«Αύτη ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος
αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή» (Ψαλμού ριζ΄, 24).
Ανέτειλεν η μεγάλη και πανευφρόσυνος ημέρα της εορτής της Αναστάσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, «η εορτή των εορτών, η βασιλίς και κυρία», η ημέρα της νίκης του Κυρίου και Θεού μας κατά των προαιώνιων εχθρών του ανθρωπίνου γένους και της τυραννίας των παθών.
Η Εκκλησία μας αναγνωρίζει, ομολογεί και διακηρύττει την ευγνωμοσύνη της στο Λυτρωτή και Σωτήρα του ανθρωπίνου γένους με τους λόγους της:
«Ου γαρ έφερες Δέσποτα θεάσθαι υπό του διαβόλου τυρρανούμενον το γένος των ανθρώπων, αλλ’ ήλθες και έσωσας ημάς. Ομολογούμεν την χάριν. Κυρρήτομεν τον έλεον. Ου κρύπτομεν την ευεργεσίαν».
Αυτή την ευγνωμοσύνη πανηγυρικά διατρανώνουμε οι πιστοί καθ΄ εκάστην Κυριακήν εισαγωγικώς, όταν τελούμε το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας:
«Σήμερον σωτηρία τω κόσμω γέγονεν, ασωμεν τω αναστάντι εκ τάφου τω αρχηγώ της ζωής ημών Χριστώ τω Θεώ, καθελών γαρ τω θανάτω τον θάνατον, το νίκος έδωκεν ημίν, και το μέγα έλεος».
Μελετώντες τα ιερά κείμενα των θεοφόρων πατέρων και διδασκάλων διακρίνουμε τις εξής διαστάσεις της εορτής.
α΄. Την ανάμνηση
Κάθε χρόνο εορτάζουμε το θάνατο, την ταφή και την ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, όπως μας παραδίδεται από τους αγίους Μαθητές και Αποστόλους που έζησαν το σωτήριο πάθος και την ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στα ιερά ευαγγέλια, γενόμενοι αυτόπτες μάρτυρες των παθημάτων και της Αναστάσεώς Του.
Ο Κύριος πριν αναληφθεί ενδόξως στους ουρανούς, παρήγγειλε στους Μαθητές και τους Αποστόλους Του να κηρύξουν σ΄ όλη την οικουμένη τα γεγονότα του Σταυρού, της Ταφής και της Αναστάσεώς Του, λέγοντάς τους: «έσεσθέ μοι μάρτυρες εν τε Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχάτου της γης» (Πράξεων α΄, 8).
Γι΄ αυτό, ο απόστολος Παύλος ομολογεί την αγία επιθυμία του: «Ό,τι επιθυμώ είναι να γνωρίσω το Χριστό και τη δύναμη της αναστάσεώς Του, να μετάσχω στα παθήματά Του ακολουθώντας Τον στο θάνατο, με την ελπίδα να λάβω μέρος στην ανάσταση των νεκρών». (Προς Φιλιππησίους γ΄, 10).
β΄. Η εβδομαδιαία εορτή.
Πέραν δε της κατ΄ έτος εορτής της αναστάσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού η Εκκλησία εορτάζει και υμνολογεί τα θεία και σωτήρια γεγονότα της ζωής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού σε κάθε τελουμένη θεία Λειτουργία, όπως ο λειτουργός ιερεύς αναφέρει κατά την φοβερά και ιερή ώρα της αγίας Αναφοράς, της θείας ιερουργίας, όταν προσφέρουμε τα αντίτυπα του Αγίου Σώματος και του Τιμίου Αίματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού:
«Μεμνημένοι τοίνυν (Δέσποτα) της σωτηρίου ταύτης εντολής και πάντων των υπέρ ημών γεγενημένων, του Σταυρού, του Τάφου, της τριημέρου Αναστάσεως, της εις ουρανούς Αναβάσεως, της εκ δεξιών Καθέδρας, της δευτέρας και ενδόξου πάλιν Παρουσίας, τα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν κατά πάντα και διά πάντα».
Ο απόστολος Παύλος προτρέπει τους πιστούς να μετέχουν στα Άχραντα Μυστήρια, συνιστώντας τους: «Γιατί ωσότου να έρθει ο Κύριος, πάντοτε, όποτε τρώτε αυτό το ψωμί και πίνετε αυτό το ποτήριο, διακηρύττετε το θάνατο του Κυρίου» (Προς Κορινθίους Α΄, ια΄, 26).
Κατά ταύτα, κάθε θεία Λειτουργία είναι Πάσχα για τους πιστούς.
γ. Η ουράνια πανήγυρη
«ευφραίνεσθε, ουρανοί, και αγαλλιάσθω, η γη»
(Ησαΐα μθ΄, 13).
Η ουράνια πανήγυρη καθ’ ην εορτάζουμε την αποβολή του διαβόλου από την αιώνια βασιλεία του Θεού και την αφαίρεση της πονηρής εξουσίας του. Ο Κύριός μας, Ιησούς Χριστός, προφητικά προανήγγειλε την πτώση της δαιμονικής εξουσίας στους Μαθητές και Αποστόλους Του, διαβεβαιώνοντάς τους, ότι: «Εγώ έχω δει το σατανά να πέφτει από τον ουρανό σαν αστραπή»(Λουκά ι΄, 18).
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, σε όραμά του στην Αποκάλυψη φανερώνει, ότι οι άγιοι Άγγελοι και τα ουράνια πνευματικά όντα χαίρονται διότι απεβλήθη με την σταύρωση και ανάσταστη του Υιού του Θεού και Κυρίου μας Ιησού Χριστού ο διάβολος από την βασιλεία του Θεού:
Κι άκουσα μία δυνατή φωνή στον ουρανό να λέει: «Έφτασε τώρα η σωτηρία και η δύναμη κι η βασιλεία του Θεού μας κι η εξουσία του Μεσσία του. Διώχτηκε από τον ουρανό ο κατήγορος των αδελφών μας, που τους κατηγορούσε μέρα νύχτα μπροστά στο Θεό μας» (Αποκαλύψεως ιβ΄, 10).
Αυτό σημαίνει ότι ο διάβολος και η πονηρία είναι ένας ηττημένος εχθρός του ανθρώπου, του οποίου η δύναμη και η εξουσία καταπατήθη από τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο.
δ΄. Εσχατολογική και αιώνια προοπτική.
Η ανάσταση του Κυρίου έχει και την εσχατολογική και αιώνια προοπτική κατά την οποία στην αιωνιότητα ολόκληρος ο πνευματικός κόσμος θα χαίρεται και θα εορτάζει αιωνίως την νίκη του Κυρίου Ιησού Χριστού, ένθα ήχος καθαρός και η θέα του αρρήτου κάλλος του προσώπου του Κυρίου και Θεού Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού θα αποτελεί πηγή θείας ευφροσύνης και αγαλλιάσεως. Η εορτή αυτή θα είναι άληκτη και θα συμμετάσχουν σ΄ αυτή όσοι καθαρίσθηκαν από την αμαρτία, αναγεννήθηκαν με τα άγια μυστήρια, όπως ο Κύριος διακήρυξε στον νυκτερινό μαθητή και επισκέπτη Του Νικόδημο, και στολίσθηκαν με την δωρεά του αγίου Πνεύματος: «Σε βεβαιώνω πως αν κανείς δε γεννηθεί από το νερό κι από το Πνεύμα, δεν μπορεί να μπει στη βασιλεία του Θεού» (Ιωάννου γ΄, 5).
ε΄. Η κοινωνία Θεού και ανθρώπων
Εορτάζουμε και χαιρόμαστε οι πιστοί κατά την εορτή του Πάσχα και για ένα ακόμη σημαντικό λόγο. Επειδή με την ανάσταση του Κυρίου Ιησού εγκαινιάσθηκε η κοινωνία Θεού και ανθρώπων, που είχε διακοπεί με την συμβουλή του διαβόλου στο Παράδεισο, που οι Πρωτόπλαστοι Αδάμ και Εύα παρήκουσαν και παρέβησαν την εντολή Του. Αυτό που επιτεύχθη όπως υψηγορεί ο απόστολος Παύλος: «ίνα η ο Θεός τα πάντα εν πάσιν» (Α΄ Προς Κορινθίους ιε΄, 28), δηλαδή : «Ο Θεός θα είναι τα πάντα για όλους».
Αυτή την κατοικία μεγαλοπρεπώς και ιερώς αναγγέλλει ευφοροσύνως ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη:
«Τότε άκουσα μία δυνατή φωνή απ’ τον ουρανό να λέει: «Τώρα πια η κατοικία του Θεού είναι μαζί με τους ανθρώπους. Θα κατοικήσει μαζί τους, κι αυτοί θ’ αποτελούν το λαό του. Ο ίδιος ο Θεός θα είναι μαζί τους» (Αποκαλύψεως κα΄, 3) .
Καμμία δύναμη δεν δύναται να διασπάσει αυτή την ενότητα και να επιφέρει τον χωρισμό των πιστών από τον Κύριο μακριά από τον Θεό.
Αυτή την κοινωνία εξασφαλίζει η αγία Εκκλησία μας: «Κι άκουσα κάτι σαν φωνή από μεγάλο πλήθος και σαν βοή καταρράκτη και σαν κρότο από δυνατές βροντές να λέει: «Αλληλούια! Ο Κύριός μας, ο Θεός ο παντοκράτορας είναι πια κυρίαρχός του κόσμου! Ας χαρούμε, ας αναγαλλιάσουμε κι ας τον δοξάσουμε, γιατί έφτασε η ώρα για το γάμο του Αρνίου κι η νύφη στολίστηκε, της δόθηκε για να ντυθεί λινό καθάριο και λαμπερό. Το λινό θέλει να δείξει τις δίκαιες πράξεις του λαού του Θεού» (Αποκαλύψεως ιθ΄ 6-8).