Με ένα κοινό ανακοινωθέν δεκαπέντε θέσεων, στις οποίες συμφώνησαν κυβέρνηση και Εκκλησία της Ελλάδας, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την επίτευξη της «ιστορικής», όπως την αποκάλεσε, συμφωνίας για τον «εξορθολογισμό των σχέσεων κράτους και Εκκλησίας».
Η συμφωνία μπορεί να είναι μεταξύ του ελληνικού κράτους και της Εκκλησίας της Ελλάδος, ωστόσο είναι ξεκάθαρο πως Αλέξης Τσίπρας και Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος συνέβαλαν αποφασιστικά στο να γίνει πράξη αυτή η συμφωνία.
Ή για να ακριβολογούμε, στο να μπουν οι βάσεις για αυτή τη συμφωνία. Διότι αφενός υπάρχουν αρκετά σημεία που χρήζουν… διευκρινίσεων, ενώ αφετέρου η συμφωνία μένει να επικυρωθεί. Και είναι βέβαιο πως για να γίνει αυτό θα επιστρατευτούν συνταγματολόγοι, νομικοί κλπ.
Σε ένα από τα κυριότερα σημεία, ο Αλέξης Τσίπρας διεμήνυσε πως πλέον οι κληρικοί δεν θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ ένα άλλο πολύ σημαντικό κομμάτι είναι η δημιουργία του «Ταμείου Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας».
«Βρισκόμαστε μπροστά σε μία συμφωνία ιστορικού χαρακτήρα», σημείωσε ο πρωθυπουργός, κ. Αλέξης Τσίπρας, υπογραμμίζοντας παράλληλα: «Μετά από έναν ειλικρινή διάλογο που διεξήχθη σε κλίμα κατανόησης και σεβασμού, έχουμε την δυνατότητα να προχωρήσουμε σε συναινετικές πρωτοβουλίες για τον εξορθολογισμό των σχέσεών μας.
Ο Αλ. Τσίπρας διαβεβαίωσε τον Αρχιεπίσκοπο ότι η επικείμενη Συνταγματική Μεταρρύθμιση και ειδικότερα οι αλλαγές που αφορούν στο ‘Αρθρο 3, έχουν στόχο να αναβαθμίσουν το διακριτό ρόλο της Eκκλησίας, ενισχύοντας την αυτονομία της, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημαντική προσφορά της στη γέννηση και διαμόρφωση της ταυτότητας του ελληνικού κράτους.
Η διακηρυκτική αρχή της θρησκευτικής ουδετερότητας του ελληνικού κράτους διασφαλίζει αφενός μεν τους διακριτούς ρόλους μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας, αφετέρου, δε, εγγυάται τη μεταξύ τους συνεργασία στα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, επεσήμανε ο Πρωθυπουργός.
«Και προφανώς, αυτή η αρχή δεν έρχεται σε καμία αντίθεση με τις μακραίωνες παραδόσεις του λαού μας και ούτε βέβαια έχουν και καμία βάση όσα αστεία, κωμικοτραγικά θα έλεγα, έχουν ορισμένοι ψευδώς και σκοπίμως διαδώσει τις τελευταίες ημέρες περί επικείμενης δήθεν αποκαθήλωσης των ιστορικών συμβόλων, του Σταυρού από την ελληνική σημαία και από τα εθνικά μας σύμβολα», ανέφερε ο κ. Τσίπρας.
Όλα όσα δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος
Με ένα «ευχαριστώ» τόσο του ιδίου του προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας Ιερωνύμου, όσο και της συνοδείας του προς τον πρωθυπουργό, άρχισε τις δηλώσεις του ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος μετά τη συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο κ. Ιερώνυμος υπογράμμισε ότι είναι μύθος τα περί αμύθητης περιουσίας της Εκκλησίας, ενώ παράλληλα τόνισε ότι βρήκε ανταπόκριση στα ερωτήματά του. Εν συνεχεία επεσήμανε ότι η Εκκλησία θα γίνει πιο λειτουργική, υπηρέτης και διάκονος του θελήματος του λαού και υπογράμμισε ότι «θα προχωρήσουμε σε πνεύμα αυτοτέλειας και συνεργασίας».
Επανέλαβε τις ευχαριστίες του προς τον Αλέξη Τσίπρα «για τις πρωτοβουλίες και τις θέσεις σας» αλλά και «γιατί αφήνετε το προοίμιο του Συντάγματος, όπως το έφτιαξαν οι πατέρες μας».
Ο προκαθήμενος ης Ελλαδικής Εκκλησίας ενημέρωσε ότι «η Διαρκής Ιερά Σύνοδος μας έδωσε την εξουσιοδότηση για τη συμφωνία και θα την ενημερώσουμε αύριο», ενώ εν κατακλείδι χαρακτήρισε μικρότητες όσα ακούστηκαν αυτές τις μέρες περί αφαίρεσης του σταυρού από τη σημαία και αλλού.
«Σας ευχαριστώ για τις πρωτοβουλίες και τις θέσεις σας. Σας ευχαριστούμε διότι είστε συντελεστής σ’αυτή την ιστορική στιγμή σ’ αυτό το μεγάλο γεγονός που η Εκκλησία θα αισθάνεται όχι ότι γίνεται πιο πλούσια, δεν την ενδιαφέρει αυτό, αλλά ότι γίνεται πιο λειτουργική στην πραγματοποίηση των οραμάτων που έχει.
Βρήκα ανταπόκριση στα ερωτηματικά μου και θέλω να σας ευχαριστήσω και στο συγκεκριμένο θέμα για το οποίο απόψε συναντηθήκαμε θα μας βρείτε στενούς συνεργάτες.
Πιστεύω ότι όλοι κρινόμαστε από αυτό που εκπέμπουμε και αυτή η συμφωνία εκπέμπει την πρόθεσή μας να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά σεβόμενοι ο ένας τον άλλο.
Θα προχωρήσουμε σε ένα πνεύμα αυτοτέλειας και συνεργασίας. Να γίνει η Εκκλησία περισσότερο διάκονος του θελήματος του λαού» ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος».
Τέλος, ο Μακαριώτατος σημείωσε ότι θα συγκληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, προκειμένου να εγκρίνει αυτή τη συμφωνία, εξέφρασε, ωστόσο, παράλληλα την πεποίθησή του ότι οι Ιεράρχες δε θα έχουν αντίθετη άποψη.
Το κοινό ανακοινωθέν περιλαμβάνει:
1)Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι μέχρι το 1939 οπότε εκδόθηκε ο αναγκαστικός νόμος 1731 απέκτησε εκκλησιαστική περιουσία έναντι ανταλλάγματος που υπολείτεται της αξίας της.
2) Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι ανέλαβε τη μισθοδοσία του κλήρου ως ένα ευρείας έννοιας αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία
3) Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία αναγνωρίζουν ότι οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και ως εκ τούτου διαγράφονται από τα μητρώα.
4) Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα καταβάλει ετησίως στην Εκκλησία ποσό αντίστοιχο με το σημερινό κόστος, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις μισθολογικές μεταβολές του Ελληνικού Δημοσίου.
5) Η Εκκλησία παραιτείται έναντι κάθε άλλης αξίωσης για την εν λόγω εκκλησιαστική περιουσία
6) Η ετήσια επιδότηση θα καταβάλλεται σε ειδικό ταμείο και προορίζεται αποκλειστικά για τη μισθοδοσία η οποία θα γίνεται με αποκλειστική ευθύνη της Εκκλησίας και σχετική εποπτεία των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών
7) Με τη Συμφωνία διασφαλίζεται ο σημερινός αριθμός των οργανικών θέσεων κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και ο σημερινός αριθμός των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος
8) Πιθανή επιλογή για αύξηση του αριθμού των κληρικών δεν δημιουργεί απαίτηση αύξησης του ποσού της επιδότησης
9) Ελληνικό Δημόσιο και Εκκλησία αποφασίζουν για τη σύσταση Ταμείου Αξιοποίησης της εκκλησιαστικής περιουσίας
10) Το Ταμείο θα έχει πενταμελές διοικητικό συμβούλιο. Δύο μέλη θα ορίζονται από την Εκκλησία, δύο μέλη από την κυβέρνηση και ένα μέλος θα διορίζεται από κοινού
11) Το Ταμείο αξιοποίησης θα αναλάβει τη διαχείριση και αξιοποίηση των από το 1952 και μέχρι σήμερα αμφισβητούμενων περιουσιών, αλλά και κάθε περιουσιακό στοιχείο που η ίδια η Εκκλησία θα θελήσει να συμπεριλάβει
12) Τα έσοδα και οι υποχρεώσεις επιμερίζονται κατά ίσο μέρος στο ελληνικό δημόσιο και την Εκκλησία της Ελλάδας
13) Τα ανάλογα ισχύουν και για τις περιουσίες των επιμέρους μητροπόλεων και αμφισβητούμενων περιουσιών
14) Η ήδη συσταθείσα εταιρεία αξιοποίησης εντάσσεται στο ταμείο
15) Οι παραπάνω δεσμεύσεις θα ισχύουν υπό την προϋπόθεση τήρησης της συμφωνίας στο σύνολό της.
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης – Eurokinissi