Φλωρίνης Ειρηναίος: Αποστολή της Εκκλησίας είναι η σωτηρία των ανθρώπων – Συνέντευξη στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Ο Φλωρίνης Ειρηναίος την «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
«Η Εκκλησία δεν διασπά την ενότητα, δεν εξερεθίζει τον κόσμο έναντι των θεσμών ούτε απευθύνει λόγο κατά προσώπων. Η Εκκλησία προσπαθεί να διαγνώσει τις αδυναμίες των κοσμικών αποφάσεων και τα εμπόδια που μπορεί να προκαλέσουν στη ζωή του ανθρώπου· προβάλλει το ευαγγέλιο έναντι στην εκκοσμίκευση του σύγχρονου κόσμου και την αποϊεροποίηση των αξιών και των ιδανικών», αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο μητροπολίτης Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας κ. Ειρηναίος στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας». Ο κ. Ειρηναίος αναφέρθηκε στο έργο της Εκκλησίας σε σχέση με την Πολιτεία, στις νεανικές δραστηριότητες της μητρόπολής του και στις προτεραιότητες που έχει θέσει ως τοπική Εκκλησία στο άμεσο μέλλον.
– Κ.τ.Ο.: Ποια είναι η πρώτη σας εντύπωση, οι πρώτες εικόνες που έχετε από μια ιστορική Μητρόπολη που αναλάβατε, με πλούσια πνευματική ιστορία και παράδοση;
– κ. Ειρηναίος: Κατ’ αρχάς, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκλησή σας για να συζητήσουμε και να επικοινωνήσουμε με τους αναγνώστες της εφημερίδας σας. Η Ιερά Μητρόπολις Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας είναι μια Μητρόπολη η οποία έχει μακριά ιστορική διαδρομή και μαρτυρία. Οι δύο τελευταίοι προκάτοχοί μου, ο μακαριστός Φλωρίνης κυρός Αυγουστίνος και ο Σεβασμιώτατος πρώην Φλωρίνης κ. Θεόκλητος, αγωνίστηκαν εξαιρετικά για την πνευματική αναγέννηση των πιστών της τοπικής μας Εκκλησίας και διαμόρφωσαν μια εκκλησιαστική κοινότητα με πίστη στον Θεό, αγάπη στον συνάνθρωπο και σεβασμό στον Επίσκοπο και τους ιερείς. Σας ομολογώ ότι από την πρώτη στιγμή της εκλογής μου, δέχτηκα από τον πιστό λαό της Φλώρινας, της Εορδαίας, του Αμυνταίου και των Πρεσπών ένα έντονο κύμα αγάπης, χαράς και σεβασμού προς τον νέο ποιμενάρχη με τηλεφωνήματα, μηνύματα, παρουσία στην εκλογή και τη χειροτονία μου. Όταν, αργότερα, ήρθα στη Μητρόπολη, γνώρισα και συνάντησα –και ακόμη συναντώ– ανθρώπους με σπάνια ευγένεια, χαμόγελο, ζεστασιά, πνευματικά καταρτισμένους, πρόθυμους για επικοινωνία, φιλόξενους, ανθρώπους που κατακλύζουν τους ναούς, επισκέπτονται τον Μητροπολίτη και συζητούν όταν με συναντούν στο δρόμο. Επίσης, συναντώ νέες και νέους με ερωτήματα, διάθεση διαλόγου, ανησυχίες, υπαρξιακούς προβληματισμούς, ενδιαφέροντα και στόχους στη ζωή τους. Όλα αυτά αποτελούν για εμένα χαρά και παράγοντα ενδυνάμωσης, ώστε να ανταποκριθώ στις ποιμαντικές μου ευθύνες και να βρίσκομαι πάντοτε δίπλα στην καθεμιά χριστιανή, τον καθένα χριστιανό και την αγαπημένη μας νεολαία για την οποία αγωνιζόμαστε ιδιαίτερα.
– Κ.τ.Ο.: Από την πρώτη στιγμή της ενθρόνισής σας, η αγάπη, η ταπείνωση και η ενότητα που σας διακρίνουν, έκαναν τον κόσμο να σας αγκαλιάσει. Πώς μπορούν αυτά να διατηρηθούν, όταν, πολλές φορές, η Εκκλησία πρέπει να εκφράσει το ευαγγελικό μήνυμα ακόμη και σε σύγκρουση με την Πολιτεία;
– κ. Ειρηναίος: Η αγάπη, η ταπείνωση και ενότητα χαρακτήριζαν τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και αποτελούν τον χαρακτήρα και παράλληλα τον τρόπο ζωής και δράσης κάθε ποιμένα της Εκκλησίας. Ειδικότερα στην εποχή μας, που η ευγένεια, η αγάπη, η ταπείνωση και η ενότητα όχι μόνο είναι δυσεύρετες αλλά συχνά κατακρεουργούνται, οι άνθρωποι αναζητούν αυτά που δεν βρίσκουν στη σύγχρονη κοινωνία, καταφεύγοντας στην Εκκλησία. Όπως σας ανέφερα νωρίτερα, τα ζητούμενα των ανθρώπων μας είναι ο δικός μας αγώνας και η δική μας πρόκληση. Σχετικά με το δεύτερο σκέλος της ερώτησης. Η Εκκλησία δεν έχει διάθεση σύγκρουσης ούτε επανάστασης ούτε εξέγερσης ούτε παραγοντισμού ούτε ξεφεύγει από το ρόλο της καλύπτοντας την Πολιτεία. Δεν έχουμε διακριτούς ρόλους; Αποστολή της ευνομούμενης Πολιτείας είναι η εξασφάλιση των συνταγματικών δικαιωμάτων των πολιτών. Αποστολή της Εκκλησίας είναι η διασφάλιση των προσώπων, που είναι εικόνες Θεού, και η σωτηρία, η θέωσή τους. Αντιλαμβάνεστε ότι τα πρόσωπα είναι ίδια, αλλά οι στόχοι είναι διαφορετικοί. Όμως, η Εκκλησία σε κάθε εποχή υψώνει τη φωνή του Ευαγγελίου, οι αλήθειες του οποίου έχουν διαμορφώσει πολιτισμό ποιότητας μέσω της ηθικής του Ευαγγελίου, η οποία αποτελείται από δύο μοναδικά χαρακτηριστικά: τον σταυρό και τη θυσιαστική αγάπη. Ακολουθούμε το παράδειγμα του Ιησού. Συνεπώς, η Εκκλησία δεν αντιδρά στην Πολιτεία, αλλά σε ό,τι κινείται εναντίον του ανθρώπινου προσώπου. Το πράττει αυτό χωρίς διακρίσεις και αστερίσκους, διότι είναι το καταφύγιο και η ανοιχτή αγκαλιά κάθε ανθρώπου που αποζητά τη γαλήνη. Η Εκκλησία δεν διασπά την ενότητα, δεν εξερεθίζει τον κόσμο έναντι των θεσμών ούτε απευθύνει λόγο κατά προσώπων. Η Εκκλησία προσπαθεί να διαγνώσει τις αδυναμίες των κοσμικών αποφάσεων και τα εμπόδια που μπορεί να προκαλέσουν στη ζωή του ανθρώπου· προβάλλει το ευαγγέλιο έναντι στην εκκοσμίκευση του σύγχρονου κόσμου και την αποϊεροποίηση των αξιών και των ιδανικών. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η Εκκλησία καλείται να κηρύξει τον Χριστό σε μια εποχή που η έννοια της πίστης –και ευρύτερα της θρησκείας– θεωρείται δήθεν παρωχημένη, με ρίζες στο σκοταδισμό, την χειραγώγηση του ανθρώπου και τον Μεσαίωνα ενώ, παράλληλα, ο προοδευτισμός και η αντιδραστική απομάκρυνση από παραδόσεις και σταθερές του κάθε πολιτισμού επιβάλλονται μανιωδώς ως λύση, αποτελώντας ήδη τάση, ‘’trend’’, όπως λέει η νεολαία μας. Αυτή είναι η δυσκολία της σύγχρονης ποιμαντικής, την οποία η Εκκλησία μεταβάλλει σε πρόκληση, κάνοντας, τελικά, πρόσκληση σε όλους να βρούμε τον εαυτό μας και να ακούσουμε τη φωνή του Θεού βαθιά στην ψυχή μας.
– Κ.τ.Ο.: Πώς είναι η καθημερινή ενοριακή ζωή στη Μητρόπολή σας; Υπάρχουν νεανικές δραστηριότητες; Συμμετέχουν οι νέοι σε αυτές;
– κ. Ειρηναίος: Όποτε επισκέπτομαι ναούς της Μητροπόλεως, κάποιες φορές, μάλιστα, επιτρέψτε μου να πω, «απρόοπτα, στα ξαφνικά», συναντώ πλήθος πιστών όλων των ηλικιών, πολλές νέες και πολλούς νέους. Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι βρίσκονται κοντά στην Εκκλησία και οι νέοι γνωρίζουν την ενορία τους. Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, πολλοί νέοι απουσιάζουν, κάποιοι δεν γνωρίζουν τίποτε περί ενορίας και Εκκλησίας, άλλοι δυσαρεστήθηκαν κάποια στιγμή από ένα γεγονός και απομακρύνθηκαν, άλλοι διστάζουν να ενταχθούν στην ενορία. Αρχικά, καλούμαστε ως ποιμένες και πατέρες να καταθέσουμε υγιή και ισχυρή μαρτυρία, να αγωνιστούμε, με κόπο και προσευχή, υπομονή, κατανόηση και διακριτικότητα, ώστε να γνωρίσουμε σε όλες και όλους την ενορία και την εκκλησία ως κοινότητα. Οι πρώτοι χριστιανοί ζούσαν ως μια κοινότητα. Είναι σημαντικό να μην θεωρούμε τον ναό ως ένα χώρο που γίνονται τελετές, ακούγεται μία ομιλία και έτσι τελειώνουν όλα, αλλά ως τον τόπο και την ευκαιρία της κοινής πνευματικής ζωής των πιστών, με συνέχεια στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, τις οικογένειες και τους φίλους μας και, τελικά, όλη την κοινωνία. Επανέρχομαι, λοιπόν, λέγοντας ότι στη Μητρόπολή μας πραγματοποιούνται ακολουθίες, ενοριακές κατηχητικές συνάξεις, συνάξεις φοιτητών, θεατρικές ομάδες, χορωδίες, χορευτικά σύνολα, λειτουργούν Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις για αγόρια και κορίτσια και υφίσταται το Κέντρο Νεότητας το οποίο έχει ευρύτερα οργανωτικό και συντονιστικό ρόλο στο έργο για τη Νεότητα. Οι δράσεις αυτές, στις οποίες συμμετέχουν εκατοντάδες παιδιά, έφηβοι, νέες και νέοι, υλοποιούνται με τη συμμετοχή εθελοντών, οι οποίοι προσφέρουν τη γνώση και την εμπειρία τους στην Εκκλησία, για να παρέχουμε στη νεολαία μας δυνατότητες συναναστροφής με την Εκκλησία και κοινωνικοποίησης μέσω δραστηριοτήτων που ωφελούν και αναπαύουν τα παιδιά μας. Βέβαια, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε υποδομές, δράσεις, ευκαιρίες και προγράμματα στα οποία θα συμμετέχουν περισσότεροι νέοι και το απελευθερωτικό μήνυμα της Εκκλησίας θα αγγίζει όλο και περισσότερες ψυχές. Πάντως, οι νέες και οι νέοι μας είναι πρόθυμοι, εφευρετικοί, ικανοί, θέλουν να δημιουργήσουν, συμμετέχουν σε δράσεις αλληλεγγύης, στοχεύουν στο ωφέλιμο, θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, γι’ αυτό οφείλουμε να σταθούμε δίπλα τους βοηθώντας τους να αποκτήσουν πρότυπα και να θέσουν στόχους.
– Κ.τ.Ο.: Ποια είναι η δική σας θέση αναφορικά με το ζήτημα της βάπτισης των υιοθετημένων παιδιών από τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια; Πρέπει να βαπτίζονται νήπια ή όταν ενηλικιωθούν;
– κ. Ειρηναίος: Το ζήτημα αυτό έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Η Εκκλησία έχει αποφανθεί επίσημα και συνοδικά για το ζήτημα της σύναψης «πολιτικού γάμου» μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και την τεκνοθεσία από αυτά. Είναι κατηγορηματικά αρνητική με τον ομοφυλόφιλο γάμο και την ομοφυλόφιλη γονεϊκότητα, επειδή οι δύο αυτές πρακτικές καταστρατηγούν τον θεσμό της οικογένειας, ανατρέπουν τη φυσική σύσταση της οικογένειας από άνδρα ως σύζυγο και πατέρα, γυναίκα ως σύζυγο και μητέρα και τα παιδιά και εισάγουν νέες αρχές με συζύγους του ίδιου φύλου και γονείς «α» και «β». Το ζήτημα του βαπτίσματος των παιδιών των ομοφυλόφιλων οικογενειών σε νηπιακή ή ενήλικη ηλικία, που θίξατε, είναι κάτι για το οποίο η Εκκλησία δεν έχει αποφανθεί. Φυσικά, το μυστήριο του βαπτίσματος, με τον νηπιοβαπτισμό που καθολικά ισχύει από τον 6ο αιώνα, είναι η εισαγωγή νέων μελών στην Εκκλησία και το σώμα του Χριστού, είναι η αρχή, η αφετηρία μας, και αποτελεί παραδεδομένη εντολή από τον Κύριο προς τους Αποστόλους: να γίνουν μαθητές όλα τα έθνη και να βαπτίζονται στο όνομα της Αγίας Τριάδος (Ματθ 28:19–20). Όμως, η Εκκλησία δεν είναι συνομοσπονδία τοπικών Εκκλησιών και ξεχωριστών φωνών. Η Εκκλησία της Ελλάδος θα αποφασίσει με Σύνοδο των Μητροπολιτών υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερωνύμου, με γνώμονα και μόνη στόχευση το όφελος των πιστών και την ενότητα της κοινωνίας.
– Κ.τ.Ο.: Ποιο είναι το μήνυμά σας σε όσους ετούτη την ώρα διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη και ποιες οι προτεραιότητές σας τη νέα χρονιά;
– κ. Ειρηναίος: Θα απαντήσω πρώτα στη δεύτερη ερώτησή σας. Πρωτίστως, αποστολή και προτεραιότητά μου είναι να ζήσω τον Χριστό, ώστε να μπορώ να τον εκφράσω στον άνθρωπο και να μεταδώσω το μήνυμα του ευαγγελίου του και της σωτηρίας στον κόσμο. Αυτή είναι, άλλωστε, η αποστολή μας ως Εκκλησίας, ως ποιμένων και αποτελεί τον λόγο της ύπαρξής μας. Παράλληλα, όμως, καλούμαστε να απαλύνουμε τον ανθρώπινο πόνο και τη δυσκολία. Πρώτα ο Θεός, η Ιερά Μητρόπολή μας έχει θέσει στόχους και προτεραιότητες όχι μόνο για τη νέα χρονιά αλλά και για τα επόμενα χρόνια, με σκοπό την προετοιμασία και την οργάνωση για την επίτευξής τους. Προβήκαμε, λοιπόν, σε ενέργειες για την εξασφάλιση δομών για τους νέους και τους πάσχοντες συνανθρώπους μας, ώστε να δώσουμε την ευκαιρία και τη δυνατότητα στους ανθρώπους να λαμβάνουν παροχές στις οποίες δεν έχουν πρόσβαση. Στοχεύουμε στην οργάνωση και την αναβάθμιση δομών και δράσεων που διακονούν τον άνθρωπο σε όλα τα ηλικιακά στάδια της ζωής του και προασπίζουν την ιερότητα και τη μοναδικότητα του ανθρώπινου προσώπου. Εγώ δεν έχω έρθει στη Μητρόπολη για να εκπληρώσω κάποια θητεία. Δεν χρειάζεται βιασύνη. Οι πιστοί θα δούνε το έργο το οποίο θα πραγματοποιείται, γιατί το έργο παράγεται από συνολικά από την τοπική Εκκλησία. Οι πιστοί μας συμμετέχουν σε αυτό με την προσευχή τους και συμβάλλουν με την υποστήριξή τους.
Κλείνοντας, τη συζήτησή μας, πριν από ημέρες γιορτάσαμε τους Τρεις Ιεράρχες. Στο μήνυμά μας προς τους μαθητές και του εκπαιδευτικούς αναφέραμε –και επαναλαμβάνουμε σήμερα– ότι ζούμε στην εποχή των συγκεχυμένων σκοπών, της συζήτησης για τον μετα-άνθρωπο και τον μετα-ανθρωπισμό, του στείρου δικαιωματισμού, της απαλοιφής κάθε έννοιας που αναφέρεται στον Θεό, την έμφυτη τάση του ανθρώπου να επικοινωνεί με τον Θεό, την πνευματικότητα και την πίστη, παρατηρείται το τέλος της παραδοσιακής ανθρωπολογίας και η τοποθέτηση των χριστιανικών αρχών στο κρεβάτι του Προκρούστη. Τα ζητήματα αυτά είναι η πηγή όλων των σύγχρονων προβλημάτων, οντολογικών, κοινωνικών, ηθικών, υπαρξιακών, οικονομικών. Δεν είναι θλιβερό να διαβάζουμε καθημερινά για φόνους ανθρώπων, αδικίες, απάτες, ληστείες, επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος αγωνίζεται για πρόοδο, αλλά ξεχνά ότι προέχει η πνευματική καλλιέργεια; Καθημερινά διαπιστώνουμε ότι καταπατάται ο σεβασμός στο πρόσωπο του αδελφού από ανθρώπους που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναρωτιόμαστε γιατί συμβαίνει; Η μάχη αυτή στοχεύει μοναδικά στην ικανοποίηση των αναγκών μας και όχι στην ωφέλεια του αδελφού μας. Επιζητούμε την ελευθερία μας υποδουλώνοντας τους αδελφούς μας. Ανακάλεσα αυτές τις σκέψεις, για να αφήσω στις αγαπητές αναγνώστριες και τους αγαπητούς αναγνώστες σας όχι κάποιο μήνυμα, αλλά ένα πρότυπο: τις οικογένειες των Τριών Ιεραρχών. Οικογένειες οι οποίες κράτησαν τις παραδοσιακές αρχές, την πίστη στον Χριστό, την αγάπη στον συνάνθρωπο, τον σεβασμό στην παράδοση, παράλληλα τη μόρφωση και τη γνώση των παιδιών τους, τα οποία έγιναν Οικουμενικοί Διδάσκαλοι. Να ακολουθήσουμε το πρότυπο της εν Χριστώ αγωνιζόμενης οικογένειας, που διδάσκει την αγάπη, την ταπείνωση και την ενότητα.
