Dogma

Αρχιεπίσκοπος: Η θρησκεία γεννά την ιδέα που κατανοείται ως δικαίωμα

Παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου άρχισε σήμερα το απόγευμα το διεπιστημονικό συνέδριο «Θρησκείες και Ανθρώπινα Δικαιώματα» που διοργανώνει το τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας -πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών- της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. 

Η έναρξη του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε στην Μεγάλη αίθουσα του πανεπιστημίου. Τον Αρχιεπίσκοπο συνόδευε ο Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής, Επίσκοπος Θεσπιών κ. Συμεών, ενώ παρέστησαν, επίσης, οι πρόεδροι των τμημάτων, καθηγητές και φοιτητές, ο αναπληρωτής Διευθυντής του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Αρχιεπισκοπής Αρχιμ. Θεολόγος Αλεξανδράκης, κλήρος και λαός.

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου καθώς και ο πρόεδρος του τμήματος κ. Σωτήρης Δεσπότης καλωσόρισαν τον Αρχιεπίσκοπο, ενώ ο κ. Δεσπότης ανέγνωσε και τον χαιρετισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Κατόπιν, στον χαιρετισμό του ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε ότι «το θρησκευτικό φαινόμενο ριζώνει στις απαρχές των ανθρωπίνων κοινωνιών, όταν αυτές δεν είχαν ακόμη αποτυπώσει με ένα συστηματικό τρόπο, γραπτά η προφορικά, τους κανόνες δικαίου που κανόνιζαν την ζωή τους. Πολλές φορές η θρησκεία υπήρξε η μήτρα που γέννησε ο,τι αναγνώρισαν αργότερα οι άνθρωποι ως αξίες. Η σχέση της θρησκείας με αυτό που ονομάζουμε σήμερα ανθρώπινα δικαιώματα είναι, σύμφωνα με τα παραπάνω, πολύ στενή και συχνά αμφίδρομη. Η θρησκευτική αφήγηση διεκδικώντας λόγο για τα μεγάλα της ζωής, την ίδια τη ζωή και το θάνατο, νοηματοδοτεί τον άνθρωπο. Στα πλαίσια αυτού του νοήματος ο άνθρωπος εκφράζει τον εαυτό του, διεκδικεί και προστατεύει αυτή την έκφραση και συμμορφώνεται με όσα εντέλλεται ο Θεός. Έτσι, εφ’ όσον η ζωή χαρίζεται από ένα κοινό για όλους δημιουργό ή μια πρώτη αιτία, η Θρησκεία γεννά και οριοθετεί την ιδέα που αργότερα κατανοείται ως δικαίωμα. Και απ’ την άλλη πλευρά προέβαλε κάποτε ο άνθρωπος στο θρησκευτικό πάνθεο που δημιουργούσε, ο,τι κατανοούσε ως «ανθρώπινο δικαίωμα», κατασκευάζοντας θεούς κατ’ εικόνα και ομοίωσή του. Έτσι αυτές οι αρχές που διέπουν τη συμβίωση σε μια αρχέγονη κοινότητα, επηρεάζουν και διαμορφώνουν τη Θρησκεία αυτής της κοινότητας».

Επεσήμανε, επίσης, ότι «στην πορεία οι έννομες τάξεις, τα κράτη και οι κοινωνίες αναδέχθηκαν όλο αυτή την αμφίδρομη νοηματοδότηση και προέκυψε ένα αξιακό σύστημα, για το οποίο χύθηκε και μελάνι και αίμα. Με την εκκοσμίκευση, του δυτικού τουλάχιστον κόσμου, το αξιακό αυτό σύστημα και η έννοια του ανθρώπινου δικαιώματος διεκδικεί να παραμένει σε ισχύ, ενώ η θρησκεία απομακρύνεται από το προσκήνιο», υπογραμμίζοντας, άλλωστε, πως «στις μέρες μας, με την παγκοσμιοποίηση, τη μεγάλη μετακίνηση πληθυσμών και τη ρευστότητα των κριτηρίων για το Θεό και τον άνθρωπο ο προβληματισμός αγγίζει τα θεμέλια των δυτικών κοινωνιών, τις βασικές τους αξίες και παραδοχές, τις έννομες τάξεις και την αυτονόητη ως σήμερα οργάνωση της ζωής. Το θέμα έχει ιστορικό, φιλοσοφικό και θεολογικό ενδιαφέρον πολύ μεγάλο».

Αμέσως μετά τους χαιρετισμούς πραγματοποιήθηκε ομιλία αφιερωμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων όσοι επλήγησαν από φυσικές καταστροφές και ανθρωπιστικές κρίσεις ανά την υφήλιο κατά τα τελευταία έτη.

Συγκεκριμένα τη συμβολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο πεδίο της πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων παρουσίασε ο καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας πρόεδρος του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Ε.Κ.Π.Α. και πρόεδρος του οργανισμού αντισεισμικού σχεδιασμού και προστασίας του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων της Ελλάδος.

Στην συνέχεια ο Αρχιεπίσκοπος ευλόγησε την πρωτοχρονιάτικη Βασιλόπιτα των προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας.

Οι συνεδρίες της Πέμπτης 14 και Παρασκευής 15 Φεβρουαρίου 2019 θα διεξαχθούν ώρα 10:00-21:00 στο Αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης» του Ε.Κ.Π.Α. (Πανεπιστημίου 30).

Οι συνεδρίες του Σαββάτου 16 Φεβρουαρίου 2019 θα πραγματοποιηθούν, ώρα 10:00-17:00, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου «Κωστής Παλαμάς» του Ε.Κ.Π.Α. (Ακαδημίας 48 και Σίνα) και, ώρα 19:30-21:00, στο Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, όπου και η λήξη του Συνεδρίου.

Το συνέδριο θα διεξαχθεί στην Ελληνική και την Αγγλική γλώσσα.

Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης