Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου!
Του Αρχιμ. Νεκτάριου Πόκκια, Ηγούμενου της Ι. Μονής Θάρρι Ρόδου
Σήμερα που η κοινωνία μας, μη έχοντας τους κατάλληλους μηχανισμούς αυτοάμυνας, ολοένα βαθαίνει την κρίση, η οποία, όπως πολλές φορές έχουμε τονίσει, είναι πρωτίστως πνευματική, αρχίζουν να παρουσιάζονται ανησυχητικά φαινόμενα έκπτωσης των αξιών, υποτίμησης των ρόλων των συζύγων, περιθωριοποίησης της εκκλησίας, μη σεβασμού των γονέων και διάφορα άλλα αρνητικά.
Παλαιότερα τα παιδιά σέβονταν τους γονείς τους και τους τιμούσαν, εφαρμόζοντας την πέμπτη εντολή του δεκαλόγου: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, ίνα ευ σοι γένηται, και ίνα μακροχρόνιος γένη επί της γης». Δηλαδή να σέβεσαι και να τιμάς τον πατέρα σου και την μητέρα σου για να είσαι πάντα ευλογημένος και να ζήσεις πολλά χρόνια πάνω στη γη. Και στο μυστήριο του γάμου μία ωραία ευχή λέει ότι «ευχαὶ γονέων στηρίζουσι θεμέλια οίκων». Από την παρακάτω διδακτική ιστορία θα καταδειχθεί η σημασία που έχει η τιμή προς τους γονείς, όταν τα παιδιά ξέρουν να την εφαρμόζουν και να την εκφράζουν.
Σε ένα μικρό χωριουδάκι αμφιθεατρικά κτισμένο, ζούσε ο Πέτρος με την μητέρα του που την έλεγαν Μαρία. Είχε μείνει ορφανός από μικρός και γενικά ζούσε φτωχικά. Έπρεπε ο ίδιος να βοηθά την μητέρα του για να ξεπερνά τις δυσκολίες της ζωής. Πήγαινε στην πρώτη τάξη του γυμνασίου και ήταν άριστος μαθητής, έξυπνος και ετοιμόλογος, προκαλώντας την εντύπωση και των δασκάλων αλλά και των συμμαθητών του. Το καλοκαίρι στις διακοπές ανέβαζε τις κατσίκες του χωριού στα δροσερά λιβάδια να βοσκήσουν και γενικά αγαπούσε την φύση και τον Θεό που τα έφτιαξε όλα με τόση σοφία και αγάπη. Ο χειμώνας ήταν πιο δύσκολος γιατί το χιόνι σκέπαζε τα σπίτια και τα ζώα έμεναν μέσα στα παχνιά, οπότε ο Πέτρος πήγαινε κανονικά στο σχολείο του. Διάβαζε πάρα πολλές ώρες και του άρεσαν ιδιαίτερα τα θρησκευτικά.
Μία μέρα που ήλθε στην τάξη του ο επιθεωρητής, εξέτασε όλους τους μαθητές στην ιστορία, στην γεωγραφία και στα μαθηματικά. Ο Πέτρος τα πήγε πολύ καλά. Τελειώνοντας ο επιθεωρητής την εξέταση, ρώτησε και κάτι από τα θρησκευτικά. Ποιος ξέρει την πέμπτη εντολή, είπε; Τα άλλα παιδιά επειδή δεν ήξεραν, σώπασαν, αλληλοκοιτάχθηκαν και κατέβασαν το κεφάλι. Τότε ο Πέτρος, λίγο φοβισμένα στην αρχή αλλά με αυτοπεποίθηση στη συνέχεια, σήκωσε το χέρι και είπε: «Κύριε επιθεωρητά, εγώ δεν ξέρω να σας πω την πέμπτη εντολή πως είναι γραμμένη στα αρχαία, μπορώ όμως με δικά μου λόγια να σας περιγράψω πως εγώ την καταλαβαίνω. Θέλετε;». «Πες την όπως μπορείς», τον ενθάρρυνε ο επιθεωρητής. Τότε ο Πέτρος άρχισε να λέει μία ιστορία:
«Πριν δύο μήνες είχαν έλθει εδώ στο χωριό μας δύο ξένοι ορειβάτες, οι οποίοι ζήτησαν κάποιον να τους δείξει τα μονοπάτια. Επειδή εγώ έβοσκα τις κατσίκες του χωριού, ήξερα πως μπορούμε να φθάσουμε μέχρι την κορυφή και προθυμοποιήθηκα να τους πάω. Όταν φθάσαμε στο ψηλότερο σημείο του χωριού, οι ξένοι πρόσεξαν ότι τα πόδια μου ήταν πληγωμένα από το δύσκολο ανηφορικό μονοπάτι και με ρώτησαν: «Γιατί μικρέ δεν φοράς παπούτσια»; Εγώ τότε τους είπα την αλήθεια, «ότι είμαι ορφανός, ότι είμαι φτωχός και ακόμη ότι η μητέρα μου με δυσκολία καταφέρνει να τα βγάζει πέρα». Τότε αυτοί οι δύο ξένοι συγκινήθηκαν και μου έδωσαν αρκετά χρήματα για να πάρω παπούτσια. Εγώ επειδή όμως ήξερα ότι η μητέρα μου είναι φτωχή και δεν έχει παπούτσια, αγόρασα για αυτήν και όχι για μένα!
Ο επιθεωρητής, φανερά συγκινημένος, είπε: «Μπράβο παιδί μου, έτσι θέλει ο Θεός να εφαρμόζουμε την πέμπτη εντολή. Με την πράξη σου αυτή έδειξες ότι τιμάς την μητέρα σου. Και ό,τι τιμάμε πολύ, σημαίνει ότι και το αγαπάμε πολύ. Να είσαι μακροχρόνιος και ευλογημένος όπως λέει και η εντολή».
Από την ωραία αυτή διήγηση το συμπέρασμα που μπορούμε να αντλήσουμε είναι ότι έμπρακτα και όχι με λόγια, μπορούμε στη ζωή μας να τιμούμε αυτούς που μας γέννησαν και στους οποίους χρωστούμε την άπειρη ευγνωμοσύνη μας.
Ας προσπαθήσουμε στη ζωή μας να δείχνουμε σεβασμό στους γονείς μας, άσχετα αν υπάρχει το λεγόμενο χάσμα των γενεών, να τους αγαπάμε και ακόμη να τους προσέχουμε μέχρι τα βαθειά τους γεράματα, αναγνωρίζοντας έτσι όλους τους κόπους, τους μόχθους και τις θυσίες που έκαναν για να μας μεγαλώσουν και να μας κάνουν υγιείς και δημιουργικές προσωπικότητες στη δύσκολη εποχή και κοινωνία μας.