Άγιος Νικόλαος, ο ναός…της ειρήνης
Η αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Ουκρανίας έφερε τους δύο άνδρες πιο κοντά, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η συμπλήρωση των 30 χρόνων από τότε που ο Βαρθολομαίος εξελέγη Πατριάρχης. Η επέτειος αυτή των 30 χρόνων αποτέλεσε την αφορμή για τη διοργάνωση τιμητικών εκδηλώσεων στην Αθήνα, από τις οποίες δεν μπορούσε να απουσιάζει η Ελλαδική Εκκλησία.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας», που κυκλοφορεί πανελλαδικά κάθε Πέμπτη.
Το θέμα της παρουσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα λύνεται οριστικά και με τις ευλογίες Ιερώνυμου-Βαρθολομαίου. Εκτός απροόπτου, στο Φανάρι θα δοθεί ο ναός του Αγίου Νικολάου στη Ριζάρη, κοντά στο Βυζαντινό μουσείο, στο πλαίσιο της καλής συνεργασίας των δύο ανδρών μετά από πολύχρονη διαμάχη με αφορμή το κτήμα Προμπονά και όλα όσα ακολούθησαν μετά την απόφαση των διαχειριστών του να παρακάμψει την αρχιεπισκοπή και να το δώσει στο Πατριαρχείο.
Η κόντρα αφορούσε τη δωρεά του επιτυχημένου Ναξιώτη γιατρού Δημήτριου Προμπονά, στο δήμο Αθηναίων, μεγάλης έκτασης στα όρια με την Νέα Φιλαδέλφεια, με όρο τη δημιουργία πάρκου και την ανέγερση του ναού του Αγίου Γεωργίου.
Πριν από πέντε χρόνια ο ναός του κτήματος, με ευθύνη της επιτροπής του κληροδοτήματος, δόθηκε ως δωρεά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από τη στιγμή εκείνη άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Η Αρχιεπισκοπή πέρασε στην αντεπίθεση με προσφυγές, εξώδικα και πάγωμα των σχέσεων με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η πολύχρονη διαμάχη, η οποία είχε προκαλέσει τριγμούς στις σχέσεις Ιερώνυμου Βαρθολομαίου, τελικά έκλεισε με τις δύο πλευρές να έχουν βρει τη χρυσή τομή. Από την απελευθέρωση και μετά, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναζητούσε έναν ναό στην Αθήνα.Τελικά, σε λίγες εβδομάδες θα έχει στην κατοχή του έναν ναό που δεν θα έχει σχέση με τον Άγιο Γεώργιο και το κτήμα Προμπονά, αλλά τον Άγιο Νικόλαο κοντά στο Βυζαντινό Μουσείο στο κέντρο των Αθηνών.
Η παραχώρηση της Αρχιεπισκοπής έρχεται ως συνέχεια των καλών σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ Ιερώνυμου και Βαρθολομαίου τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά και την παρέμβαση πολιτικών και οικονομικών παραγόντων.
Η αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Ουκρανίας έφερε τους δύο άνδρες πιο κοντά, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η συμπλήρωση των 30 χρόνων από τότε που ο Βαρθολομαίος εξελέγη Πατριάρχης. Η επέτειος αυτή των 30 χρόνων αποτέλεσε την αφορμή για τη διοργάνωση τιμητικών εκδηλώσεων στην Αθήνα, από τις οποίες δεν μπορούσε να απουσιάζει η Ελλαδική Εκκλησία.
Πριν από λίγες μέρες, μιλώντας για τις «καλές σχέσεις» που έχει με τον Πατριάρχη ανέφερε: «Δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο από το να είμαι στο πλευρό του Πατριάρχη. Είμαστε μια οικογένεια».
Υπογράμμισε, ακόμη, ότι δεν πρέπει να αφήνουμε μικροπράγματα να δηλητηριάζουν τις σχέσεις και εξέφρασε την συγκίνησή του και τον θαυμασμό του για την ευστροφία του Πατριαρχείου.
Οι δύο Εκκλησίες οδηγήθηκαν στον λύση μετά την απόφαση του δήμου Αθηναίων να προχωρήσει στη δωρεάν παραχώρηση των ναών μέσα στο κτήμα Προμπονά στη περιοχή Ριζούπολης, στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών για το χρονικό διάστημα των 50 ετών, κατόπιν σχετικής αίτησης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών προς τον Δήμο Αθηναίων.
Η απόφαση αρχικά εκνεύρισε το Φανάρι και μάλιστα ο κ.Βαρθολομαίος εφέρεται να είχε απειλήσει ότι δεν θα παραστεί στις εκδηλώσεις προς τιμή του. Το Μαξίμου είχε θορυβηθεί τότε, καθώς η ελληνική διπλωματία σε μία τέτοια κρίσιμη φάση για τα ελληνοτουρκικά, εντάσεις με το Πατριαρχείο και μάλιστα για ένα θέμα που ήταν αρκετά δυσνόητο για τους πολλούς, δεν επιθυμούσε.
Εκτός αυτού, το ίδιο το Φανάρι περνούσε δύσκολες ώρες, καθώς είχε ανοικτά πολλά μέτωπα με πρώτο και πιο σοβαρό την αυτοκεφαλία της Ουκρανίας του 2018 που είχε ως αποτέλεσμα να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο οι ήδη κακές σχέσεις με το Πατριαρχείο Μόσχας.
Ο κ.Βαρθολομαίος, στην άγρια και αήθη, πολλές φορές, επίθεση από τη Μόσχα, βρέθηκε στην αναζήτηση συμμάχων και όπως ήταν φυσικό τους βρήκε στην Ελλαδική Εκκλησία, την Εκκλησία της Κύπρου και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.
Και οι τρείς Εκκλησίες ταυτίστηκαν με τις θέσεις του Φαναρίου, θυσιάζοντας τις καλές σχέσεις που είχαν με τη Ρωσία.
Έτσι, μοιραία φτάσαμε στη συμβιβαστική λύση της παραχώρησης, για τις λατρευτικές ανάγκες του Πατριαρχείου στην Αθήνα, του ναού του Αγίου Νικολάου στο κέντρο.
Ο Δημήτρης Προμπονάς και το κληροδότημα
Μετά το θάνατο του εύπορου Ναξιώτη Δημήτρη Προμπονά, το 1949, το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του δωρίζεται στην Πολεμική Αεροπορία. Μια μεγάλη έκταση που είχε μετατρέψει σε κήπο στην περιοχή της Ριζούπολης κληροδοτείται στο Δήμο Αθηναίων. Ένας εκ των όρων της διαθήκης του Δ. Προμπονά ήταν το Κτήμα να μεταβληθεί από το Δήμο Αθηναίων σε κήπο αναψυχής των κατοίκων της πρωτεύουσας. Επίσης, είχε ζητήσει να χτιστεί ένας ναός στο χώρο του Κληροδοτήματος, ενώ επιθυμούσε να έχει ρόλο επιμελητή σε όλη τη διαδικασία ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών. Οι διαδικασίες μεταβίβασης ολοκληρώνονται το 1950, και τα έργα σε αυτό ολοκληρώθηκαν το 1954. Ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου που χτίστηκε στον περιβάλλοντα χώρο κόστισε 1,5 εκατομμύρια ευρώ και το κόστος καλύφθηκε από το Κληροδότημα Δ. Προμπονά.
