Το παράδειγμα της θυσίας!
Μια διδακτική ιστορία που τονίζει το θαυμαστό παράδειγμα της θυσίας.
Θυμάμαι μίαν επίσκεψή μου στο Σερβικό Μοναστήρι τού Χιλανδαρίου. Μαζί μου ήλθε καί ο πατήρ Νικόλαος, αρχοντάρης της σκήτης της Θηβαΐδας. Βαδίζαμε τη νύχτα μέσα από το πράσινο δάσος. Η πορεία ήταν ευχάριστη καί η συνομιλία εξίσου ευχάριστη. Μιλούσαμε γιά την αγάπη προς τον πλησίον καί ο πατήρ Νικόλαος μού διηγήθηκε το εξής αξιοσημείωτο γεγονός:
Στα νότια μέρη της Ρωσίας, κοντά στο Ροστώβ, εργαζόταν ένας συνεταιρισμός από είκοσι ανθρώπους. Ένας απ’ αυτούς, ονόματι Ανδρέας, ήταν άνθρωπος κακότροπος με πολύ κακή διαγωγή, έτσι πού η συμβίωση μαζί του ήταν δύσκολη. Ένας άλλος, νεώτερος απ’ όλους, ήταν πάρα πολύ καλός άνθρωπος, αγαπούσε το Θεό καί τηρούσε τις εντολές τού Κυρίου. Ονομαζόταν Νικόλαος. Αφού ο Ανδρέας προξένησε πολλά κακά καί ζημιές στούς συντρόφους του, άρχισαν να σκέφτωνται στο συνεταιρισμό να τον σκοτώσουν· όμως ο νεαρός Νικόλαος δεν συμφωνούσε καί προσπαθούσε να τούς πείσει να μην κάνουν με κανένα τρόπο αυτό το έγκλημα. Οι συνεταίροι τού Νικολάου όμως δεν τον άκουσαν καί σκότωσαν τον Ανδρέα. Το έγκλημα μαθεύτηκε. Η υπόθεση έφτασε στην αστυνομία. Τότε ο Νικόλαος, βλέποντας τη συμφορά τους, τούς είπε: «Όλοι σας έχετε γυναίκες καί παιδιά, μόνον εγώ είμαι ανύπαντρος. Πέστε πως εγώ τον σκότωσα καί θα πω κι εγώ πως είμαι ο φονιάς. Γιά μένα δεν είναι δύσκολο να πάω στα κάτεργα, καί θα πάω μόνος μου· ενώ, αν δικάσουν εσάς, θα υποφέρει πολύς κόσμος». Στην αρχή οι συνεταίροι δεν απαντούσαν, γιατί ντρέπονταν το Νικόλαο, πού τούς είχε προτρέψει να μην σκοτώσουν. Ύστερα όμως ο Νικόλαος τούς έπεισε καί συμφώνησαν όλοι να πούν πως αυτός έκανε το φόνο.
Έφτασαν, λοιπόν, σ’ εκείνο το μέρος οι πρόκριτοι, ο εισαγγελέας, οι ανακριτές, οι χωροφύλακες. Άρχισε η ανάκριση: Ποιός έκανε το φόνο; «Εγώ», λέει ο Νικόλαος. Ρωτούν τούς άλλους κι εκείνοι λέγουν επίσης πως ο Νικόλαος έκανε το φόνο. Το πρόσωπο τού Νικολάου ήταν πράο, ο χαρακτήρας του ταπεινός, μιλούσε ήρεμα καί χαμηλόφωνα. Οι ανακριτές τούς εξέτασαν γιά πολύ. Δεν πίστευαν πως ένας τέτοιος πράος καί ταπεινός άνθρωπος είναι φονιάς. Η εκδίκαση όμως συνεχίστηκε σύμφωνα με το νόμο. Στη δίκη όλοι απορούσαν πως ένας τόσο καλός καί μειλίχιος άνθρωπος έκανε φόνο καί κανένας από τούς δικαστές δεν ήθελε να το πιστέψει, παρότι ο Νικόλαος έλεγε πως αυτός έκανε τον φόνο. Καί γιά πολύ καιρό οι δικαστές δεν μπορούσαν να βγάλουν απόφαση. Το χέρι τους δεν μπορούσε να υπογράψει την καταδίκη. Ξανά καί ξανά εξέταζαν κι αυτόν καί τούς άλλους, γιά να διευκρινίσουν το μυστήριο καί τον εξόρκιζαν να πεί την αλήθεια. Στο τέλος ο Νικόλαος, ο αθώος υπόδικος, είπε πως θα ομολογήση την αλήθεια, αν δεν θα καταδικάσουν τον πραγματικό φονιά. Κατά την ακροαματική διαδικασία είχε γίνει φανερό πως ο σκοτωμένος, ο Ανδρέας, ήταν δύστροπος άνθρωπος· έτσι κι ο εισαγγελέας καί οι δικαστές συμφώνησαν να βάλουν στο αρχείο την υπόθεση, αν ανακαλύψουν την αλήθεια. Καί τότε όχι ο Νικόλαος, αλλά οι άλλοι διηγήθηκαν πως εξελίχθηκαν τα πράγματα καί πως ανέλαβε ο Νικόλαος την ενοχή γιά να τούς σώσει από την καταδίκη. Σταμάτησαν, λοιπόν, οριστικά τη δίκη καί είπαν πως το έγκλημα τού Νικολάου δεν αποδείχτηκε. Κι ένας από τούς πρόκριτους είπε: «Ο Ανδρέας ήταν κακός άνθρωπος κι έπαθε κατά πως τού άξιζε, αλλ’ αυτοί οι άνθρωποι είναι καλοί κι ας ζήσουν ειρηνικά».
Κι αυτό το γεγονός φανερώνει τι δύναμη έχει η αγάπη γιά τον πλησίον. Η χάρη τού Θεού ήταν στην καρδιά τού νεαρού Νικολάου, αντανακλούσε στο πρόσωπό του κι επηρέαζε όλους τούς άλλους.
Όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης
