Ο Σεβασμιώτατος Βεροίας στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Καί ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καί συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό».
Μία ἀπό τίς πιό γνωστές παραβολές τοῦ Κυρίου μας, τήν παραβολή τοῦ σπορέως, ὅρισε ἡ Ἐκκλησία μας νά ἀναγινώσκεται κατά τή σημερινή Κυριακή, ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στούς ἁγίους καί θεοφόρους πατέρες τῆς ἐν Νικαίᾳ συνελθούσης Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Ἡ Κυριακή αὐτή συμπίπτει φέτος μέ τήν ἡμέρα τῆς μνήμης ἑνός μεγάλου πατρός τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ὁποῖο τιμοῦμε ἰδιαιτέρως ἐδῶ στήν Πατρίδα, τῆς μνήμης τοῦ ἁγίου Φιλοθέου τοῦ Κοκκίνου, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, φίλου καί συνασκητοῦ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, τοῦ θαυματουργοῦ, ὁ ὁποῖος ἀσκήτευσε στή Σκήτη τῆς Βεροίας.
Καθώς ἡ παραβολή τοῦ σπορέως εἶναι γνωστή σέ ὅλους μας καί ἀκούσαμε τόν ἴδιο τόν Χριστό νά τήν ἑρμηνεύει στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, ἄς ἐπιχειρήσουμε νά διερευνήσουμε τή σχέση της μέ τή σημερινή Κυριακή καί τούς ἑορταζομένους ἁγίους Πατέρες.
«Καί ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καί συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό».
Ἕνα μέρος τοῦ σπόρου, τοῦ λόγου δηλαδή τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο σπείρει ὁ θεῖος Σπορεύς, ὁ Χριστός, ἔπεσε, ὅπως ἀκούσαμε, ἀνάμεσα σέ ἀγκάθια, καί καθώς μεγάλωσαν μαζί μέ τόν σπόρο τά ἀγκάθια, ἔπνιξαν τό φυτό πού φύτρωσε ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἔπνιξαν τήν πίστη, τήν ἀγάπη, τήν ταπείνωση καί ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές πού προέρχονται ἀπό τή σπορά τοῦ θείου λόγου στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων.
Τά ἀγκάθια, λέγει ὁ Χριστός, εἶναι οἱ μέριμνες τῆς ζωῆς, ἡ ἐπιδίωξη τοῦ πλούτου, τῆς προβολῆς καί τῆς δόξης. Εἶναι τά πάθη καί οἱ ἀδυναμίες πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος παρότι δέχεται τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί τόν πιστεύει καί ἐντάσσεται στήν Ἐκκλησία καί περιμένει κανείς νά εὐδοκιμήσει, στό τέλος ἀποτυγχάνει.
Αὐτό συνέβη μέ τούς αἱρετικούς εἰκονομάχους, οἱ ὁποῖοι χλεύαζαν τούς πιστούς γιά τόν σεβασμό καί τήν τιμή πού ἀπέδιδαν στίς ἱερές εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν ἁγίων, καί τούς κατηγοροῦσαν ὡς εἰδωλολάτρες.
Αὐτό συνέβη καί μέ τούς ἀρνητές τοῦ ἀκτίστου φωτός καί τῆς χάριτος πού δίδει ὁ Θεός σέ ὅσους ἀγωνίζονται νά καθάρουν τήν ψυχή καί τόν νοῦ τους καί προσπαθοῦν μέ τή νοερά καί ἀδιάλειπτο προσευχή νά ἑνωθοῦν μέ τόν Θεό.
Δέν ἦταν ξένοι πρός τήν Ἐκκλησία οἱ αἱρετικοί. Ἦταν μέλη της, ἦταν ἄνθρωποι πού εἶχαν δεχθεῖ τόν σπόρο τοῦ θείου λόγου καί εἶχε φυτρώσει μέσα στήν ψυχή τους τήν πίστη. Κάποιοι ἀπό αὐτούς ἦταν θεολόγοι, μοναχοί, ἱερεῖς καί ἀρχιερεῖς καί ὅμως πλανήθηκαν καί ἀπέκκλιναν ἀπό τήν ὀρθή πίστη, γιατί τά ἀγκάθια τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν καί παθῶν πού εἶχαν στήν ψυχή τους, τά ἀγκάθια τοῦ ἐγωισμοῦ, τῆς αὐτοπεποιθήσεως, τῆς φιλοδοξίας, τῆς προβολῆς, τά ὁποῖα δέν εἶχαν φροντίσει νά ξεριζώσουν, τήν κατέπνιξαν, καί δέν τούς ἐπέτρεψαν οὔτε καί νά κατανοήσουν τό σφάλμα τους, ὅταν τούς τό ὑπέδειξε ἡ Ἐκκλησία, γιά νά μετανοήσουν καί νά σωθοῦν.
Καί ἔτσι ἔκαναν τή δική τους παρέκκλιση ἀπό τήν ὀρθή πίστη αἱρετική διδασκαλία, πού εἶναι σάν ἀγκάθι μέσα στό γεώργιο τῆς Ἐκκλησίας καί ἐπιδιώκει νά ἀποπνίξει τήν εὐσεβῆ πίστη καί τήν θεοπαράδοτη ἀλήθεια, τήν ὁποία διδάσκει αἰῶνες κατ᾽ ἐντολή τοῦ Κυρίου μας ἡ Ἐκκλησία, σπείροντας τόν σπόρο τοῦ θείου λόγου στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων.
Καί θά μποροῦσαν οἱ αἱρετικές διδασκαλίες, τόσο τῶν εἰκονομάχων ὅσο καί ἐκείνων πού ἀρνοῦντο τό ἄκτιστο φῶς καί τή νοερά προσευχή, νά ἔχουν ἀποπνίξει τό θεῖο φυτό τῆς σωτηρίου πίστεως καί διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας, ἐάν δέν εὑρίσκοντο οἱ θεῖοι πατέρες τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐάν δέν εὑρίσκετο ὁ ἅγιος Φιλόθεος ὁ Κόκκινος, ὁ ὁποῖος συνεκάλεσε ὡς πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως τή Σύνοδο τοῦ 1368, μέ τήν ὁποία δικαιώθηκαν ὁριστικά οἱ Ἡσυχαστές τούς ὁποίους ὑπερασπιζόταν ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς, ὁ ὁποῖος ἀνακηρύχθηκε καί ἐπισήμως ἅγιος, καί καταδικάσθηκαν ὅσοι θεωροῦσαν κτιστό τό φῶς τῆς θείας Χάριτος, τό ὁποῖο κατηύγαζε τούς καθαρούς τῇ καρδίᾳ Ἡσυχαστές.
Ἑορτάζοντας, λοιπόν, καί τιμώντας καί ἐμεῖς σήμερα τόν ἅγιο Φιλόθεο τόν Κόκκινο, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, μαζί μέ τούς ἁγίους καί θεοφόρους πατέρες τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἄς ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας, γιά νά δοῦμε μήπως ὑπάρχουν μέσα καί στή δική μας ψυχή ἀγκάθια πού συμπνίγουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί δέν τόν ἀφήνουν νά καρποφορήσει. Ἄς ἐξετάσουμε τήν ψυχή μας, γιατί κάποιες φορές μπορεῖ νά ἀκοῦμε καί νά μελετοῦμε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, νά ἐκκλησιαζόμεθα ἤ ἀκόμη καί νά μετέχουμε στά ἱερά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, καί νά ἐφησυχάζουμε, γιατί νομίζουμε ὅτι κάνουμε ὅ,τι πρέπει νά κάνουμε. Ὅμως ἀπατώμεθα, γιατί οἱ ἀδυναμίες καί τά πάθη, πού μπορεῖ νά ἔχουμε στήν ψυχή μας, δέν μᾶς ἀφήνουν νά προοδεύσουμε πνευματικά καί μερικές φορές μπορεῖ νά μᾶς ἀπομακρύνουν καί ἀπό τήν Ἐκκλησία καί τήν ὀρθή πίστη της.
Γι᾽ αὐτό ἄς προσέξουμε καί ἄς ἐλέγχουμε τόν ἑαυτό μας συνεχῶς, ὥστε νά καθαρίζουμε τήν ψυχή μας μέ τόν ἀγώνα, μέ τή μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση, καί νά μήν ἀφήνουμε νά συμπνίγουν τά πνευματικά αὐτά ἀγκάθια τόν λόγο τοῦ Θεοῦ μέσα μας, προκειμένου νά τελεσφορεῖ καί νά φέρει «καρπόν πολύν» πρός σωτηρία τῶν ψυχῶν μας διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί διά τῶν πρεσβειῶν τῶν ἑορταζομένων ἁγίων καί θεοφόρων πατέρων τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Φιλοθέου τοῦ Κοκκίνου, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.