Ποιος είναι ο δάσκαλος; Είναι σαφέστατα αυτός που έχει λάβει γνώσεις από την κάθε βαθμού εκπαίδευση ή διαθέτει (και) θύραθεν παιδεία. Είναι έργο σοβαρό που έχει παραχωρηθεί σ’ όσους τους αρμόζει με σκοπό την μετάδοσή της εκεί που πρέπει. Είναι έργο υπέρ της προόδου ενός λαού, γι’ αυτό και οι κάθε μορφής δάσκαλοι ονομάζονται εκπαιδευτικοί λειτουργοί.
Τίθεται πλέον το θέμα όχι ποιος σπούδασε και τι, αλλά αν είναι ικανός και μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του. Αν το πετύχει, άρα είναι και άξιος τιμής. Ο σεβασμός στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι θέμα απαίτησης και επιβολής αλλά είναι ζήτημα έμπνευσης. Έρχεται η τιμή στον δάσκαλο μετά από τη διδαχή. Όταν αντιληφθεί ο διδασκόμενος ότι ο δάσκαλος τιμά τον λόγο του και τον ρόλο του την μεταρσιώνει σε σεβασμό καρδιακό. Είναι πορεία αμφίδρομη διδαχής και αποδοχής, δωτικότητας και δεκτικότητας, ικανότητας και σοβαρότητας.
Ο κάθε λογής εκπαιδευόμενος δεν είναι δοχείο απόθεσης γνώσεων από τους ειδικούς προς τούτο. Το γνωστικό περιεχόμενο της εκπαίδευσης πρέπει να διαθέτει και συναίσθημα, αφού αφορά ανθρώπους με ψυχή και όχι μηχανήματα άριστης τεχνολογίας. Ο σωστός δάσκαλος απευθύνεται όχι μόνο στο μυαλό του άλλου μέσω των γνώσεων, αλλά πρώτιστα στην ψυχή του καλλιεργώντας την για να αποδώσει καρπούς στο μέλλον. Οφείλουμε δε να υπογραμμίσουμε ότι δεν λέει ο δάσκαλος αυτό που εκείνος πιστεύει, αλλά αυτά που του υποδεικνύονται από το πρόγραμμα.
Η αγωγή του ανθρώπου είναι στους καιρούς μας πρώτιστα ευθύνη του συντεταγμένου κράτους, άρα είναι δικαίωμα του καθενός και υποχρέωση της Πολιτείας. Τα παραπάνω εκπληρώνονται πλήρως και έχουν θετικά αποτελέσματα όχι όταν δημιουργούν πτυχιούχους, αλλά όταν ανθρώπους που φροντίζουν την ψυχική τους καλλιέργεια σε σχέση με τον εμπλουτισμό των γνώσεων. Ο δάσκαλος τότε και μόνο θ΄ απολαύσει τα δέοντα κατά την προσφορά λόγου και την ειλικρίνεια έργων.
του Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Χρυσόπουλου για το dogma.gr