Η ομιλία, η πρώτη μιας σειράς τριών ομιλιών που θα πραγματοποιήσει, δόθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» που οργανώνει ο Ιερός Ναός. Η επόμενη έχει οριστεί για την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου. Της ομιλίας προηγήθηκε Ιερά Παράκληση προς την Υπεραγία Θεοτόκο τη Βηματάρισσα, την Βατοπαιδινή, αντίγραφο της οποίας φυλάσσεται στο Ναό. Ο Άγιος Πορφύριος, όπως ανέφερε ο π. Δανιήλ, στους ανθρώπους που τον επισκέπτονταν και αντιμετώπιζαν αρρώστιες, πόνο, θλίψεις, δυσκολίες, προβλήματα τους επαναλάμβανε συνεχώς τον λόγο του Ιερού Χρυσοστόμου «μηδείς απογινωσκέτω». Κανείς, για κανέναν λόγο, ότι και αν τύχει, ότι κι αν συμβεί, δεν πρέπει να απογοητεύεται.
Δεν έχουμε κανένα περιθώριο, καμία αιτία και καμία αφορμή, για να οδηγηθούμε στην απογοήτευση. Αυτό τόνιζε διαρκώς σε όλους εκείνους τους πονεμένους που κουβαλούσαν το βάρος του προσωπικού τους σταυρού.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο Άγιος Πορφύριος χρησιμοποιούσε παραδείγματα μέσα από τη ζωή, για να δώσει κουράγιο, δύναμη και ελπίδα.
«Όπως τόνιζε ο Άγιος, δεν θα ζούμε ποτέ σε ιδανικές καταστάσεις. Κάθε μέρα θα έχουμε προβλήματα να μας απασχολούν. Όλα αυτά συμβαίνουν για έναν και μοναδικό λόγο. Αποτελούν την πνευματική μας γυμναστική, μας κάνουν πιο δυνατούς και πιο έμπειρους. Και συμπλήρωνε ότι, η απογοήτευση, η στενοχώρια και η μελαγχολία, τελικά φέρνουν αρρώστιες και προβλήματα.
Τι γίνεται όμως που τα προβλήματα μας χτυπούν την πόρτα και η ζωή μας είναι γεμάτη από δύσκολες καταστάσεις; Κι εδώ δίνει λύση ο Άγιος. Να μην είμαστε πολύ ευαίσθητοι. Όλα θέλουν μέτρο και τρόπο και κυρίως διάκριση.»
Τόνιζε επίσης ο Άγιος, ότι ξεπερνάμε την μελαγχολία μας, την απογοήτευσή μας, την θλίψη μας και μέσα από την εργασία. Προέτρεπε τους ανθρώπους να εργάζονται.
Κι όταν τελειώνουν την εργασία τους, να συνεχίζουν στο σπίτι μιαν άλλη εργασία. Την εργασία της νοεράς προσευχής, αυτού του τρόπου προσευχής που δεν αφήνει περιθώρια στον διάβολο να έρθει και να ρίξει τον άνθρωπο στην μελαγχολία,, στην απελπισία και τη στενοχώρια.
Ό Άγιος έλεγε, συνέχισε ο π. Δανιήλ, πως όταν αμαρτάνεις, ότι κι αν κάνεις, να μην απελπίζεσαι, αλλά να μετανοείς, να εξομολογείσαι, να αγωνίζεσαι πάλι. Και να είσαι βέβαιος ότι ο Θεός θα δει τον αγώνα σου, θα μετρήσει τον κόπο σου και θα βρει και την παραμικρή, την ελάχιστη ευκαιρία για να σωθείς.
Ο κόπος μας δεν πάει χαμένος. Ακόμα κι ένα δάκρυ μετανοίας να κυλήσει από τα μάτια μας, κι αυτό θα το μετρήσει ο Θεός. Θα το ζυγίσει και θα το κάνει τόσο βαρύ, τόσο μεγάλο, ώστε να καταστεί ικανό να μας βάλει στον παράδεισο.
«Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε. Ο Χριστός είναι φίλος μας, λέει ο Άγιος. Μας αγαπάει, δεν μας φοβερίζει, δεν κρατάει στα χέρια του την κόλαση. Τόνιζε την φιλανθρωπία και την αγάπη του Θεού, για να πάρει εμπρός η σβησμένη μηχανή του απογοητευμένου ανθρώπου και να κάνει κάτι.
Μέσα στην Εκκλησία, δεν υπάρχει απελπισία. Με την χάρη των μυστηρίων και της εξομολογήσεως τα ξεπερνούμε όλα.
Εκεί που απελπιζόμαστε, ο Θεός στέλνει κάτι που δεν το περιμένουμε. Αρκεί να πιστεύουμε σε Αυτόν, να Τον αγαπάμε και να περιμένουμε. Όταν περιμένουμε, ο Θεός πάντα κάτι στέλνει.»
Η μελαγχολία, είναι εκείνος ο κλοιός του σατανά, που έρχεται και μας πολιορκεί. Μας βάζει στο μυαλό μας μια σκέψη. Και αρχίζουμε και σκεπτόμαστε ξανά και ξανά το ίδιο και δεν βγαίνει αυτή η σκέψη από το μυαλό μας. Τελικά γινόμαστε δούλοι αυτής της σκέψεως που μας οδηγεί στην απελπισία.
Τι λέει ο Άγιος να κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις; Να έχουμε ετοιμότητα αντίδρασης, να αντιστεκόμαστε και να αποκρούουμε την πολιορκία του σατανά.
Στην μελαγχολία μας ρίχνει και κάτι άλλο. Η αρρωστημένη θρησκευτικότητα μας. Η οποία υπαγορεύει δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη μας οδηγεί στον εγωισμό, επειδή έχουμε την αίσθηση ότι αφού πάμε στην Εκκλησία είμαστε ενάρετοι και καλοί χριστιανοί.
Η δεύτερη μας οδηγεί στην απογοήτευση. Διότι θεωρούμε τον εαυτό μας τον αμαρτωλότερο όλων και πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εμάς.
Και ολοκλήρωσε ο π. Δανιήλ τον λόγο του:
«Πολλοί άνθρωποι θλίβονται και στενοχωρούνται για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Προσέξτε, λέει ο Άγιος, ο κόσμος είναι πάντοτε ο ίδιος. Και την εποχή που ήρθε ο Χριστός, η ίδια κατάσταση υπήρχε. Όμως γεννήθηκε ο Θεός.
Και σήμερα, σ’ αυτήν την κατάσταση που είμαστε, να μην απελπιζόμαστε, κάποιο σχέδιο θα έχει ο Θεός για να λυτρωθούμε.
Ο Άγιος μας συμβουλεύει ότι για να θεραπευτούμε από την στενοχώρια, την απελπισία και την μελαγχολία, χρειάζεται να αγαπήσουμε τον Θεό. Όχι λίγο, όχι πολύ, αλλά σφόδρα. Και μιλάει για θείο έρωτα, που όταν έρθει στην ψυχή μας, όλα θεραπεύονται.»
Η ομιλία του π. Δανιήλ:
Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου / Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας Πειραιώς