Σέ κλῖμα πνευματικῆς κατανύξεως ἀλλά καί ἐθνικῆς ἐξάρσεως τελέσθηκε σήμερα Τρίτη τῆς Διακαινησίμου 18 Ἀπριλίου 2023 στήν Ἱστορική Ἱερά Μονή Ἁγίου Μηνᾶ Νεοχωρίου τόπο ἡρωϊσμοῦ καί θυσίας τῶν Χίων τοῦ 1822, ἡ Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία καί στή συνέχεια ἡ ἐπιμνημόσυνος Δέησις στό σημεῖο πού ἀποτέλεσε τό θυσιαστήριο χιλιάδων Χριστιανῶν πού σφαγιάστηκαν ἀπό τούς Τούρκους τό Πάσχα τοῦ 1822, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου μέ τήν συμμετοχήν πολλῶν Ἱερέων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χίου, τοῦ Ἱερολογιωτάτου Ἀρχιδιακόνου κ. Ἀποστόλου Λάρδα, τῶν Πολιτικῶν καί Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν καί πλήθους πιστῶν.
Τόν πανηγυρικό λόγο ἐκφώνησε ὁ Διδάκτωρ Ἰατρικῆς καί Γενικός Γραμματέας τῆς Διακοινοβουλευτικῆς Συνέλευσης Ὀρθοδοξίας κ. Ἀνδρέας Μιχαηλίδης.
Σύμφωνα μέ τίς ἱστορικές πηγές 42.000 ἄνθρωποι σφαγιάστηκαν ἀπό τούς Ὀθωμανούς, 23.000 διέφυγαν στό ἐξωτερικό καί τήν ἡπειρωτική Ἑλλάδα, 50.000 ἔγιναν σκλάβοι, ἐνῶ μόλις 1.500 μέ 2.000 ἄνθρωποι διασώθηκαν. Οἱ ἐπιζῶντες πού κατάφεραν νά ξεφύγουν, μετακινήθηκαν πρός τό ἐσωτερικό τοῦ νησιοῦ.
Γιά νά σώσουν τήν ζωή τους κρύφτηκαν σέ διάφορα καταφύγια ὅπως οἱ Καρυές, τό Αἶπος, ἡ Νέα Μονή, τό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ καί ὁ Ἅγιος Γεώργιος Συκούσης. Τό Μεγάλο Σάββατο τῆς 1ης Ἀπριλίου 1822 οἱ Τούρκοι ἔκαψαν τήν Σχολή τῆς Χίου καί ἔσφαξαν σχεδόν ὅλους τούς Χιῶτες πού βρίσκονταν ἐκεῖ. Στίς 2 Ἀπριλίου 1822, ἀνήμερα τοῦ Πάσχα, οἱ Τούρκοι μπῆκαν στό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ καί ἔσφαξαν περίπου 3.000 Χιῶτες πού ἦταν μέσα, καί ἔπειτα πυρπόλησαν τό Μοναστήρι.
Ἕνα συνταρακτικό γεγονός πού σημαδεύτηκε ἀπό τήν όδύνη μιᾶς ἀνείπωτης τραγωδίας.