρ, Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Άνθρωπος ποιος είναι; Πλάσμα του Θεού ποιος είναι; Παιδί του Θεού ποιος είναι; Να, αυτός ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα». Όταν λέει ο Θεός Πατήρ, όταν αυτή η φωνή λέει, αυτός είναι «ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα», δεν εννοεί ότι ο Υιός μου είναι Θεός στον οποίο ευδόκησα. Αυτό είναι δεδομένο. Αλλά εννοεί ότι «τώρα που ο Υιός μου αυτός που είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος έγινε άνθρωπος, και είναι ο αγαπητός Υιός μου, είμαι απόλυτα ευχαριστημένος από αυτόν, και είναι απέναντί μου, όπως τον θέλω ως Πατέρας». Και στη συνέχεια θέλει να πει αυτή η φωνή ότι «αυτός είναι ο Υιός μου· δεν είναι κανένας άλλος».
Αυτά τα έχουμε πει κι άλλη φορά. Δεν ξέρει άλλον ο Θεός. Γι’ αυτό αποφάσισε από κοινού η Αγία Τριάδα να γίνει το δεύτερο πρόσωπο άνθρωπος· να είναι ο αληθινός άνθρωπος, ο αληθινός Υιός του Θεού, ο αγαπητός Υιός του Θεού, ο Υιός αυτός που πλήρως θα υπακούσει στον Θεό και πλήρως θα κάνει το θέλημα του Θεού. Και αυτός ο Υιός του Θεού ο αγαπητός έγινε άνθρωπος και ενώθηκε μ’ εμάς. Και όποιος κάνοντας χρήση, αξιοποιώντας αυτό το δεδομένο ότι ο Θεός ενώθηκε με τον άνθρωπο στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού που είναι ο αγαπητός Υιός, πιστεύει στον Χριστό, δίνεται στο Χριστό και δίνεται τόσο που μπορεί να πει «ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2:20), ενώνεται με τον Χριστό, και γίνεται κι αυτός υιός αγαπητός του.
Όποιος μένει απέξω… Όλα αυτά που λέγονται σήμερα «να, υπάρχουν κι άλλοι προφήτες» κλπ. είναι παραμύθια και ιστορίες. Κι εμείς οι χριστιανοί, εφόσον δεν θα ενωθούμε έτσι με τον Χριστό, δεν θα παραδοθούμε έτσι στον Χριστό, δεν θα περάσει μέσα μας έτσι ο Χριστός, εφόσον δεν θα νιώσουμε λίγο-πολύ, όπως λέει ο απόστολος Παύλος ότι «δεν ζω εγώ πια, ζει μέσα μου ο Χριστός», ας είμαστε χριστιανοί, ας είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί· τίποτε δεν είμαστε. Το θέμα δεν είναι μόνο να κάνεις κάποια τυπικά πράγματα και τελικά να μείνεις παλαιός άνθρωπος και τελικά να είμαστε, όπως είμαστε, κακομοίρηδες και ταλαίπωροι και να ζει και να βασιλεύει μέσα μας η φιλαυτία και να ζει και να βασιλεύει μέσα μας αυτή η βαρύτητα που μας ελκύει, που μας τραβάει προς τον εαυτό μας. Κι όταν ακόμη πάμε να ζητήσουμε τη βοήθεια του Θεού, τη ζητούμε μέσα σ’ αυτό το πνεύμα. Και τη βοήθεια ακόμη που θα μας δώσει ο Θεός θα την ξοδέψουμε, για να υπηρετηθεί και να εξυπηρετηθεί και να τραφεί και να διατηρηθεί και για να μην πάθει τίποτε η φιλαυτία μας, ο παλαιός άνθρωπος, ο εγωκεντρισμός μας.
Να, έτσι είναι η αλήθεια. Όποιος την δεχθεί. Όποιος δεν την δεχθεί… Ενώ είναι τόσο εύκολο, τόσο απλό πράγμα, δεν τη δέχονται οι χριστιανοί αυτή την αλήθεια. Όλοι θέλουν να περισώσουν τον εαυτό τους. Αν τα πιστέψει κανείς έτσι τα πράγματα, αν τα καταλάβει, αν τα δεχθεί έτσι, τέλειωσαν όλα, αφού όλα τα έκανε ο Θεός και όλα τα κάμνει ο Θεός.
Και θέλω ακόμη μια φορά να τονίσω ότι είναι απλά τα πράγματα και εύκολα. Τίποτε άλλο να μην κάνει κανείς και ας κάνει αυτό που λέμε, που είπαμε ήδη σήμερα· να ξεχάσει και τις αμαρτίες του, να ξεχάσει και τα ελαττώματά του, να ξεχάσει και τα βάσανά του, που όλο μ’ αυτά ασχολούμαστε· όχι το ένα, όχι το άλλο, και πνιγόμαστε εκεί μέσα. Ξέχασέ τα λίγο. Ψάλλε με όλη την καρδιά σου τον Θεό. Δόξασε με όλη την καρδιά σου τον Θεό. Άφησε την ψυχή σου να φτερουγίσει έτσι στον Θεό. Αλλά με διάθεση όμως να σ’ αρπάξει ο Θεός και να μην ξαναβουλιάξεις μέσα στη φιλαυτία σου και μέσα στον παλαιό σου άνθρωπο.
Κάνε έτσι να χαρεί η ψυχή σου, να φωτιστεί η ψυχή σου, να δοξαστεί μέσα στη δόξα του Θεού η ψυχή σου, να ευφρανθείς, να γεμίσεις αγαλλίαση, να νιώσεις ότι είσαι στον Παράδεισο. Να νιώσεις ότι ναι, φανερώθηκε η Αγία Τριάδα, φανερώθηκε ο αληθινός άνθρωπος που είναι ο Χριστός, φανερώθηκε το αληθινό παιδί του Θεού, που είναι ο Χριστός και μέσα εκεί, εν τω Χριστώ, κι εσύ γίνεσαι αληθινός άνθρωπος και αληθινό παιδί του Χριστού.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Συνάξεις Δωδεκαημέρου”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 190.
