Ιερά Μονή Γενεσίου της Παναγίας της Δαδιάς
Στο μονοπάτι έξω από το μοναστήρι, υπάρχει μια βρύση που μια παλιά επιγραφή λέει ότι κατασκευάστηκε το 1727 «δια συνδρομής της συντεχνίας των τσίφτηδων», δηλαδή των γεωργών της περιοχής. Είναι η μοναδική αναφορά στον ελλαδικό χώρο, που μιλά για ύπαρξη συντεχνίας «μαϊστόρων» γεωργών.
Το μοναστήρι στη Δαδιά, λίγα χιλιόμετρα από το Σουφλί, θεωρείται από τα πιο ιστορικά της περιοχής. Η μονή βρίσκεται σε πλήρη άνθιση το 1850. Το 1912 ανατινάσσεται από Τούρκους και 14 χρόνια αργότερα αυτοδιαλύεται λόγω οικονομικών δυσχερειών. Το 1974 μετατρέπεται σε στρατόπεδο. Το 1995 ο Στρατός αποχωρεί και ένα χρόνο αργότερα άρχισε η ανασυγκρότηση της μονής, η οποία ολοκληρώθηκε το 2010.
Από τα βυζαντινά χρόνια εμφανίζεται ο Μοναχισμός στην περιοχή Δαδιά με την ανέγερση κατά πάσα πιθανότητα μοναστηριού, Νοτιοδυτικά της σημερινής μονής, στη θέση «Τ’ Αη Γιώργη το χωράφι».
Παρά τη θέση που κατείχε το μοναστήρι, αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και λόγω των πολλών χρεών υπενοικιάζονταν σε άλλες μονές, κυρίως του Αγ. Όρους.
Η πιο δύσκολη χρονιά για τη μονή φαίνεται πως είναι το 1912, αφού Τούρκοι ανατίναξαν το καθολικό της Μονής και εξεδίωξαν τον ηγούμενό της για λόγους εκδίκησης, επειδή κάποιοι Έλληνες και Βούλγαροι έσφαξαν κατοίκους σε παρέβριο τουρκικό χωριό. Από την ανατίναξη καταστράφηκε ολοσχερώς το εσωτερικό του ναού και έμειναν μόνον οι πέτρινες κολώνες.
Ο εκδιωχθείς όμως ηγούμενος επέστρεψε στη Μονή μετά από 8 χρόνια, (1920) και παρέμεινε σ΄αυτήν μέχρι το 1926, οπότε και η μονή διαλύεται…
Από την καταστροφή διασώθηκαν κάπου 15 εικόνες, φιλοτεχνηθείσες στην περίοδο 1818-1885. Μία από αυτές είναι η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας που κοσμεί το καθολικό κι᾿ η άλλη του Αγίου Γεωργίου\(1858) που είναι αφιέρωμα ενός τούρκου Λήσταρχου!
Η ανασύσταση της Μονής έγινε στα 1960. Παρόλο που το καθολικό της μονής ανατινάχτηκε, αρκετές εικόνες σώθηκαν σε σχετικά καλή κατάσταση. Μία από αυτές, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου έχει γραμμένο πάνω της στα ελληνικά και στα τούρκικα το εξής:
«Δια συνδρομής και δαπάνης του κυρίου Χαλίλ Αγά από Καρατζά Χαλίλ Κιόι, έτος 1858 και τουρκιστί έτος 1274». Για την εικόνα αυτή υπάρχει η εξής ιστορία:
«Ο Χαλήλ άγας Πατζιόγλου ήτο αρχιληστής και με την συμμορίαν του ελυμαίνετο την επαρχίαν Σουφλίου, έχων ορμητήριον και καταφύγιον απόρθητον τας βουνοκορφάς, τας μεταξύ Λυκόφης, Δαδιάς και άνω. Συχνά την νύκτα μετέβαινε εις την πλησίον Μονήν Δαδιάς και εκβιαστικώς εφωδιάζετο με τα απαιτούμενα τρόφιμα και άλλα χρειώδη. Υπεσχέθη λοιπόν εις τον τότε ηγούμενον, ότι θα κατασκευάση την εικόνα του τόσον τιμωμένου και υπό των Τούρκων Αγίου Γεωργίoυ (Xεντιρλέζ) εις πρώτην ευκαιρίαν, δηλαδή με τα χρήματα τoυ πρώτου που θα συνελάμβανε. Έτυχε λοιπόν την άλλην ημέραν να συναντήση εις τον δρόμον της Δαδιάς τον εκ Διδυμοτείχου έλληνα πραγματευτήν Χατζίογλου, όστις εγύριζε τα χωρία εκείνα πωλών ψιλικά, πανία και τα τοιαύτα έχων αυτά φορτωμένα εις μουλάρι. Τον εσταμάτησε, τον έψαξε δια χρήματα και, επειδή δεν εύρε τίποτε επάνω του, ήρπασε με θυμόν την σκούφια της κεφαλής του και την εκτύπησε κατά γης. Προς δυστυχίαν του πραγματευτού ηκούσθη ο κρότος 4-5 χρυσών λιρών, τας οποίας δια τον φόβον των ληστών είχε ραμμένας εις την σκούφια του. Ο Χαληλ άγας τας έλαβε και με αυτάς παρήγγειλε την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η οπoία φέρει το όνομα του δωρητού».
Στο μονοπάτι έξω από το μοναστήρι, υπάρχει μια βρύση που μια παλιά επιγραφή λέει ότι κατασκευάστηκε το 1727 «δια συνδρομής της συντεχνίας των τσίφτηδων», δηλαδή των γεωργών της περιοχής. Είναι η μοναδική αναφορά στον ελλαδικό χώρο, που μιλά για ύπαρξη συντεχνίας «μαϊστόρων» γεωργών.
Ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή που πέρασε από την περιοχή το 1667, αναφέρει ότι στο μονοπάτι μεταξύ Λυκόφης και Ι. Μ. Δαδιάς, υπήρχε μια πηγή που κάθε σαράντα χρόνια, ανήμερα της παράδοσης του Κορανίου στους ανθρώπους, τη λεγόμενη νύχτα του Καδήρ, έβγαζε «γάλα» («μέχρι πρωίας ρέει γάλα»!) Αυτή την πηγή οι ντόπιοι την ονομάζουν σήμερα «Παρδαλή Βρύση».
