Εξουσία και Διακονία – Συγκλίσεις και Αποκλίσεις
«Η Εκκλησία δεν διεκδικεί καμία εξουσία και καμία δύναμη. Δύναμή της είναι η θυσιαστική της αγάπη και αυτό που ζητούμε και θέλουμε είναι ανεμπόδιστα και απρόσκοπτα να θυσιαζόμαστε και όχι να θυσιάζουμε, να διακονούμε και όχι να εξουσιάζουμε, να προσφέρουμε και όχι να παίρνουμε, να ξεκουράζουμε τον κάθε άνθρωπο, να αγαπάμε και να ενώνουμε» τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος κατά την ομιλία του στο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ στην Θεσσαλονίκη.
Ο Αρχιεπίσκοπος έφτασε στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο συνοδευόμενος από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμο, τον Πρωτοσύγκελλο της Αρχιεπισκοπής Αρχιμανδρίτη Συμεών Βολιώτη και τον Γενικό Διευθυντή της Αποστολής κ. Κωνσταντίνο Δήμτσα, ενώ παρέστησαν και οι Μητροπολίτες Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας και Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Ιωάννης. Τον Αρχιεπίσκοπο υποδέχθηκε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Γιώργος Πατούλης και τα μέλη του Δ.Σ.
Στην ομιλία του στο Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΕ με τίτλο «Εξουσία και Διακονία. Συγκλίσεις και Αποκλίσεις» ο Αρχιεπίσκοπος ανέφερε πως η εποχή μας καθιστά αναγκαίο τον διάλογο και την διαβούλευση μεταξύ προσώπων και θεσμών, κυρίως όταν τα προβλήματα που ταλανίζουν τον σύγχρονο κόσμο χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη συνθετότητα και πολυμορφία. «Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και υπό αυτό το πρίσμα ο λόγος της Εκκλησίας, ένας λόγος σαρκωμένος από δισχιλιετή και πλέον εμπειρία μέσα στην ιστορία της οικουμένης και συνάμα ένας λόγος έμπρακτος, διαρκώς δηλαδή φανερούμενος με έργα αγάπης και προσφοράς, μπορεί να αποτελέσει μία ουσιαστική συμβολή στις εργασίες ενός Συνεδρίου αιρετών εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης» υπογράμμισε ο Αρχιεπίσκοπος. Αναφέρθηκε, επίσης, στον θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης λέγοντας πως «κατά τον Θεμιστοκλή Τσάτσο ʺείναι ασφαλώς εκ των θεμελιωδεστέρων της Ελληνικής Δημοκρατίας και, ίσως, ο μάλλον εξυπηρετικός της δημοκρατικής υφής της ελληνικής πολιτείαςʺ. Ιδιαίτερα δε ο πρώτος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης, τον οποίο εκπροσωπείτε, θεσμός με σημαντικό ιστορικό βάθος μέσα στον συνταγματικό μας πολιτισμό, αποτελεί τον πιο άμεσο φορέα δημόσιας εξουσίας, καθώς βρίσκεται στην πλέον αδιαμεσολάβητη σχέση με τον λαό μας. Κάθε πολίτης της χώρας μας είναι συγχρόνως και δημότης ενός δήμου η μιας κοινότητας».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε ότι «οι τρεις πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η τοπική αυτοδιοίκηση περιγράφονται ρητά από το Σύνταγμά μας, στο άρθρο 102, και είναι:
α) Η οργανική αυτοτέλεια,
β) Η προσωπική αυτοτέλεια,
και γ) Η οικονομική αυτοτέλεια.
Επίσης το Σύνταγμα καθορίζει και το γενικό πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ Κράτους και τοπικής αυτοδιοίκησης. Σκοπός όλων αυτών των διατάξεων είναι η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων προς όφελος των πολιτών και της κοινωνίας».
Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι «αυτή η θεσμική εξουσία, όπως και κάθε άλλη συνταγματικά και δημοκρατικά αναγνωρισμένη και κατοχυρωμένη εξουσία μέσα στο πολιτειακό μας status, υπάρχει για να υπηρετεί τον άνθρωπο, τις ανάγκες του, τα προβλήματά του και να διασφαλίζει ποιότητα ζωής και ομαλές συνθήκες για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και για την ομαλή λειτουργία της κοινωνικής συμβίωσης», ενώ σημείωσε ότι κάθε άλλη στόχευση μιας θεσμικής εξουσίας αποτελεί εκτροπή, δημοκρατικό εκτροχιασμό, άκρως επικίνδυνο για τους πολίτες και την κοινωνία. Στον άνθρωπο όμως απευθύνεται και η Εκκλησία. Στον κάθε άνθρωπο ανεξαιρέτως. Στις ανάγκες του, στις αναζητήσεις του, στον πόνο του, στις δυσκολίες του, στα μεγάλα η μικρά ζητήματα της ύπαρξής του. Σε αυτόν τον άνθρωπο απευθύνεται ο Χριστός μας δίνοντας τους όρους και τα όρια, για να μπορέσει ο άνθρωπος να ζήσει την όντως ζωή, να αγαπήσει τον Θεό με όλη του τη δύναμη και τον πλησίον του σαν τον εαυτό του. Όλο το νόημα της ζωής, άρα και η φύση της Εκκλησίας, βρίσκεται σε αυτήν την προοπτική ζωής. Στην αγαπητική κοινωνικότητα και κινητικότητα τόσο στην κάθετη όσο και στην οριζόντια διάστασή της. Ένας κόσμος που μπορεί να στρέψει την ελευθερία του στην αγάπη προς τον Θεό και στην αγάπη προς τον άλλον άνθρωπο είναι η Εκκλησία» τονίζοντας ότι αυτό το στοιχείο διαφοροποιεί ουσιωδώς την Εκκλησία από οποιοδήποτε άλλο θεσμό του κόσμου τούτου, γι᾽ αυτό και πολλές φορές είναι δύσκολο σε πολλούς να καταλάβουν και να κατανοήσουν την Εκκλησία, και συγχρόνως πολύ εύκολο να την παρεξηγήσουν, να την δουν με επιφυλακτικότητα, να την αντιμετωπίσουν με καχυποψία.
Ο Αρχιεπίσκοπος προσέθεσε ότι «το πλαίσιο και τα όρια του ρόλου μας μέσα στην ζωή του κόσμου, μας τα έθεσε ο ίδιος ο Κύριός μας» και επεσήμανε, ότι η πολυεπίπεδη κρίση που μαστίζει τα τελευταία ιδίως χρόνια την πατρίδα μας, με την βαθειά οικονομική ύφεση και τα παρεπόμενά της, φανέρωσε με τον πλέον εμφαντικό τρόπο ότι «η Εκκλησία είναι στην κυριολεξία η τροφός αυτού του έθνους, η στοργική μάνα, η ανοικτή και ευσπλαγχνική αγκαλιά, το ʺπανδοχείονʺ της αγάπης, στο οποίο χωρούν οι πάντες και κυρίως οι πονεμένοι και αναγκεμένοι άνθρωποι, οι αναξιοπαθούντες, οι πτωχοί, οι άστεγοι, οι πρόσφυγες, όλοι οι ελάχιστοι αδελφοί του Κυρίου των οποίων πλήττεται η αξιοπρέπεια και διακυβεύεται πολλές φορές αυτό καθ’ εαυτό το δικαίωμα στην ζωή».
Μίλησε για τον φιλανθρωπικό οργανισμό της Αρχιεπισκοπής «ΑΠΟΣΤΟΛΗ», αλλά και τις επιμέρους δομές, όπως τα Γενικά Φιλόπτωχα Ταμεία των Ιερών Μητροπόλεων, τα χιλιάδες Ενοριακά Φιλόπτωχα Ταμεία, τα χιλιάδες Κέντρα Ενοριακής Αγάπης, τα ευαγή Ιδρύματα της Εκκλησίας που διακονούν με θυσιαστική αγάπη τον άνθρωπο.
Αυτή την στιγμή σε όλη τη χώρα λειτουργούν 3.738 μονάδες, ενώ το σύνολο των επωφελουμένων φθάνει τα 1.267.147 πρόσωπα. Το 2015 μόνο το ποσό που δαπανήθηκε από την Εκκλησία για το έργο της αγάπης έφθασε στα 126.041.801,73 Ευρώ. Μόνο στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, μέσα από τις ενορίες και τα προγράμματα της Αποστολής, έχουν διανεμηθεί τα τελευταία έξι (6) χρόνια 22.644.704 μερίδες φαγητού, οι οποίες προσφέρθηκαν σε ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας και εθνικότητας.
Στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, η οποία καλύπτει μία εδαφική δικαιοδοσία δεκατεσσάρων συνολικά δήμων λειτουργούν από την Εκκλησία 13 γηροκομεία, 5 Στέγες φιλοξενίας αστέγων, 3 Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, το Καρέλλειο Ίδρυμα της «Αποστολής» για το Alzheimer, το Ίδρυμα Κόκκορη με Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για παιδιά με σύνδρομο Down, το Κέντρο Στήριξης Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, η Εστία Ασυνοδεύτων Ανηλίκων Προσφύγων της «Αποστολής», το «Δημήτρειο» Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιού στο Μοσχάτο της «Αποστολής», δύο Κοινωνικά Φαρμακεία, Κοινωνικά Φροντιστήρια και πολλές ακόμη δομές και προγράμματα, όπως το μεγάλο πρόγραμμα διανομής πακέτων τροφίμων της «Αποστολής», τα προγράμματα για τις πολύτεκνες οικογένειες, τα προγράμματα διανομής ρουχισμού, τα προγράμματα της στήριξης των αστέγων και πολλά άλλα.
Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε στην συνεργασία με τους δήμους και στην λειτουργεία των Κοινωνικών Παντοπωλείων και Κοινωνικών Ιατρείων, ενώ μίλησε και για την άριστη συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, όπου περισσότεροι από 400 εθελοντές ιατροί παρέχουν την διακονία τους στο Ιατρείο της Κοινωνικής Αποστολής.
Αναφέρθηκε, επίσης, στο πρόγραμμα της Αποστολής που αφορά στους ανήλικους πρόσφυγες και σημείωσε ότι «η Εκκλησία μας, βλέπει τον άνθρωπο. Με αυτό το βλέμμα απευθύνεται σε κάθε θεσμό, σε κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, σε κάθε πρόσωπο, στον κάθε άνθρωπο καλής προαιρέσεως και προθέσεως, σε όλους ανεξαιρέτως, και ζητά σύγκλιση, συνεργασία, συνοδοιπορία, συναντίληψη και συναλληλία».
Μιλώντας για την ανάγκη και τα οφέλη της συνεργασίας τόνισε ότι «η ιστορία και η εμπειρία του καθενός από εμάς έχει αποδείξει ότι η συμπόρευση και η συνεργασία φέρνει ωφέλιμα αποτελέσματα, οικοδομεί κλίμα εμπιστοσύνης, ενότητας καί συμβάλλει στην πρόοδο» και έφερε παραδείγματα καλής συνεργασίας, αλλά προβλήματα που υπήρξαν από την έλλειψη αυτής.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Αρχιεπισκοπος υπογράμμισε ότι «πολλοί εσφαλμένα νομίζουν ότι η Εκκλησία διεκδικεί για τον εαυτό της μερίδιο εξουσίας. Νομοθετικής εννοούν; Εκτελεστικής εννοούν; Δικαστικής εννοούν; Δεν το διευκρινίζουν. Είναι και αυτό άλλωστε ένα ιδεολόγημα, όπως πολλά άλλα τα οποία ταλαιπώρησαν και στο παρελθόν και ταλαιπωρούν και σήμερα την πολύπαθη πατρίδα μας. Κι όμως η Εκκλησία μας δεν διεκδικεί καμία εξουσία και καμία δύναμη. Δύναμή της είναι η θυσιαστική της αγάπη και αυτό που ζητούμε και θέλουμε είναι ανεμπόδιστα και απρόσκοπτα να θυσιαζόμαστε και όχι να θυσιάζουμε, να διακονούμε και όχι να εξουσιάζουμε, να προσφέρουμε και όχι να παίρνουμε, να ξεκουράζουμε τον κάθε άνθρωπο, να αγαπάμε και να ενώνουμε».
Στην συνέχεια προβλήθηκε οπτικοακουστικό υλικό με το έργο και και τις δράσεις της Αποστολής, ενώ αμέσως μετά υπεγράφη μεταξύ ΚΕΔΕ και Αποστολής σύμφωνο για αμοιβαία συνεργασία και υποστήριξη στο σύνολο των δραστηριοτήτων για την παροχή κοινωνικής και ανθρωπιστικής βοήθειας και τον συντονισμό των δράσεων τους για την ανακούφιση χιλιάδων πολιτών, που λόγω της ανεργίας και της οικονομικής δυσχέρειας αντιμετωπίζουν πρόβλημα διαβίωσης. Ανασφάλιστοι, άστεγοι, αδύναμες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες πληθυσμού, θα βρουν την αναγκαία υποδομή, την εξειδικευμένη φροντίδα και την υπεύθυνη στήριξη μέσα από τη συνεργασία της ΚΕΔΕ με την ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Αντικείμενο του συμφώνου συνεργασίας είναι η θεσμοθέτηση και ο καθορισμός ενός πλαισίου συνεργασίας μεταξύ της ΚΕΔΕ και της ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών για την ανάπτυξη κοινής δράσης με στόχο όλοι όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα διαβίωσης να έχουν στέγη, τροφή, υγειονομική περίθαλψη, μέσα από την εξεύρεση πόρων και την αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ο κ. Πατούλης ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο για τη μέριμνα της Αρχιεπισκοπής, αλλά και τον κ. Δήμτσα για την καλή συνεργασία που έχουν με κοινό στόχο και σκοπό την ανακούφιση όσων έχουν ανάγκη.
Αποστολή: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Δημοσθένης Τσαβδαρίδης
