Η Μονή βρίσκεται στις δυτικές παρυφές του Υμηττού, λίγο πιο πάνω από τον οικισμό Παπάγου και κοντά στο Δημοτικό Κοιμητήριο.
Η Μονή είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο και υπάγεται εκκλησιαστικά στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Εορτάζει στις 26 Σεπτεμβρίου (Μετάσταση Αγίου Ιωάννου Θεολόγου) και στις 8 Μαΐου (ανάμνηση του θαύματος της αγία κόνεως εκ του τάφου του Αγίου Ιωάννου).
Για την χρονολογία ανεγέρσεως της Ιεράς Μονής υπήρξε έντονη διχογνωμία μεταξύ των διακεκριμένων αρχαιολόγων του 20ου αιώνος μ.Χ. εξαιτίας της πλήρους ανυπαρξίας γραπτών πηγών για αυτήν.
Παλαιότερα ήταν τόσο έντονη η πεποίθηση ότι η Ιερά Μονή ανήκει στα βυζαντινά μνημεία, που ολόκληρο το οικοδομικό συγκρότημα κηρύχθηκε «προέχον βυζαντινό μνημείο» με αντίστοιχο Βασιλικό Διάταγμα του 1921 . Όμως, το γεγονός ότι τα λοιπά κτίσματα του Μοναστηριού – τράπεζα, εστία, οψοφυλάκιο πύργος-, καθώς και οι διασωθείσες αγιογραφίες εσωτερικά του Ναού είναι Μεταβυζαντινής περιόδου, ώθησαν τους σύγχρονους αρχαιολόγους να κατατάξουν και το Καθολικό στα Μεταβυζαντινά Μνημεία.
Πάντως τις πρώτες σποραδικές γραπτές μαρτυρίες εν είδη απλής αναφοράς για το Μοναστήρι συναντούμε σε πηγές του 17ου αιώνος μ.Χ..
Είναι η εποχή που η Ιερά Μονή αρχίζει σιγιά- σιγά να παρακμάζει, ενώ κατά τον 18ο αιώνα μ.Χ. (από το 1.702 μ.Χ. και εντεύθεν) και για τον λόγο αυτόν προσαρτήθηκε στην Ιερά Μονή Πετράκη ως μετόχι της. Αργότερα και για ένα χρονικό διάστημα και μετά η Ιερά Μονή φέρεται να σταμάτησε να λειτουργεί.
Η επαναλειτουργία της Μονής ως γυναικείο ησυχαστήριο συνέβη μόλις κατά το έτος 1942, για να μετατραπεί τελικά σε κοινοβιακή Ιερά Μονή περίπου τριάντα χρόνια αργότερα το 1971. Η γυναικεία αδελφότητα που εγκαταστάθηκε τότε, ανακαίνισε πλήρως το Μοναστηριακό συγκρότημα, αναγείροντας παράλληλα ατυχώς νέες ακαλαίσθητες κατασκευές, προς εξυπηρέτηση των αναγκών τους.
Η παράδοση λέει ότι όταν σπούδαζε ο Μέγας Βασίλειος στην Αθήνα μελετούσε εδώ, γεγονός που προσδίδει ξεχωριστό κύρος στη Μονή.
Σε έγγραφο του έτους 1722 αναφέρεται η πώληση της περιοχής της Ιεράς Μονής στην Ιερά Μονή Πετράκη . Στην συνέχεια η Ιερά Μονή σταμάτησε να λειτουργεί για αρκετά χρόνια.
Από στοιχεία απογραφής του έτους 1896 προκύπτει ότι ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Πεντέλης . Την 10η Φεβρουαρίου του έτους 1942 ( εορτή του Αγίου Χαραλάμπους ) , η γερόντισσα Μαρτίνου Μαγδαληνή επαναλειτούργησε την Ιερά Μονή σαν γυναικείο Ησυχαστήριο για να επισημοποιηθεί σαν Ιερά γυναικεία κοινοβιακή Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου – Παπάγου αργότερα το έτος 1971.