Dogma

Ζιμπάμπουε Σεραφείμ: Η παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου

του Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

Με την ευκαιρία της έναρξης των εργασιών της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης για  τη Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ την επόμενη εβδομάδα (11-22 Νοεμβρίου)  στο Baku(COP29), για τα προβλήματα που απειλούν επικίνδυνα το μέλλον της Ανθρωπότητας και του Πλανήτη μας, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η επιστημονική Κοινότητα του Ο.Η.Ε. για τα προβλήματα της Κλιματικής Αλλαγής τονίζει τον ανθρώπινο παράγοντα ως τον κύριο υπεύθυνο για την μόλυνση της ατμόσφαιρας και τις οικολογικές καταστροφές που απειλούν την επιβίωση της Ανθρωπότητας και τη καταστροφή του Πλανήτη μας. Ο μόνος τρόπος να αλλάξουν τα πράγματα για να προστατευθεί η Ανθρωπότητα και η ελπίδα για το μέλλον του Πλανήτη μας είναι η οικολογική μας μετάνοια από τις οικολογικές μας αμαρτίες και να αρχίσουμε να ζούμε ένα νέο τρόπο ζωής με ένα νέο τρόπο σκέψεως, όπως τους Αποστόλους του Ιησού Χριστού και τους αγίους που φέρουμε το άγιο όνομα τους. Να προστατεύουμε τους συνανθρώπους μας και την όλη Δημιουργία του Θεού ως δώρο για όλες τις γενεές. Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος μας καλεί «να ποιήσουμε καρπό άξιο της μετανοίας», (Ματθαίου 3,8) ,με την καλοδιάθετη απόφαση μας να μοιραζόμαστε αυτά που έχουμε με αυτούς που δεν έχουν τίποτα («εκείνος που έχει δύο χιτώνες να δώσει εις εκείνο που δεν έχει και εκείνος που έχει τρόφιμα να κάνει το ίδιο» (Λουκά 2,11).

 

Ταυτόχρονα, πρέπει να τονίσουμε ξανά ότι δεν πρέπει να σταματήσουμε τις προσευχές μας για το τερματισμό του πολέμου στη Μέση Ανατολή μεταξύ των Εβραίων και των Αράβων και στην Ουκρανία  μεταξύ των Ορθοδόξων. Η επιλογή του ειρηνικού διαλόγου είναι ο δρόμος που κερδίζουμε όλοι μας. Στην εποχή μας σε  κάθε μορφή πολέμου χάνουν ακόμη και  οι νικητές.

Να ευχηθούμε ακόμη για ειρηνικές και δημοκρατικές εκλογές στην ισχυρότερη χώρα του κόσμου, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ, υπάρχουν ελπίδες να έχει η χώρα για πρώτη φορά  Γυναίκα Πρόεδρο.

 Στην ευαγγελική περικοπή αυτής της Κυριακής (Λουκά 10,16-21), ο Ιησούς Χριστός μας παρουσιάζει ένα κακό πλούσιο κι ένα καλό φτωχό. Θα μπορούσε κάλλιστα να αντιστρέψει τη παραβολή και να μας παρουσιάσει ένα κακό φτωχό κι ένα καλό πλούσιο. ΄Αλλωστε ο Αβραάμ, που ήδη παρουσιάζεται από το Χριστό να βρίσκεται στο παράδεισο, σύμφωνα με τη μαρτυρία της Π.Διαθήκης, ήταν από τους πλουσιότερους ανθρώπους. Επομένως αν ο πλούτος είναι κάτι κακό δεν θα βρισκόταν στο παράδεισο αλλά στη κόλαση.

Αυτό που έχει σημασία είναι πως τον χρησιμοποιούμε. Αν τον χρησιμοποιείς τον πλούτο σου για να καλυτερεύσεις τη ζωή  των ανθρώπων που υποφέρουν στο πλανήτη που ζεις, ο πλούτος σε οδηγεί στο παράδεισο. Αν τον χρησιμοποιείς, όμως, για να μοιράζεις μίσος και αδικία, χωρίς να οικοδομείς έργα αγάπης, τότε σε οδηγεί στη κόλαση.

Και ο πλούσιος της σημερινής παραβολής καταδικάζεται γιατί είχε κάνει κακή χρήση του πλούτου του. Από διαχειριστής των υλικών αγαθών που του εμπιστεύθηκε ο Θεός, γίνεται σφετεριστής, χρησιμοποιώντας τα μόνο για τον εαυτό του. Βλέποντας τον φτωχό Λάζαρο έξω από τη πόρτα του νηστικό και πληγωμένο, όχι μόνο δεν δείχνει ενδιαφέρον για να τον βοηθήσει, αλλά του προκαλεί κιόλας νεύρα. Μπορούσε να γίνει συντελεστής ευτυχίας, βάζοντας στην υπηρεσία της αγάπης τα πλούτη του. Δεν κατάλαβε ότι δίνοντας θα αξιοποιούσε τα χρήματά του. Δεν κατάλαβε ότι όσα περισσότερα δίνει κανείς, τόσα πιο πολλά αποκτά και σ’ αυτό τον κόσμο και στην αιωνιότητα.

Με το πρόβλημα των προσφύγων και των μεταναστών που ζούμε καθημερινά, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η κάθε κρίση και αδικία που συμβαίνει σε βάρος συνανθρώπων μας είναι μια επικίνδυνη φωτιά που αν δεν τη σβήσουμε εγκαίρως είναι θέμα χρόνου να φθάσει και στο σπίτι μας. Ως χριστιανοί, αλλά κι ως άνθρωποι πρέπει να στηρίζουμε και να βοηθούμε όσο μπορούμε τους ανθρώπους αυτούς και ταυτόχρονα οι Αρχηγοί των Κρατών να συνεργάζονται για να προλαβαίνουμε συρράξεις και καταπιέσεις που οδηγούν τους ανθρώπους στη φυγή από τις πατρογονικές τους εστίες. Πρέπει επίσης με κοινό συντονισμό της Διεθνούς Κοινότητας να στηρίζονται άμεσα τα θύματα πολεμικών συγκρούσεων και οικολογικών καταστροφών και φυσικά οι άνθρωποι που υποφέρουν από το πρόβλημα της φτώχειας, είτε δίπλα μας είτε μακριά μας.

΄Ετσι ο πλούσιος της παραβολής, ενώ μας παρουσιάζεται πλούσιος στα υλικά αγαθά αποδεικνύεται φτωχός στα πνευματικά. Η έλλειψη αγάπης που εκφράζεται με την βοήθεια προς το διπλανό μας, τον οδήγησε στη καταδίκη. ΄Ετσι αυτό που καταδικάζει τον πλούσιο είναι ο τρόπος της διαχείρισης του πλούτου του.

Από την άλλη ο φτωχός Λάζαρος παρουσιάζεται πλούσιος σε αρετές. Αυτό που τον οδηγεί στο παράδεισο δεν είναι η φτώχεια του, αλλά η υπομονή και η καρτερία στη δοκιμασία του. Δεν παραπονείται ο φτωχός Λάζαρος για την κατάστασή του. Δεν μισεί τον πλούσιο που τον περιφρονεί. Δεν γίνεται κλέφτης μπαίνοντας στο σπίτι του άλλου για να συντηρήσει τη πείνα του. Δεν παρασύρεται από τη καμουφλαρισμένη προπαγάνδα της αλλαγής του κοινωνικού συστήματος, που αντί να οδηγήσει στη δικαιοσύνη που υπόσχεται, οδηγεί τον άνθρωπο μακριά από το Θεό.

Αντίθετα ο Λάζαρος υπομένει, αρκείται στα ψίχουλα και στην συντροφιά των σκυλιών. Είναι ολιγαρκής και δεν ζει με τη λαχτάρα να πλουτίσει, πατώντας ακόμα και επί πτωμάτων, αν του δοθεί η ευκαιρία. Και είναι, ίσως, μέσα σ’ αυτή την ολιγάρκεια του, πιο πλούσιος από το πλούσιο, γιατί η φτώχεια δεν μετριέται με όσα κατέχει κανείς, αλλά με όσα ποθεί. Γιατί όσα πιο πολλά ποθείς τόσο πιο φτωχός είσαι, έστω κι αν κατέχεις πολλά.

Τελικά, όμως, τόσο ο πλούτος, όσο και η φτώχεια, ανάλογα με το τρόπο που θα τα χρησιμοποιήσουμε θα μας οδηγήσουν και στο ανάλογο μέρος, στη κόλαση ή στο παράδεισο.

Θα μπορούσαμε να πούμε παραβολικά, ότι η φτώχεια και ο πλούτος είναι δύο κλειδιά. ΄Αλλοι κρατούν το ένα και άλλοι το άλλο. Με το κλειδί μπορείς να ανοίξεις, αλλά και να κλείσεις μια πόρτα. Εξαρτάται από το τρόπο που το χρησιμοποιούμε. Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή ο πλούσιος χρησιμοποίησε το κλειδί του για να κλείσει την πόρτα που τον οδηγούσε στη ζωή του παραδείσου, ενώ ο φτωχός το χρησιμοποίησε για να την ανοίξει.

Το ίδιο κι εμείς, έχουμε την ευκαιρία ελεύθερα να αποφασίσουμε πως θα χρησιμοποιήσουμε το κλειδί του πλούτου ή της φτώχειας μας, ανοίγοντας ή κλείνοντας τη πόρτα που οδηγεί στη ζωή του παραδείσου.

Ένα  πολύ σημαντικό σημείο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, είναι ότι χωρίς μετάνοια δεν έχουμε την ελπίδα της εν Χριστώ σωτηρίας (όσοι δεν «μετανοήσουσιν» Λουκά 16,30) θα «έλθωσιν εις τον τόπον τούτον της βασάνου» (Λουκά 16,28)). Η Μετάνοια σημαίνει να μοιράζεται κάποιος αυτά που έχει με αυτό που χρειάζεται τη βοήθεια του όπως κάνουμε στο χώρο της Ιεραποστολής στηρίζοντας άπορα και ορφανά παιδάκια να έχουν νερό και λίγο ψωμί να ζήσουν και όταν μπορούμε να τα βοηθούμε να πηγαίνουν σχολείο.