Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος Βεροίας τέλεσε τρισάγιο στο ηρώο που βρίσκεται παραπλεύρως του Ναού.
Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου:
«Μέγας μέν Ἀντώνιος, ἀρχή Πατέρων, θεῖος δ᾽ Ἀθανάσιος ἔνθεον τέλος».
Μέ τούς στίχους αὐτούς ἐγκωμιάζει ὁ ἱερός συναξαριστής τόν ἑορταζόμενο σήμερα καί τιμώμενο, ἰδιαιτέρως ἐδῶ στή Μικρή Σάντα, μέγα ὅσιο τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ὅσιο Ἀθανάσιο τόν Ἀθωνίτη.
Τόν ἐγκωμιάζει παραλληλίζοντάς τον μέ τόν ὅσιο Ἀντώνιο, ὁ ὁποῖος ἀνεδείχθη μέγας διδάσκαλος καί στυλοβάτης τοῦ ὀρθοδόξου μοναχισμοῦ τῶν πρώτων αἰώνων. Καί αὐτό συμβαίνει, γιατί ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος ὑπῆρξε ὁ θεμελιωτής τοῦ μοναχισμοῦ στό Ἅγιο Ὄρος, ὑπῆρξε ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος οἰκοδόμησε μέ κόπους πολλούς καί δυσκολίες ἀνυπέρβλητες τήν ἀρχαιότερη καί μεγαλύτερη Μονή στόν Ἄθωνα, τή Μονή τῆς Μεγίστης Λαύρας, καί ἀγωνίσθηκε γιά νά κατοχυρώσει τά δικαιώματα τῶν Ἱερῶν Μονῶν καί τῶν μοναχῶν, ὥστε νά εἶναι σεβαστά ἀπό τήν κρατική ἐξουσία.
Ἡ προσφορά του αὐτή στόν ὀρθόδοξο μοναχισμό καί ἰδιαιτέρως στόν ἁγιορειτικό μοναχισμό ἀποδεικνύεται ἀκόμη μεγαλύτερη, ἄν σκεφθεῖ κανείς πόσες δυσκολίες ἀντιμετώπισε καί πόσες θυσίες ἔκανε γιά νά ἐπιτύχει αὐτό τό ὁποῖο ἐπέτυχε, γιά νά μεταβάλει δηλαδή ἕνα ὄρος ὑψηλό καί δύσβατο, ὅπως ὁ Ἄθως, σέ ἕνα ὄρος πνευματικό, σέ ἕνα ὄρος θείων ἀναβάσεων, σέ ἕνα ὄρος θείων μεταμορφώσεων, ἀλλά καί σέ ἕνα λειμώνα θείων ἀρετῶν.
Ἕνας ἄνθρωπος ἦταν ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος, καί ὅμως ἐπέτυχε τό δύσκολο αὐτό ἐγχείρημα. Ἕνας ἄνθρωπος ἦταν καί ὅμως κατόρθωσε νά ἀναμορφώσει ὄχι μόνο τό Ἅγιο Ὄρος ἀλλά καί τόν μοναχισμό τῆς ἐποχῆς του. Ἕνας ἄνθρωπος ἦταν καί ὅμως κατόρθωσε νά γίνει ὑπόδειγμα ἀλλαγῆς γιά τή ζωή χιλιάδων ἀνθρώπων, πού ἀκολούθησαν τό παράδειγμά του καί ἔζησαν τόν βίο τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἁγιότητος.
Πῶς ὅμως τό κατόρθωσε αὐτό ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος; Πῶς κατόρθωσε αὐτή τή μεγάλη ἀλλαγή;
Τήν κατόρθωσε, γιατί πρῶτα ἀπό ὅλα ἀγωνίσθηκε καί ἄλλαξε τόν ἑαυτό του καί τή ζωή του.
Καταγόταν ἀπό ἀριστοκρατική οἰκογένεια ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος. Ἦταν μορφωμένος καί ἦταν συνηθισμένος νά ζεῖ μέ ὅλες τίς ἀνέσεις τοῦ κόσμου. Εἶχε ὅλα ἐκεῖνα τά χαρίσματα καί τά χαρακτηριστικά πού τοῦ ἐξασφάλιζαν μία σταδιοδρομία λαμπρή καί μία ζωή εὐχάριστη.
Καί ὅμως ὁ ὅσιος δέν δελεάσθηκε ἀπό ὅλα αὐτά. Δέν ἐνέδωσε στίς προκλήσεις τοῦ κόσμου, τῆς δόξας καί τῶν τιμῶν του. Δέν ἄφησε τόν ἑαυτό του νά συσχηματισθεῖ μέ τόν κόσμο καί τήν ἁμαρτία. Πίστευε στόν λόγο τοῦ Κυρίου ὅτι τίποτε δέν ἔχει νά κερδίσει ὁ ἄνθρωπος, ἀκόμη καί ἄν κερδίσει ὅλο τόν κόσμο, ἄν χάσει τήν ψυχή του, καί ἀποφάσισε, ἀντί νά ἐπιδοθεῖ στήν ἐπιδίωξη τῆς δόξας, τοῦ πλούτου, τῶν ἐγκοσμίων τιμῶν, νά ἐπιδοθεῖ στόν ἀγώνα τῶν ἀρετῶν. Ἀποφάσισε νά ἀγωνισθεῖ γιά νά ζήσει σύμφωνα μέ τό θέλημα καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, νά κόψει τά πάθη του καί νά κατακτήσει τίς ἀρετές, πού θά τοῦ ἄνοιγαν τόν δρόμο γιά νά κερδίσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τήν αἰώνια ζωή.
Ἀποφάσισε νά ἀλλάξει τόν ἑαυτό του καί νά τόν μεταποιήσει ἀπό χοϊκό σέ πνευματικό, ἀπό γήινο σέ οὐράνιο. Ἀποφάσισε νά ἀλλάξει τή ζωή του, καί ἀπό ζωή σαρκική νά τήν μετατρέψει σέ ἀγγελική. Καί ἔτσι κατόρθωσε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, αὐτός πού ἦταν ἕνας ἄρχοντας, ἕνας ἀριστοκράτης, ὄχι μόνο νά ζήσει στίς δύσκολες καί ἀπαράκλητες συνθῆκες τοῦ Ἄθωνος, ἀλλά καί νά συγκεντρώσει κοντά του πλῆθος ἀνθρώπων πού εἶχαν τά ἴδια ἰδανικά, καί ἀκόμη νά ἀλλάξει τήν πορεία τοῦ Ἄθωνος ἀλλά καί χιλιάδων ἀνθρώπων.
Ἴσως, βέβαια, κάποιοι σκέφτονται ποιά σχέση ἔχουν ὅλα αὐτά μέ μᾶς καί τή ζωή μας.
Καί ὅμως ἔχουν, γιατί ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὁ κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς, ἐπιθυμεῖ ἀπό τή φύση του μία ἀλλαγή, μικρότερη ἤ μεγαλύτερη. Ὅλοι θέλουμε καί εὐχόμαστε νά ἀλλάξει ὁ κόσμος, νά ἀλλάξει ἡ κοινωνία μας πρός τό καλύτερο, καί ἀπογοητευόμαστε, ὅταν βλέπουμε ὅτι δέν ἀλλάζει, ὅτι δέν βελτιώνεται τίποτε.
Ἄν ὅμως θέλουμε πραγματικά νά ἀλλάξει κάτι στόν κόσμο μας, στήν κοινωνία μας, στίς σχέσεις μας μέ τούς ἀνθρώπους, τότε θά πρέπει νά προσπαθήσουμε νά ἀλλάξουμε πρῶτα ἐμεῖς. Νά ἀλλάξουμε τόν ἑαυτό μας, νά ἀλλάξουμε τή ζωή μας, νικώντας τίς ἀδυναμίες μας, τά ἐλαττώματά μας, τά πάθη μας, καί νά ζήσουμε τήν ἐν Χριστῷ ζωή, ὅπως τήν ἔζησε καί ὁ ἑορταζόμενος ὅσιος Ἀθανάσιος. Πολλές φορές ζητοῦμε ἀπό τούς ἄλλους νά ἀλλάξουν τή ζωή μας. Ζητοῦμε ἀπό τούς κυβερνῶντες, ἀπό τούς πρωθυπουργούς, ἀπό τούς προέδρους, ἀπό τούς βουλευτές νά ἀλλάξουν τή ζωή μας. Ἄν ἐμεῖς δέν ἀγωνισθοῦμε, ὁ κάθε ἕνας νά ἀλλάξει τήν προσωπική του ζωή, δέν θά ἀλλάξουμε καί τόν κόσμο. Γιατί ὁ καθένας μας φέρει εὐθύνη γι᾽ αὐτό τό ὁποῖο ζοῦμε. Καί ἄν ἀλλάξουμε τή ζωή μας, καί ἄν ἀλλάξουμε τόν ἑαυτό μας καί ἀποκτήσουμε «νοῦν Χριστοῦ», τότε θά ἀλλάξει σιγά-σιγά καί ὁ κόσμος.
Ἄς ἐμπνευσθοῦμε, λοιπόν, ἀπό τό παράδειγμα τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου πού τιμοῦμε σήμερα, καί ἄς τό ἀκολουθήσουμε. Δέν θά τόν ἀκολουθήσουμε γιά νά πᾶμε στό μοναστήρι, νά πᾶμε στό Ἅγιο Ὄρος ἤ σέ κάποιο μοναστήρι ἔξω, ὅπως ἔκανε ἐκεῖνος. Ὄχι. Ἐκεῖνος μποροῦσε νά τό κάνει, ὅπως τό κάνουν καί πολλοί ἄλλοι. Ἐμεῖς πρέπει νά ἀλλάξουμε τόν «ἔσω» ἑαυτό μας. Νά ἀλλάξουμε τά πάθη μας, τίς ἐπιθυμίες μας, νά φύγει ἀπό μέσα μας ἡ κακία, νά φωλιάσει ἡ ἀγάπη, ἡ φιλαδελφία, νά βλέπουμε τούς ἀδελφούς μας, ὅπως βλέπουμε τόν ἑαυτό μας. Μποροῦμε νά τό κάνουμε αὐτό; Νά δεῖτε πῶς θά ἀλλάξει ὁ κόσμος.
Ἄς εὐχηθοῦμε ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος νά μᾶς βοηθήσει ὅλους. Πρῶτα ἐμένα ἀλλά καί ὅλους ἐσᾶς. Ἀμήν.