Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου / Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας Πειραιώς
Εκδήλωση αφιερωμένη στον μακαριστό Ρωμανιστή – Βαλκανιολόγο Αχιλλέα Λαζάρου πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 12 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς.
Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιστημόνων Πειραιώς (Σ.Ε.Π.) και συμμετείχαν ο κ. Γεώργιος Λαζάρου, υιός του αείμνηστου καθηγητή, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δρ Πανεπιστημίου Αθηνών και ο κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων. Συντόνισε ο Πρόεδρος του Σ.Ε.Π. κ. Παναγιώτης Χαρατζόπουλος, Φυσικός Msc, MEd.
Η εκδήλωση ήταν ένας φόρος τιμής στον ιστορικό, επιστήμονα, ερευνητή, αλλά και καταξιωμένο εκπαιδευτικό, πνευματικό άνθρωπο και πατριώτη, τον μακαριστό Αχιλλέα Λαζάρου που απεβίωσε πρόσφατα. Μία προσωπικότητα, ένας δάσκαλος, που το πέρασμα του από αυτή τη ζωή άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη στην επιστήμη της ιστορίας του έθνους μας και στην παιδεία του τόπου μας.
Η αφιερωματική εκδήλωση ήταν μία κατάθεση προσωπικών βιωμάτων και εμπειριών αλλά και μια προσπάθεια ανάδειξης της βαρύτητας και της μεγάλης αξίας και επικαιρότητας του έργου του Αχιλλέα Λαζάρου.
Ο καταξιωμένος ιστορικός, ρωμανιστής και βαλκανιολόγος, χάρις στην τεράστια προσφορά του στην επιστήμη της ιστορίας, με δεκάδες βιβλία και εκατοντάδες άρθρα, με ομιλίες σε πανεπιστημιακές σχολές και σε παραγωγικές σχολές των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, με διαλέξεις σε συνέδρια, με το έργο του στον τομέα της έρευνας των ρωμανικών λατινογενών γλωσσών που αναγνωρίστηκε τόσο εντός όσο και εκτός ελληνικών συνόρων, με την ιδιαίτερα γόνιμη συνεισφορά του στην μελέτη και ανάδειξη της ιστορίας και προσφοράς του βλαχόφωνου ελληνισμού, υπήρξε για την πατρίδα μας ένα πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο.
Οι μαθητές του τον θυμούνται με ευγνωμοσύνη και αγάπη, όχι μόνο για όσα τους δίδαξε με τις πολύπλευρες επιστημονικές του γνώσεις, αλλά κυρίως για όσα τους ενέπνευσε με το ήθος και την αγάπη του. Υπήρξε χαλκέντερος ερευνητής, πλήρως αφοσιωμένος στη δουλειά του και ήταν ο τύπος του καθηγητή που μένει αξέχαστος στους μαθητές του.
Είχε ταχθεί να αποδείξει την ελληνικότητα των Βλάχων και το ότι ήταν λατινόφωνοι Έλληνες. Κι έχει μεγάλη σημασία, όπως επισημάνθηκε, το έργο του να το μάθουν κυρίως οι νέοι, αναφορικά με το τι είναι οι Βλάχοι, οι Αρβανίτες, τι επιχειρήματα έχουμε για όλο τον ελληνισμό της νοτιοανατολικής Ευρώπης, ο οποίος υποχωρεί διαρκώς και εγκλωβίζεται από γειτονικά κράτη.
Δεν ασχολήθηκε μόνο με την απόδειξη της ελληνικής καταγωγής των βλαχόφωνων Ελλήνων, αλλά και με τους αρβανιτόφωνους Έλληνες καθώς και σειρά άλλων θεμάτων, και προσπαθούσε να μιλήσει, μέσω των Ελλήνων διπλωματών και πολιτικών, και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Ειδικά για τον βλαχόφωνο ελληνισμό, έδινε έμφαση ότι οι Βλάχοι, που σημαίνει απλά λατινόφωνοι, επί ρωμαϊκής κατακτήσεως στο χώρο ειδικά της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας, δηλαδή εκατέρωθεν της Πίνδου, επειδή πέρασαν οι ρωμαϊκές λεγεώνες αξιοποίησαν και στρατολόγησαν τους Έλληνες γηγενείς, που αναγκαστικά έμαθαν λατινικά.
Από το μείγμα ελληνικών και λατινικών αυτών των γηγενών Ελλήνων, βγήκε μία διάλεκτος ελληνολατινική που είναι η βλαχική. Η λατινοφωνία αυτών των ανθρώπων, δεν σημαίνει διαφορετική καταγωγή.
Και η διατριβή του μακαριστού, απέδειξε γλωσσολογικά ότι η ελληνολατινική διάλεκτος των Ελλήνων Βλάχων, δεν είναι ρουμανικά. Και τεκμηρίωσε ότι δεν είχαν διαφορετική εθνική συνείδηση, προβάλλοντας τους αγώνες που έκαναν οι βλαχόφωνοι Έλληνες υπέρ του ελληνισμού.
Σήμερα το έργο του είναι επίκαιρο, επειδή υπάρχουν βλαχόφωνοι Έλληνες στο χώρο της Αλβανίας, όπως και στην περιοχή των Σκοπίων και γι’ αυτό τόνιζε ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε να αναγνωριστούν οι υπαρκτές μειονότητες των βλαχόφωνων Ελλήνων που ζουν δημιουργικά στη χώρα που κατοικούν.
Ο Αχιλλέας Λαζάρου αγαπούσε όλο τον ελληνισμό, από τον ελληνισμό των Βαλκανίων μέχρι την Κύπρο, αλλά τον ήξερε και επιστημονικά. Είχε πάρει πολλές τιμητικές διακρίσεις, με σημαντικότερες εκείνες από την Εκκλησία της Ελλάδος, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την έκφραση συγχαρητηρίων από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.