Το Εκκλησιαστικό Μουσείο συνεστήθη με την υπ’ αριθμόν 16/30.9.1980 Πράξη, η οποία εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και ακολούθως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 94/1.5.1981). Οι εργασίες για την ανοικοδόμηση του κτηρίου άρχισαν σχεδόν αμέσως, καθώς ο θεμέλιος λίθος ετέθη το καλοκαίρι του 1982. Κατόπιν πολλών παραστάσεων προς τους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, παρακλήσεων και ικεσιών προς εξεύρεση πόρων, τελικά, με τη σύναψη τριών επάλληλων δανείων, κατορθώθηκε η ταχεία προώθηση και ολοκλήρωση των οικοδομικών εργασιών.
Ο απολογισμός αυτής της μακρόχρονης προσπάθειας ήταν να συμπεριληφθούν στα αξιόλογα εκθέματα του Μουσείου, ένα αυτούσιο τέμπλο της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Βουρών Αιγιαλείας, 100 περίπου εικόνες, χειρόγραφα, ιερά σκεύη, ιερά καλύμματα, άμφια, χρυσοκέντητος Επιτάφιος, αντιμήνσια, παλιές σφραγίδες, μολυβδόβουλα, σιγίλλια και πόρπες, ενώ περιλαμβάνονται επίσης είδη λαϊκής τέχνης αλλά και κειμήλια εθνικού χαρακτήρα, όπως χειρόγραφες επιστολές, φουστανέλες και όπλα αγωνιστών της Επανάστασης του 1821.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για μία άξια επαίνου πρωτοβουλία τού σεπτού Ποιμενάρχη μας, ο οποίος κατάφερε να δημιουργήσει μέσα στον χώρο τού Μητροπολιτικού Μεγάρου (Επισκοπείο) ένα Εκκλησιαστικό Μουσείο που θα αποτελέσει έναν ανεκτίμητο «θησαυρό» τόσο για το Αίγιο όσο και για την ιστορική Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας.
Ένα ακόμα «στολίδι» Πολιτισμού αποτελεί για την Αιγιάλεια, την Αχαΐα αλλά και για ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα, το Μουσείο «Ιάκωβος Τσούνης», που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης του Αιγίου (οδός Πολυχρονιάδη 8) και στεγάζεται στο ισόγειο του Κέντρου Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας «Νέοι Ορίζοντες».
Στο Μουσείο εκτίθενται κειμήλια θρησκευτικής, εθνικής και ιστορικής αξίας από την προσωπική συλλογή του νεότερου βετεράνου του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, Ιακώβου Τσούνη. Η συλλογή περιλαμβάνει συνολικά 215 εκθέματα. Όλα δε τα αντικείμενα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το όνομα «Τσούνης», το οποίο είναι ταυτόσημο σε διεθνή κλίμακα με την έννοια του παντοδύναμου, αυτοδημιούργητου επιχειρηματία στο χώρο της Ναυτιλίας αλλά και του ευπατρίδη με τη θρησκευτική, πατριωτική, επιχειρηματική, πολιτιστική και φιλανθρωπική προσφορά.
Η περισυλλογή και διάσωση των κειμηλίων επιτεύχθηκε με τη σωτήρια πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Αμβροσίου, ο οποίος θέλοντας να τιμήσει τον αγωνιστή, ήρωα και άνθρωπο Ιάκωβο Τσούνη, ζήτησε την ιστορικής σημασίας συλλογή προκειμένου να την εκθέτει μόνιμα στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Το Εκκλησιαστικό Μουσείο θα είναι ανοιχτό για το κοινό κάθε Δευτέρα (από τις 6μ.μ. έως τις 8μ.μ.), το δε Μουσείο «Ιάκωβος Τσούνης» κάθε Τετάρτη, τις ίδιες ώρες.